مصاحبه جدید مرد سایه نشین فوتبال
فردا: مهدی تاج را فردی سیاستمدار میدانند؛ کسی که پیش از انتخابات قبلی فدراسیون فوتبال در تیم محمد علیآبادی قرار داشت و لحظه به لحظه اخبار را برای حضور رییس وقت سازمان تربیت بدنی در کارزار انتخاباتی فدراسیون رصد میکرد اما پس از وتوی فیفا به ناگاه سر از تیم علی کفاشیان در آورد و در ترکیب همان تیم معرفی شده به فدراسیون فوتبال راه پیدا کرد. در روزهای ابتدایی علی کفاشیان طبق اساسنامه اختیارات زیادی را به نایب رییس اولش داد که شاید مهمترینش انتخاب به عنوان رییس کمیته تیمهای ملی بود اما زمان که گذشت اختلافهای رییس و نایب رییس اصفهانی فدراسیون هم نمایان شد و سرانجام این اختلافها بر سر افشین قطبی شکل جدیتری به خود گرفت و در نهایت تاج که مخالف ادامه حضور قطبی در تیم ملی بود از ریاست کمیته تیمهای ملی کنار رفت. از آن زمان به بعد کم کم اختیارات نایب رییس اول کم و کمتر شد و حالا تاج را یکی از رقیبهای کفاشیان برای کسب کرسی ریاست فدراسیون فوتبال در انتخابات بعدی میدانند.
* عملکرد فدراسیون را در چهار سال اخیر چطور ارزیابی کرده و به آنچه نمرهای میدهید؟
فدراسیون در دورهای آمد که بازی تیم ملی بزرگسالان مقابل سوریه در تهران انجام شده بود که با آنها هم مساوی کردیم. یعنی کارهای پشتیبانی برای تیم ملی نمیشد کرد. در یک نگاه کلی در رابطه با تیمهای ملی صرفنظر از نتایج، اقدامات خوب بوده است. ابتدا در رابطه با تیم ملی بزرگسالان فکر میکنم که اگر ما روی حضور کلمنته در ایران پافشاری میکردیم، شاید نتایج بهتری برایمان بدست میآمد اما متاسفانه در آن مقطع ارادهای برای نگه داشتن کلمنته وجود نداشت.
فردا: مهدی تاج را فردی سیاستمدار میدانند؛ کسی که پیش از انتخابات قبلی فدراسیون فوتبال در تیم محمد علیآبادی قرار داشت و لحظه به لحظه اخبار را برای حضور رییس وقت سازمان تربیت بدنی در کارزار انتخاباتی فدراسیون رصد میکرد اما پس از وتوی فیفا به ناگاه سر از تیم علی کفاشیان در آورد و در ترکیب همان تیم معرفی شده به فدراسیون فوتبال راه پیدا کرد. در روزهای ابتدایی علی کفاشیان طبق اساسنامه اختیارات زیادی را به نایب رییس اولش داد که شاید مهمترینش انتخاب به عنوان رییس کمیته تیمهای ملی بود اما زمان که گذشت اختلافهای رییس و نایب رییس اصفهانی فدراسیون هم نمایان شد و سرانجام این اختلافها بر سر افشین قطبی شکل جدیتری به خود گرفت و در نهایت تاج که مخالف ادامه حضور قطبی در تیم ملی بود از ریاست کمیته تیمهای ملی کنار رفت. از آن زمان به بعد کم کم اختیارات نایب رییس اول کم و کمتر شد و حالا تاج را یکی از رقیبهای کفاشیان برای کسب کرسی ریاست فدراسیون فوتبال در انتخابات بعدی میدانند.
