سوسانو و جومونگ همکلاس دانشآموزان ایرانی
مدت زمانیست که عکس شخصیتهای کارتونی و اسطورههای بیگانه روی لوازم التحریر فرزندان ایران زمین که هویتی ۲۵۰۰ ساله دارند خودنمایی میکند و بچهها با شور و شوق فراوان برای داشتن آنها لحظهشماری میکنند.
این روزها بازار خرید لوازمالتحریر برای دانشآموزان داغ است و بچهها از خانوادهها میخواهند آنچه را که خودشان دوست دارند برایشان خریداری کنند اما بر روی این لوازمالتحریرها عکسهای باربی، لاکپشتهای نینجا، مرد عنکبوتی و به تازگی یانگوم و سوسانو جایگزین عکس شخصیتهای فرهنگی و کهن این مرز و بوم و مشاهیر علم و ادب همچون ابوعلی سینا، سنایی، خوارزمی، خواجه نصیرالدین طوسی، عطار، فردوسی، حافظ، سعدی و خیام شدهاند.
امروزه لوازمالتحریر دانشآموزان و حتی کیف و لباس آنان شکل جدیدی به خود گرفته است ؛ نقش کارتونها و سریالهای خارجی بر تولید این محصولات فرهنگی آنقدر اثرگذار بوده است که تمام وسایل التحریر موجود در بازار را شخصیتهای کارتونهای غربی و فیلمهای آسیای جنوبشرقی تشکیل مییابد.
لوازمالتحریری که در رنگها و سبکهای مختلف با استقبال دانشآموزان روبه رو شده است.
مدت زمانیست که عکس شخصیتهای کارتونی و اسطورههای بیگانه روی لوازم التحریر فرزندان ایران زمین که هویتی ۲۵۰۰ ساله دارند خودنمایی میکند و بچهها با شور و شوق فراوان برای داشتن آنها لحظهشماری میکنند.
این روزها بازار خرید لوازمالتحریر برای دانشآموزان داغ است و بچهها از خانوادهها میخواهند آنچه را که خودشان دوست دارند برایشان خریداری کنند اما بر روی این لوازمالتحریرها عکسهای باربی، لاکپشتهای نینجا، مرد عنکبوتی و به تازگی یانگوم و سوسانو جایگزین عکس شخصیتهای فرهنگی و کهن این مرز و بوم و مشاهیر علم و ادب همچون ابوعلی سینا، سنایی، خوارزمی، خواجه نصیرالدین طوسی، عطار، فردوسی، حافظ، سعدی و خیام شدهاند.
امروزه لوازمالتحریر دانشآموزان و حتی کیف و لباس آنان شکل جدیدی به خود گرفته است ؛ نقش کارتونها و سریالهای خارجی بر تولید این محصولات فرهنگی آنقدر اثرگذار بوده است که تمام وسایل التحریر موجود در بازار را شخصیتهای کارتونهای غربی و فیلمهای آسیای جنوبشرقی تشکیل مییابد.
لوازمالتحریری که در رنگها و سبکهای مختلف با استقبال دانشآموزان روبه رو شده است.
* لوازمالتحریر شیک با قیمتهای بالا
صادق چناری کارمند ۳۵ ساله میگوید: هنگام خرید لوازمالتحریر نباید بچهها را به محیط برد زیرا آنان هنوز نمیتوانند کیفیت اجناس را تشخیص دهند و تنها به شکل ظاهری لوازمالتحریر توجه میکنند.
وی اظهار میدارد: متاسفانه در بازار کنونی، لوازم التحریر شیک با قیمتهای بسیار بالا عرضه میشود و بعضی والدین نمیتوانند با وجود اصرار فرزندانشان از پس این هزینهها برآیند.
فاطمه صادقی بیان میکند: اصلا درست نیست تصاویر بازیگران خارجی که با فرهنگ ما هماهنگی و تناسب ندارد بر روی لوازمالتحریر فرزندانمان باشد.
یک فروشنده لوازم التحریر میگوید: در چند سال اخیر لوازمالتحریری که روی آن عکس شخصیتهای کارتونی است فروش قابل ملاحظه ای داشته است و فکر نمیکنم این عیب باشد بلکه علاقه مردم را به کارتونها و فیلم هایشان نشان میدهد و اصلا چه لزومی دارد که از زدن این عکس ها روی لوازمالتحریر دانش آموزان خودداری کنیم.
