آداب عید فطر در جزیره قشم

سالیان زیادی است که ساکنان قشم به استهلال ماه مبارک رمضان می پردازند. قشمی هایی که دارای چشم تیزبین هستند بر بام منازل و مساجد می روند تا هلال ماه رمضان را رؤیت کنند.
افرادی که ماه را می بینند به اطلاع امام جمعه می رسانند و امام جمعه بعداز اطمینان یافتن از گزارش ها، از طریق بلندگوی مسجد حلول ماه رمضان را به اطلاع مردم می رساند.
ضیافت افطاری
در ایام رمضان ضیافت های بسیاری توسط کسانی که وضعیت مالی مناسبی دارند مثل بازرگانان، تجار و شیوخ برپا می شود و از فقرا و نیازمندان و دوستان دعوت به عمل می آید که در این ضیافت ها شرکت کنند.
آنچه زیباترین جلوه میهمانی در این ماه مبارک را به نمایش می گذارد، سفره های فراهم آمده از دست پخت زنان خانه دار با غذاهای محلی و خوراکی های خوش عطر و طعم است که بر دست مردان و زنان به سوی مساجد حمل می شوند.
در ماه رمضان مردم قشم از غذاها و دسرهایی مصرف می کنند که در ماه های دیگر سال کمتر و یا اصلا استفاده نمی کنند. از جمله خوردنی ها می توان به انواع اراروت و فرنی نان جمجموک، و گلیمات و انواع نان ها مثل نان کلوکی، تمشی، رخته، نان خمیر، نان بنی و غیره و انواع ژله و کارامل و انواع غذاهای دریایی اشاره کرد که سفره رمضان قشمی ها را مزین می کنند. انواع شوربا، حلیم، بکاره، سمبوسه، آش و… هم در سفره افطاری خودنمایی می کنند.

سالیان زیادی است که ساکنان قشم به استهلال ماه مبارک رمضان می پردازند. قشمی هایی که دارای چشم تیزبین هستند بر بام منازل و مساجد می روند تا هلال ماه رمضان را رؤیت کنند.

افرادی که ماه را می بینند به اطلاع امام جمعه می رسانند و امام جمعه بعداز اطمینان یافتن از گزارش ها، از طریق بلندگوی مسجد حلول ماه رمضان را به اطلاع مردم می رساند.

ضیافت افطاری

در ایام رمضان ضیافت های بسیاری توسط کسانی که وضعیت مالی مناسبی دارند مثل بازرگانان، تجار و شیوخ برپا می شود و از فقرا و نیازمندان و دوستان دعوت به عمل می آید که در این ضیافت ها شرکت کنند.

آنچه زیباترین جلوه میهمانی در این ماه مبارک را به نمایش می گذارد، سفره های فراهم آمده از دست پخت زنان خانه دار با غذاهای محلی و خوراکی های خوش عطر و طعم است که بر دست مردان و زنان به سوی مساجد حمل می شوند.

در ماه رمضان مردم قشم از غذاها و دسرهایی مصرف می کنند که در ماه های دیگر سال کمتر و یا اصلا استفاده نمی کنند. از جمله خوردنی ها می توان به انواع اراروت و فرنی نان جمجموک، و گلیمات و انواع نان ها مثل نان کلوکی، تمشی، رخته، نان خمیر، نان بنی و غیره و انواع ژله و کارامل و انواع غذاهای دریایی اشاره کرد که سفره رمضان قشمی ها را مزین می کنند. انواع شوربا، حلیم، بکاره، سمبوسه، آش و… هم در سفره افطاری خودنمایی می کنند. از دیگر اعمال ماه مبارک رمضان قرائت یک جزء قرآن در هر شب است که توسط جوانان در مساجد صورت می گیرد و قشمی های اهل سنت نیز نمازهای مخصوص خود را دارند که هرشب در ایام ماه رمضان در مساجد خود برپا می دارند.