* عملکرد فدراسیون را در چهار سال اخیر چطور ارزیابی کرده و به آنچه نمرهای میدهید؟
فدراسیون در دورهای آمد که بازی تیم ملی بزرگسالان مقابل سوریه در تهران انجام شده بود که با آنها هم مساوی کردیم. یعنی کارهای پشتیبانی برای تیم ملی نمیشد کرد. در یک نگاه کلی در رابطه با تیمهای ملی صرفنظر از نتایج، اقدامات خوب بوده است. ابتدا در رابطه با تیم ملی بزرگسالان فکر میکنم که اگر ما روی حضور کلمنته در ایران پافشاری میکردیم، شاید نتایج بهتری برایمان بدست میآمد اما متاسفانه در آن مقطع ارادهای برای نگه داشتن کلمنته وجود نداشت. تیم ملی ما در دقیقه ۸۲ با گلی که از کرهجنوبی دریافت کرد، از رفتن به جام جهانی بازماند. من دیدگاه دیگری هم دارم و معتقدم دیپلماسی ضعیفی که آن زمان داشتیم هم در نرفتن تیم ملی به جام جهانی تاثیرگذار بود چرا که باید شرایطی ایجاد میکردیم تا بازی عربستان مقابل کرهشمالی همزمان با مسابقه ایران برابر کرهجنوبی برگزار میشد که اگر اینطور میشد، احتمال صعود تیم ملی به جام جهانی وجود داشت. متاسفانه ما همیشه از دیپلماسی ضعیف در FIFA و AFC ضربه خوردیم. کرسیهایی را بخاطر تعارفهای بین مسوولان، از دست دادهایم که یک نمونه از نتایج آن سرانجام در ناکامی تیم ملی برای رسیدن به جام جهانی ۲۰۱۰ موثر بود.
* دخالتها و فشار آوردنهای روسای سازمان تربیت بدنی در طول این چهارسال که مشهود بود اما فکر میکنید فدراسیون باید موضعی را نسبت به فشارهای دولتی میگرفت؟
وجود فشارهای بیرونی که طبیعی بود و بعضا میتوانست هدفگذاریها و برنامهریزیهای فدراسیون را هم تحتالشعاع قرار دهد اما معتقدم باید در برابر آنها مقاومت میکردیم. البته مقاومتی منطقی همراه با توضیح دادن و توجیه مسوولین.
* همچنین فکر نمیکنید اگر در بازیهای مقدماتی جام جهانی ۲۰۱۰ عربستان را در تهران شکست میدادیم یا برابر کرهشمالی و امارات نتایج دیگری میگرفتیم، بدون توجه به بحث دیپلماسی، تیم ملی به جهانی صعود میکرد؟
اینها درست است و از نظر فنی تیم ملی میتوانست پیش از مسابقه پایانیاش، نتایج بهتری بگیرد و صعودش را قطعی کند اما عامل نهایی حذف تیم ملی از راهیابی به جام جهانی مساوی برابر کرهجنوبی در مسابقه پایانی ما بود.
* داشتید عملکرد فدراسیون را تشریح میکردید؟
بله، در بخش بانوان رشد داشتیم. البته الان خیلی در آسیا قوی نیستیم اما کارها قبلا مدون نبود و اکنون تقریبا در همه ردهها تیم داریم. وضع ما در بخش بانوان بهتر از دورههای گذشته شده است. فوتبال ساحلی بانوان و مردان ما لیگهای قابل قبولی پیدا کرده است. فوتبال ساحلی ما پیشرفت کرده است و توانستیم در چند دوره جام جهانی شرکت کنیم. ضمن اینکه لیگ فوتسال هم داریم. همچنین در فوتبال پایه و شرایط تیمهای ملی نوجوانان و جوانان هم پیشرفت کردیم و در حال حاضر وضعیت خوبی داریم. در نوجوانان سه رکورد برای اولین بار در تاریخ فوتبال این کشور حاصل شد که