* شخصیتهای ایرانی را جایگزین شخصیتهای بیگانه کنیم
احمد متوسلی ۴۵ ساله بیان میگوید: کشور ما یکی از معدود کشورهایی است که اندیشمندان، متفکران و شاعران بسیاری را در خود پرورانده است.
وی ادامه میدهد: بهتر است به جای شخصیتهای بیگانه از شخصیتهای داخلی کشور چه در زمان گذشته و چه در معاصر استفاده شود.
امیر علیزاده ۳۷ ساله میگوید: وضعیت لوازمالتحریر هنوز در کشور ساماندهی نشده است و لوازم التحریر دانشآموزان همچون جامدادی، خط کش، پاک کن و کولهپشتی آنان از نظر کمی و کیفی ضعیف است.
زهرا علینسب فروشنده لوازمالتحریر یکی از فروشگاههای زنجیرهای میگوید: مردم معمولا از لوازمالتحریر داخلی به خوبی استقبال نمیکنند و برعکس لوازمالتحریر مارکدار خارجی که عکسهای شخصیتهای کارتونی و فیلمهای کرهای را دارد با استقبال بینظیری مواجه شده است.
* عکس نخبگان، ریاضیدانان و شاعران را روی لوازم التحریر دانشآموزان قرار دهیم
اگر بخواهیم فرهنگ بومی، ملی و اسلامی کشور خود را به فرزندانمان معرفی کنیم باید از همین کارهای به ظاهر کوچک اما بزرگ آغاز کرد و چه اشکالی دارد که عکس نخبگان، ریاضیدانان و شاعران این مرز و بوم روی لوازمالتحریر بچهها باشد.
یقینا این یک حرکت فرهنگی در راستای معرفی گذشتگان به فرزندانمان است و در آینده دیگر افسوس کار نکرده را نخواهیم خورد.
مسئولان فرهنگی و آموزشی کشور باید نسبت به این موضوع توجه کنند تا از طریق بازار لوازم التحریر به اشاعه فرهنگ بومی کشور بپردازند.
* طرحهای غیر بومی را به کودکانمان القا نکنیم
کارشناسان معتقدند، با توجه به ویژگیهای شخصیتی کودکان و نوجوانان، نباید آنان را در معرض تصاویر و طرحهای غیربومی قرار داد و به نوعی بر دل و فکر آنها القا کرد.
این امر درحالیست که شخصیتهای کارتونی و عناصر سریالهای خارجی سالهاست که مهمان لوازمالتحریر دانشآموزان هستند؛ شخصیتهایی که بسته به شرایط جامعه تغییر میکنند و جای خود را به دیگری میدهند.
بنابراین باید با چالشهای موجود در عرصه لوازمالتحریر برخورد کرد و مسئولان فرهنگی، هنرمندان را وارد جریان کنند و از آنها طرحها و ایدههای جدید و نو و مناسب سن کودکان را درخواست کنند.
اگر قصد داریم که مصرف کالاهای ایرانی را در کشور نهادینه کنیم و یک فرد بومی ایرانی تربیت کنیم باید از همین وسایل کوچک و جزئی که زمینه ساز هستند، آغاز کنیم.
* اثر محیط در یادگیری و رشد کودکان و نوجوانان
دبیر کل شورای عالی آموزش و پرورش میگوید: در روزگاری تصور بر این بود که تعلیم و تربیت و آموزش در اتاق دربسته کلاس درس یا در محیط دربسته مدرسه اتفاق میافتد اما به سبب تحولاتی که در محیط زندگی ما انسانها به ویژه تحولات تکنولوژی به وجود آمد، این تصور غلط از بین رفت.
مهدی نویدادهم میافزاید: امروز تمام صاحبنظران و کارشناس معتقدند یادگیری در محیط اتفاق میافتد و هم عناصر موجود در محیط در فرآیند یادگیری و رشد و تعالی شخصیت کودکان و نوجوانان نقش دارند.
وی اضافه میکند: دانشآموزان تنها تحتتأثیر معلم یا کتابهای درسی خود نیستند هر چند این دو مولفه تاثیر فراوانی دارد اما عناصر دیگر محیط یادگیری مانند معماری فضای مدرسه، تجهیزات آموزشی رفتار همکلاسان و شرایط اجتماعی در یادگیری و شکلگیری شخصیت کودک و نوجوان تاثیر گذارند.
