بهزاد فراهانی، شاهزاده قاجار شد
سلطان مسعود میرزا ملقب به ظلالسلطان، شاهزاده قاجار و بزرگترین پسر ناصرالدین شاه بود.
ظلالسلطان مدت زیادی حاکم اصفهان بود. او خود را مالک بر حق تاج و تخت میدانست و پس از مرگ ناصرالدین شاه با اینکه مسنتر از مظفرالدین شاه بود به این دلیل که از مادری غیرقاجار زاده شده بود، از تاج و تخت محروم شد. وی طی حکومتش در اصفهان برخی از عمارتهای باقیمانده از دوره صفوی را کاملا نابود کرد، عمارتهایی مانند عمارت آیینه خانه در کنار زاینده رود و برخی دیگر را به مرز نابودی کشاند. او آینه کاریهای روی ستونهای عالی قاپو و چهلستون را از میان برد. وی همچنین دستور داد روی نقاشیهای نفیس داخل چهلستون را با گچ بپوشانند و نقاشان قاجاری روی آنها نقاشیهای کمارزش خود را بنگارند.
با خبر شدیم صدا و سیمای مرکز اصفهان در تلاش است تا در یک مجموعه ۱۳ قسمتی با عنوان «سایه سلطان» به تهیهکنندگی و کارگردانی مرتضی آتشزمزم بخشی از این اتفاقات را به تصویر بکشد به همین دلیل به اصفهان رفتیم تا گزارشی از روند تولید این مجموعه تاریخی – طنز تهیه کنیم.
همه چیز درباره پسر ناصرالدین شاه
چند روز قبل از رفتن به اصفهان با مرتضی آتشزمزم هماهنگ کرده بودم تا بتوانم زمانی در تصویربرداری حاضر شوم که همه بازیگران اصلی باشند. همین که به اصفهان رسیدم آتشزمزم تماس گرفت و گفت در هتل عباسی تصویربرداری انجام میشود. وارد هتل عباسی شدم. گروهی که بیشتر آنها جوان بودند در حال کار بودند و سکانسهای مهمان خارجی را در بخشی از هتل ضبط میکردند.
سلطان مسعود میرزا ملقب به ظلالسلطان، شاهزاده قاجار و بزرگترین پسر ناصرالدین شاه بود.
ظلالسلطان مدت زیادی حاکم اصفهان بود. او خود را مالک بر حق تاج و تخت میدانست و پس از مرگ ناصرالدین شاه با اینکه مسنتر از مظفرالدین شاه بود به این دلیل که از مادری غیرقاجار زاده شده بود، از تاج و تخت محروم شد. وی طی حکومتش در اصفهان برخی از عمارتهای باقیمانده از دوره صفوی را کاملا نابود کرد، عمارتهایی مانند عمارت آیینه خانه در کنار زاینده رود و برخی دیگر را به مرز نابودی کشاند. او آینه کاریهای روی ستونهای عالی قاپو و چهلستون را از میان برد. وی همچنین دستور داد روی نقاشیهای نفیس داخل چهلستون را با گچ بپوشانند و نقاشان قاجاری روی آنها نقاشیهای کمارزش خود را بنگارند.
با خبر شدیم صدا و سیمای مرکز اصفهان در تلاش است تا در یک مجموعه ۱۳ قسمتی با عنوان «سایه سلطان» به تهیهکنندگی و کارگردانی مرتضی آتشزمزم بخشی از این اتفاقات را به تصویر بکشد به همین دلیل به اصفهان رفتیم تا گزارشی از روند تولید این مجموعه تاریخی – طنز تهیه کنیم.