عبارت بود از: قهرمانی در آسیا، صعود به جام جهانی و راهیابی از مرحله گروهی به مرحله یکچهارم نهایی جام جهانی. تیم جوانان هم روند قابل قبولی داشته و فعلا خوب است. بنابراین هر سه تیم بزرگسالان، جوانان و نوجوانان الان از مراحل مقدماتی رقابتهای پیش رو بالا آمدند و فعلا وضع خوبی دارند. در بخش برگزاری مسابقات لیگ هم وضعیت قابل قبولی پیدا کردیم. لیگ برتر در برگزاری بازیها استانداردها را عمل کرده و از الان به بعد باید روی ارتقای سطح کیفی بازیکنان و لیگ کار کنیم. برگزاری لیگ دسته یک قبلا با مشکلاتی مواجه بود که البته در همان اولین سالی که ما آمدیم هم اینچنین بود اما اکنون وضع مشخص و ثابتی پیدا کرده است. لیگ فوتسال هم آمار خیلی خوبی دارد و تا به حال چنین لیگ منظمی برای فوتسال نداشتیم. فوتسال ما در تیم ملی و حضور در مجامع بینالمللی هم بینظیر بوده است. تیم ملی ما چهارم دنیا شد و حسین شمس هم عنوان بهترین مربی جهان را بدست آورد. احداث کمپ تیمهای ملی با این سطح از امکاناتی که دارد، نمره خوبی در کارنامه فدراسیون است؛ هرچند شالوده احداث کمپ در فدراسیونهای قبلی و از دو دوره قبل شروع شد اما در این فدراسیون تکمیل و به وضعیت فوقالعادهای درآمد. این کمپ اکنون سه هتل دارد. سالن بدنسازی مجهزی پیدا کرد. کارهای زیادی برای زمینهای چمن طبیعی انجام و ۲ زمین چمن مصنوعی ایجاد شد. زمین فوتبال ساحلی احداث شد. کمپ پزشکی خوبی در آنجا راه افتاده و کمپ اختصاصی برای سرمربی تیم ملی بزرگسالان و همکارانش تاسیس شد. ساختمان اداری ساختیم. ۲ سالن کنفرانس خوب دارد، آشپزخانه مناسبی برای تیمهای ملی در آن دایر شد و در نهایت مجموعه استخر، سونا و جکوزی کمپ هم در حال ساخت است. ما در مجموع بین ۱۲ تا ۱۳ میلیارد تومان برای کمپ تیمهای ملی هزینه کردیم. بنابراین اقدامات زیرساختی فدراسیون نمره قبولی میگیرد.
* عملکرد فدراسیون در مباحث مبارزه با دوپینگ و داوری و اهتمام به این موضوع را چطور میبینید؟
موضوع دوپینگ در فوتبال ما هنوز هست اما کنترل آن بهتر شده و باید رسیدگی بیشتری در اینباره انجام دهیم. در مقوله داوری هم میتوانیم قسم بخوریم که داوریها در حال حاضر به هیچ وجه و در هیچ مسابقهای جانبدارانه نیست. یکی از دلایل وضعیت فعلی این است که الان جانبداری در داوری خیلی سریع و راحت عیان میشود چرا که ناظران داوری داریم، فیلم مسابقات بازبینی میشوند، هر کسی اعتراضی نسبت به داوریها داشته همواره سعی شده تا پاسخ منطقی به آنها بدهیم که اینها در نوع خود بینظیر بوده است. البته باید اعمال نظرهایی شود تا از همه ظرفیتها به خوبی استفاده شود چرا که معتقدم الان از همه ظرفیتها استفاده نمیکنیم. رسیدگی و نظارتهای جامعی امروز درباره داوری صورت میگیرد. ساختار تشکیلاتی داوران قوی شده است. الیتهای داوری بینالمللی، ۸ داور بیشتر شده است. در فوتسال و بخش بانوان هم داوران بینالمللی داریم.