* تصاویر روی لوازمالتحریر حامل پیامهای آموزشی و تربیتی هستند
دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش ادامه میدهد: یکی از این عوامل به ظاهر ساده و کماهمیت اما در واقع تاثیر گذار و پراهمیت تصاویری است که بر روی لباس دانشآموزان یا لوازمالتحریر آنها نقش میبندد.
نویدادهم میگوید: این تصاویر حامل پیامهای آموزشی و تربیتی هستند که میتواند مثبت یا منفی باشد و اگر یک تصویر زیبای نشاطانگیز با پیام مثبت و با رنگ جذاب و شوقآور برای کیف یا کتاب یا لوازمالتحریر باشد پیام نشاط و شادی را به کودک و نوجوان منتقل میکند و برعکس اگر تصاویر خشن با رنگهای سرد و پیامهای ضداخلاقی بر روی این مسایل نقش بندد پیام فلسفی و تخریبی به کودکان و نوجوانان منتقل میکند.
* خانوادهها در انتخاب وسایل فرزندانشان دقت کنند
دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش توصیه میکند: خانوادهها باید در انتخاب لباس و لوازمالتحریر دانشآموزان و حتی اسباببازی کودکان با توجه به اثربخشی تصاویر و پیامهای آنها دقت لازم را داشته باشند.
نویدادهم عنوان میکند: سازمان آموزش و پرورش نیز به شدت این مسئله را پیگیری میکند و همواره تاکید میکند که این ضوابط رعایت شود و آنجا که این ضوابط به صورت روشن و آشکار اثر تخریبی دارد، خانوادهها را از کاربرد آن برحذر میدارد.
* عقبماندگی در شناخت فرهنگ کهن ایران زمین
به راستی همین لوازمالتحریرهای به ظاهر سادهای که با انواع و اقسام شخصیتهای بیگانه خارجی زینت شده است مانند رسانهای عمل میکند که پیامهای بسیاری را در خود جای داده است و بر دل کوچک کودکان ما به راحتی اثر کرده و جای خود را باز میکند.
پس از این متوجه میشویم فرزندانمان اسطورههای بعضا به ظاهر ساختگی کشورهای دیگر را به خوبی میشناسند و از آیین و فرهنگ و سنت خود عقب مانده و به سبب ناآگاهی حتی توان دفاع از فرهنگ بومی سرزمین کهن خود را ندارند.
با توجه به بازار داغ لوازمالتحریرهای خارجی و حتی داخلی با عکسهای شخصیتهای کارتونی و اسطورهای فیلمها، نقش سازمانهای ذیربط همچون سازمان آموزش و پرورش، سازمان فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت بازرگانی در ساماندهی افکار و روحیات کودکان و نوجوانان کشور پررنگتر میشود که انتظار میرود این نهادها گامهای مهم و اساسی را در این زمینه بردارند تا بیش از این شاهد به تاراج کشیده شدن ذائقه فرزندانمان به سمت الگوهای بیگانه نباشیم.
* انتقال فرهنگ هالیوودی از طریق لوازمالتحریر
کارشناسان معتقدند باید بر روی لوازمالتحریر دانشآموزان نظارت دقیق صورت گیرد زیرا قدرت انتقال تصویر بیش از قدرت انتقال مکتوب است و صاحبنظران غربی درصدد هستند که از تصویر حداکثر استفاده را برای انتقال پیام خود به عملآورند که در قالب فیلمها یا در قالب تصاویری که روی لباس و کیف نقش میبندد، مفاهیم خود را منتقل میکنند.
شک نکنید اگر این تصاویر، تصاویر فیلمهای هالیوودی باشد، قطعاً مفاهیم هالیوودی و فرهنگ آن به کودکان منتقل میشود.
* جای اسطورههای نامی ایرانی خالی است
کیف، دفتر، مداد، برچسب، جلد کتاب و جامدادی دانش آموزان هر سال با یک شخصیت طراحی میشود و امسال نیز جومونگ و سوسانو روی اکثر آنها طراحی شده است که جا دارد متولیان امور فرهنگی کشور تدابیر اساسی را در این خصوص اتخاذ کنند.