مراسم علم شمشیری

در ۱۹ ماه مبارک رمضان مراسم علم شمشیری که از قدمت ۹۰۰ ساله برخوردار است برگزار می شود این مراسم نشان از آن دارد که شیعه از دیرباز در جزیره قشم سکونت داشته و شیعیان قشمی جزو اولین کسانی هستند که ساختار شهری قشم را به وجود آورده اند.

دراین مراسم کهن شیعیان قشمی علم شمشیری را با پای پیاده از شهر قشم به روستای حمیری در ۱۲ کیلومتری قشم می برند و غروب همان روز قبل از اذان مغرب باز می گردانند.

در روستای حمیری هم تعداد زیادی از مردم خود روستا و معمولا تعداد زیادی از مردم بندرعباس و از خود شهر قشم به روستای حمیری می روند و منتظر آمدن علم شمشیری می شوند و بعضی از آن مردم نذری می دهند و غذا پخت می کنند و گوسفند می کشند و از آن گوشت و غذا به فقرا می دهند.

لازم به ذکر است علم شمشیری به اعتقاد مردم قشم از نجف اشرف آمده و یک نمونه آن در بارگاه امیر مؤمنان علی(ع) وجود دارد که جفت علم در قشم است. روی تکه فلزی و چوبی آن به خط کوفی نگاشته شده است. مسجد علی ابن ابیطالب(ع) شهر قشم محل قرار دادن یا استقرار علم شمشیری است.

عید فطر

یکی از آخرین و مهمترین اعمال ماه رمضان، نماز عید فطر و پذیرایی از میهمانان خدا با سفره های رنگی در جزیره قشم است. دراین روز در منزل همه قشمی ها به روی دوست و دشمن باز است و همه می توانند از آن سفره بهره ببرند.

مردم قشم شیعه و سنی در ساعات اولیه روز عیدفطر به مساجد خود می روند و نماز عید را برپا می دارند بلندگوهای مساجد از ساعت اولیه صبح « لبیک- لبیک اللهم لبیک» را پخش می کنند.
مردم هم با زمزمه این عبارت به سمت مساجد سرازیر می شوند.

دراین روز دل انگیز زیباترین و شیک ترین لباس ها برتن جوانان و مردم قشم است و در این روز مردها و جوانان عطرهای خوش بو و مخصوص که خیلی هم گرانقیمت است به خود می زنند و به نماز می روند. قبل از این مردها و جوانان و زنان به پیرایش و آرایش خود اهمیت می دهند و بدون استثنا مردها موها را اصلاح می کنند.

بعداز نماز عیدفطر مردم قشم سری هم به اهل قبور می زنند و فاتحه می خوانند و بعداز ساعتی برای پذیرایی از میهمانان به خانه های خود باز می گردند.

در روز عید فطر چه آنهایی که پولدار و غنی هستند و چه آنهایی که مستمند و فقیرند همگی به اندازه توانایی های خود سفره می اندازند و از همدیگر می خواهند که به سر سفره آنها هم بیایند دراین روز در تمامی خانه ها باز است و درب بسته ای وجود ندارد. در سفره روز عید فطر انواع شیرینی هایی که توسط بانوهای قشمی درست شده که بسیار خوشمزه هم است دیده می شود.

از جمله خوردنی ها بر سر سفره عید فطر می توان به انواع کمپوت ها مثل، آناناس و خوخ و انواع آجیل و میوه و نخودجوش داده شده با طعم و سلیقه های مختلف اشاره کرد.

دراین روز مردم با لب هایی خندان و بدون کینه و کدورت به خانه همدیگر می روند و یکی از زیباترین و جذاب ترین صحنه ها را به تصویر می کشند. این اتفاق تا پایان ظهر ادامه دارد و بعداز نماز ظهر و عصر هرکس به خانه خود می رود و بر سر سفره ظهر که در آن سفره پلو مخصوص قشمی درست شده می نشینند.

بعداز ظهر هم نوبت زن های قشمی است. زن هایی که در طول روز در عید فطر از میهمانان پذیرایی کرده اند و آنان در عصر آن روز بهترین لباس های دوخته شده محلی خودرا می پوشند و به خانه همدیگر می روند و تبریک عید می گویند.