* شائبههایی درباره فساد در داوری البته مربوط به سالیان گذشته در برنامه تلویزیونی ۹۰ در هفته گذشته از سوی هادی مهدویکیا پخش شد. شرایطی که او میگفت، اکنون در داوریها نیست؟
آن موارد که ظاهرا مربوط به هفت، هشت سال پیش بود. الان کنترلها و نظارتهای داوری بسیار دقیق است و همانطور که گفتم هرگونه جانبداری و حتی احساس جانبدارانه در داوری مسابقات، خیلی راحت عیان میشود. اصلا ساختار تشکیلاتی داوری به نحوی شده که امکان بروز چنین تخلفاتی وجود ندارد و امکانپذیر نیست. جامعه داوری ما پاک است و کمیته داوران هم اشراف قابل قبولی نسبت به امور داوران دارد.
* به عنوان رییس ستاد رسیدگی به تخلفات اخلاق حرفهای در فوتبال وضعیت دلالیها در فوتبال ایران و اقداماتی که برای کاهش آن انجام دادید چه بود؟
معتقدم ناهنجاریها بیشتر از خود فوتبال نیست، هرچند باید تلاش کنیم آن را به حداقل برسانیم. واقعیت همین بوده و ممکن است دلالی هم در این فوتبال باشد. طبیعی است که هرجایی پول باشد، دلالی هم هست هرچند در فوتبال بحث آژانسهای قانونی نقل و انتقالات در فیفا هم به رسمیت شناخته شده است. دلالی سالها در فوتبال ما وجود داشته اما اخیر بیشتر نمایان شده است. ما معمولا در جریان تخلفات فوتبال هستیم. بخشی از این اطلاعات را فعالان ستاد رسیدگی به تخلفات اخلاق حرفهای که حجتالاسلام علیپور هم آنجاست به ما ارایه میکنند. بخشی از آن را حراست فدراسیون به ما اطلاع میدهد و بخشی را هم حراست استانها به فدراسیون انتقال میدهند. با در نظر گرفتن تمامی اسناد و اطلاعات احساس میکنم میزان آن نسبت به کل فوتبال خیلی زیاد نیست. ما به قراردادهایی رسیدیم که آنچه ثبت شده با آنچه بازیکن دریافت کرده مغایرت داشته است و ما در کمیته مربوط به همه آنها رسیدگی خواهیم کرد. ما به بعضی از موارد ورود نمیکنیم چرا که پروندههای حقوقی و قضایی خاص خودشان را دارند. ما تخلفاتی را از اهواز و اصفهان اعلام کردیم و در آینده نزدیک هم مسایل مربوط به یکی دو استان دیگر را هم میگوییم اما در مجموع باید رسیدگیها بیشتر شود. در حال حاضر ۶۸ پرونده برای دلالیها و تخلفات عمده در فوتبال درست کردیم که از این تعداد ۴۳ پرونده قابلیت پیگیریهای حقوقی دارند که میتواند به منع فعالیت خاطیان از فوتبال و محرومیتهایی از این دست منجر شود. این تعداد نسبت به حجم فعالیت کل فوتبال کشور زیاد نیست. البته پروندههایی هستند که یک پرونده بوده و در آن یک نفر در حق ۱۰ – ۱۲ نفر اجحاف کرده است.
* در مجموع به عملکرد فدراسیون نمره قبولی میدهید و سهم خودتان را در ضعفها و موفقیتهای این فدراسیون چقدر میدانید؟
در مجموع کارنامه فدراسیون طی چهار سال گذشته دارای موفقیتها و ضعفهایی بوده و همیشه و در همه دورههای گذشته هم همین بوده است. به هر حال یک دوره فدراسیون ممکن است در جاهایی موفق و در بخشهایی هم ناکام باشد. به بعضی از موفقیتها و پیشرفتها از حیث نتایج در حوزه فوتسال، فوتبال ساحلی، تیمهای پایه و فوتبال بانوان اشاره کردم اما به هر حال بر کسی پوشیده نیست که بزرگترین ناکامی این فدراسیون هم نرفتن تیم ملی به جام جهانی بود. همچنین حذف غیرورزشی تیم امید از رقابتهای انتخابی المپیک هم خیلی سیاه بود. فعالیت در فدراسیون مثل دوی ماراتن است که مثلا ۴۰۰ متر را یک فدراسیون میدود و ۴۰۰ متر بعدی را فدراسیون دیگر. حالا یکی کندتر و یکی هم تندتر میدود اما همه به نوعی امکانات یکدیگر را تکمیل کردهاند.