اگر صدا و سیما به جای پخش سریالهای رنگ و لعاب دار چینی و کرهای، سریالهایی را با آداب و رسوم و فرهنگ چند هزارساله ایران زمین میساخت دیگر مردم چنین سریالهایی را تماشا نمیکردند و شاهد محبوبیت فرهنگ بیگانه در کشور نبودیم.
ای کاش طراحان لوازمالتحریر بیشتر از بازارگرمی خود به فکر استفاده از اسطورههای نامی ایران مانند رستم دستان، پوریای ولی و تختی بودند.
* بخش بازرسی وزارت فرهنگ خوب عمل نکرده است
مدیر کل دفتر برنامه ریزی امور تربتی و مشاوره آموزش و پرورش میگوید: در ارتباط با تصاویری که روی لوازمالتحریر و لوازم مدرسه دانشآموزان درج میشود نقش مرجع سیاستگذاری از لحاظ بعد نظارتی آن بسیار مهم است.
محمدعلی امیری اظهار میدارد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از طریق دفتر امور چاپ، دستورالعمل نظارتی را تعیین و به چاپخانهها ارسال کرده که تمام موارد را در آن گوشزد کرده است.
وی میافزاید: قرار بود بخش بازرسی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز نظارت کافی را روی چاپخانهها داشته باشد که منطبق با فرهنگ ایرانی اسلامی باشد اما به سبب کمرنگ بودن بعد نظارتی در این بخش وزارتخانه، چاپخانهها مبادرت به چاپ تصاویری میکنند که همخوانی با فرهنگ ایرانی ندارد.
* از بینبردن الگوهای غلط در جامعه هزینه بر است
امیری اضافه میکند: از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تقاضا میکنیم بعد نظارتی را در این قضیه بیشتر کنند زیرا ارایه این تصاویر باعث ایجاد الگوهایی میشود که برای رفع این الگوهای غلط هزینهها و فرصتهای بیشتری را از کشور میگیرد تا بتواند الگوهای غیرمتناسب با فرهنگ ایرانی اسلامی را بزداید.
مدیر کل دفتر برنامهریزی امور تربیتی و مشاوره آموزش و پرورش تصریح میکند: از اولیاء دانشآموزان میخواهیم در زمان خرید لوازمالتحریر برای فرزندانشان به تصاویر روی لوازمالتحریر توجه کنند و آن لوازمی را که برچسب این تصاویر دارد را خریداری نکنند.
* افکارعمومی را روشن کنید
امیری عنوان میکند: اگر چه این سریالها از صدا و سیما پخش میشود اما از صدا و سیما انتظار داریم که در برنامهای جامع به ارائه و تبیین این تصاویر بپردازد و افکار عمومی مردم را در این زمینه روشن کند.
وی با اشاره به اینکه الگوپذیری از شخصیتهایی که ریشه در فرهنگ ما ندارند مشکلاتی را در جامعه ایجاد میکند، میافزاید: از مدیران و انجمن اولیا و مربیان نیز درخواست میکنیم که در جلسات با اولیا، کاملاً این موارد را مطرح کنند تا اولیا با شناخت بیشتر و دقتی جامعتر به این موضوع بپردازند.
* کالاها در ایجاد فرهنگ جدید اثرگذارند
مدیرکل دفتر برنامهریزی امور تربیتی و مشاوره آموزش و پرورش بیان میکند: در دنیای امروز، خرید کردن یک نوع مهارت است که در واقع خریدار متناسب با فرهنگی که داراست، جنس و کالای خود را میخرد.
امیری میگوید: خریدی که مبتنی بر فرهنگ مناسبی نباشد، خرید مناسبی نیست و فرد باید دقت لازم را در خریدکردن داشته باشد زیرا با ورود کالا به خانه اثرگذاری آن نیز آغاز میشود.
وی تأکید میکند: از مردم و اولیا انتظار میرود در هنگام خرید به سراغ این قبیل کالاها نروند زیرا ما الگوهای بسیار عالیتر و متعالی در فرهنگ خود داریم که میتوانیم از آن استفاده کنیم.
وی با اشاره به اینکه وزارت آموزش و پرورش در همایشها و جلسات این موارد را گوشزد میکند تا شناخت بیشتری برای اولیا به وجود آید، یادآور میشود: همچنین قرار است در آینده تعاملاتی را با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی داشته باشیم و در صدد برآمدیم تا جلساتی را برای تعامل بیشتر با این افراد برگزار کنیم.
منبع : فارس