* آنچه که مشهود بود و فدراسیون سعی در پنهان کردن آن داشت، اختلافنظر برخی نواب رییس از جمله خودتان با کفاشیان درباره بعضی از روسای کمیتهها بود که در نهایت نظر رییس فدراسیون اجرایی شد، نظرتان در اینباره چیست؟
بله ما با انتصاب روسای بعضی از کمیتههای فدراسیون موافق نبودیم که به طور مثال کمیته فوتبال ساحلی یکی از آنها بود. اما باید بگویم که این اولین دورهای بود که هیات رییسه فدراسیون بدون کوچکترین تنشی اداره شد. اختلاف سلیقه همیشه وجود داشته و خواهد داشت اما تمام تلاش ما این بود که آتش معرکه نباشیم و آبی بر آتش باشیم. این چهار سال از این حیث به خوبی تمام شد.
* عزیزمحمدی معتقد بود «بعضی اعضای هیات رییسه نسبت به اعمال اصلاحاتی خواستاری در فدراسیون، بر نظرشان علیه نظر رییس فدراسیون پافشاری نکردند تا مشکلاتی دیگری پیش نیاید.» آیا شما که خود جزو آن دسته افراد بودید، چنین رویهای را میپسندید؟ آیا عملا طبق اصلاحاتی که اخیرا در اساسنامه ایجاد شد، عمل نکردید؟
ما ۲ سال پیش نظر مخالفمان درباره بعضی از روسای کمیتهها را مکتوب نوشتیم و به کفاشیان دادیم اما باید پذیرفت که نظر نهایی نظر رییس فدراسیون است و ما به آن احترام گذاشتیم.
* اختلاف سلیقهتان با کفاشیان را در مقطعی با کنار رفتن از ریاست کمیته تیمهای ملی نشان دادید؟
به هر جهت من بعضی از مسایل را متناسب با شرایط و گذشته خودم و نیز اطلاعاتی که از فوتبال داشتم، میدیدم اما بعضی از دوستانم مسایل را جور دیگری میدیدند. آن کنارهگیری فقط یک نمونه بود. بالاخره من چون مدیر یک اداره هستم باید احترام رییس و نظرش را تا آخرین لحظه، حفظ کنم.
* فکر نمیکنید اگر به صلاح فوتبال این مملکت بود تا اصلاحات مدنظرتان در آن صورت بگیرد، باید برای اجرایی شدن بیشتر دفاع میکردید و نباید صرفا بخاطر تبعیت یا حفظ احترام رییس فدراسیون از پافشاری روی آن کوتاه میآمدید؟
تنها کاری که ما در آن زمان میتوانستیم انجام دهیم این بود که به همراه هفت یا هشت نفر از اعضای هیات رییسه، تمام موارد اصلاحی را طی نامهای از رییس فدراسیون درخواست کردیم اما بنابر دلایلی مصلحت نیست که آن نامه الان بیرون بیاید. آن موقع هم در آن نامه اعلام کردیم که ما نظراتمان این است اما تصمیم نهایی با رییس فدراسیون خواهد بود. هیات رییسه این اختیار را به رییس داده بود. هنوز هم اعتقاد دارم رییس فدراسیون خیمهای است که همه باید تحت پوشش او باشند. نباید تلاش کنیم تا چوب اصلی آن خیمه شکسته شود.
* نگفتید سهم خودتان را در عملکرد چهار ساله فدراسیون چقدر میدانید؟
فکر میکنم در فدراسیون فوتبال، مقام راس فدراسیون خیلی مهم است و نقش اصلی را برعهده دارد. ببینید نایبرییس اول نشات گرفته از رییس فدراسیون است و به نوعی جانشین رییس فدراسیون است. جانشین معمولا باید منتظر تصمیمات رییس بماند.
* به هر حال وقتی مجمع به انتخاب نایبرییس اول رای میدهد، یعنی حق اعمال دیدگاه او را به رسمیت شناخته است؟
درست است اما همین الان هم که نایبرییس اول طبق اساسنامه خودش از مجمع رای میگیرد ولی باید منتظر نگاه رییس فدراسیون باشد؛ لذا نقش رییس فدراسیون در اداره فدراسیون خیلی مهم است. تکلیف نایبرییس دوم هم که مشخص است و لیگ را اداره میکند. نایبرییس سوم هم که فقط بانوان است و محدوده مشخصی دارد، اما نایبرییس اول باید منتظر نگاه رییس بماند.
* پس بالاخره نایبرییس اول در کجا میتواند تاثیر حضورش را بر امور فدراسیون بگذارد؟
حالا به هر جهت او خودش را در مطالعات و تصمیمات رییس میبیند. اگر طبق اساسنامه جدید جایگاهش از انتصابی به انتخابی بودن هم تغییر کند که اصلا باید با رییس فدراسیون یکی باشد.
* برای انتخابات ریاست فدراسیون کاندیدا میشوید؟
در حال حاضر دارم شرایط را میسنجم. اگر آدمهای خوب و قوی متعددی در انتخابات فدراسیون کاندیدا شوند، خیلی خوب است. دوستانی هستند که فکر میکنم اگر کاندیدا شوند، خوب است. فضا باید آنقدر آرام باشد تا هر کسی که میتواند به این فوتبال کمک کند، جلو بیاید. فضای وسیعی در این فوتبال وجود دارد که زمینه فعالیت برای همه هست. رقبای فوتبالی ما در آسیا دارند به شدت کار میکنند و در این بین، مجالی برای ما نیست که بخواهیم روی بعضی اختلافنظرها پافشاری کنیم. ما اگر همین الان هم با سرعت زیاد به جلو حرکت کنیم و با همدیگر هماهنگ هم باشیم، باز هم فعلا به بعضی از کشورهای آسیایی نمیرسیم چه برسد به اینکه بخواهیم با هم دعوا هم داشته باشیم. حالا باید سفره را پهن کنیم، ببینیم چه کسانی پای آن مینشینند. بنده هم اگر نهایتا برای انتخابات گزینه مناسبی برای ریاست جلو نیاید و احساس کنم میتوانم بیشتر به این فوتبال کمک کنم، کاندیدا ریاست فدراسیون خواهم شد.
* ریاست فدراسیون فوتبال برای چهار سال آینده را چطور میبینید؟
بنده علاوه بر این چهارسالی که در فدراسیون حضور داشتم و در گذشته هم دبیرکل اتحادیه بودم، مدت ۲۰ سال هم باشگاهدار بودم و مدیریت بعضی از باشگاههای لیگ برتری چون سپاهان و ذوبآهن را برعهده داشتم و اکنون معتقدم مدیریت در فدراسیون با مدیریت در تمام بخشهای دیگر فرق میکند و فدراسیون باید کاملا با سیستم دولتی هماهنگ باشد هرچند قبول ندارم که فدراسیون زیرنظر دولت کند. هماهنگی با زیرنظر بودن تفاوت دارد. به هر حال همچنان امکانات در اختیار دولت است و فدراسیون باید جوری کار کند تا ضمن بهرهگیری از آن امکانات، استقلال رای هم داشته باشد تا بتواند آدمهای فوتبال و غیرفوتبالی توانمند را دور خود جمع کرده و از آنها استفاده کند که این خیلی مهم است.
* در چهار سال گذشته فدراسیون چنین شرایطی نداشت؟
فکر میکنم در واقع میتوانستیم بهتر از این باشیم.