همه چیز درباره پسر ناصرالدین شاه
چند روز قبل از رفتن به اصفهان با مرتضی آتشزمزم هماهنگ کرده بودم تا بتوانم زمانی در تصویربرداری حاضر شوم که همه بازیگران اصلی باشند. همین که به اصفهان رسیدم آتشزمزم تماس گرفت و گفت در هتل عباسی تصویربرداری انجام میشود. وارد هتل عباسی شدم. گروهی که بیشتر آنها جوان بودند در حال کار بودند و سکانسهای مهمان خارجی را در بخشی از هتل ضبط میکردند. آتشزمزم، کارگردان و تهیهکننده است و تاکنون آثار مختلفی را تولید کرده که از آن میان میتوان به فیلمهای بن بست، خبرنگار و مرگ سپید اشاره کرد. وی درخصوص دلایل تولید این سریال میگوید: ظلالسلطان یا شازده لوچه، مسبب تخریب بیش از ۷۰ درصد از اماکن تاریخی اصفهان است که در این مجموعه با دیدی کمیک به شرح برخی از اتفاقات آن دوره اشاره میشود.
وی میافزاید: این مجموعه در زمان گذشته، حال و آینده اتفاق میافتد و همزمان، به معرفی برخی از اماکن تاریخی اصفهان از جمله مسجد جامع عباسی، کاخ چهل ستون، عمارت هشت بهشت و اینگونه آثارمی پردازد.
وی با بیان اینکه این مجموعه بیش از یک ماه پیش تولید داشته است تصریح میکند: تصویربرداری این مجموعه به مدت ۲ ماه در اصفهان و ما بقی در کشور لبنان انجام خواهد شد که در حال حاضر بخشهای نهایی تصویربرداری اصفهان انجام شده و تا چند روز دیگر به کشور لبنان سفر خواهیم کرد.
آتشزمزم درخصوص داستان سریال سایه سلطان میگوید: همانطور که میدانید این مجموعه درباره مسعود میرزا پسر بزرگ ناصرالدین شاه ملقب به ظل السلطان، حاکم مستبد اصفهان است که در سفری به فرنگ با ملکه انگلستان ملاقات میکند اما اتفاقاتی او را به شفاخانهای در فرانسه میکشاند که طی مراحل درمان سفری به اصفهان امروز میکند. تهیهکننده و کارگردان سریال سایه سلطان از تدوین همزمان این سریال خبر میدهد و بیان میکند: تدوین این مجموعه توسط سعید منتظری و کاووس آقایی در حال انجام است.
بدون شناخت، نقشی را بازی نمیکنم
بهزاد فراهانی چهره شناخته شده تئاتر، تلویزیون و سینماست. کارهای زیادی را تاکنون از این بازیگر دیدهایم که هر کدام ویژگیهای خاصی دارد. فراهانی در این سریال نقش مسعود میرزا، پسر بزرگ ناصرالدین شاه را بازی میکند. فراهانی میگوید: من نقش مردی خشن و بیرحم را بازی میکنم که ۴۲سال در اصفهان سلطانی و بخش عمدهای از اصفهان را غارت کرده است.
وی معتقد است: بازیگر برای پذیرفتن هر نقشی باید شناخت کافی و لازم را داشته باشد. به طور مثال من آشنایی با تاریخ مشروطه دارم و در نقش ظل السطان سعی میکنم براساس نوشتههای تاریخی نقشم را صحیح و قابل قبول ارائه کنم تا مخاطب آن را بپذیرد.
وی به کیفیت تولید این سریال اشاره میکند و میافزاید: این مجموعه داستانی از سطح کیفی بالایی برخوردار است و همه عوامل تلاش میکنند تا بتوانند کار خوبی تولید کنند. فراهانی با بیان اینکه تلویزیون باید براساس نیاز مخاطب برنامهسازی کند، میگوید: مجموعههای تلویزیونی باید قصه خود را از مسائل اجتماعی روز انتخاب کنند تا بتوانند مخاطب را با خود درگیر کنند. البته هر چه داستان آنها سادهتر و عامیانهتر باشد بهتر است.
وی ادامه میدهد: مجموعه تلویزیونی سایه سلطان اثری تاریخی، اجتماعی و طنز است که تلاش میکند با استفاده از تکنیکهای مختلف مخاطبان زیادی را جذب کند و بخشی از وقایع تاریخی کشور را نیز به تصویر بکشد.
بهزاد فراهانی در پایان خواستار توجه و حمایت بیشتر از هنرمندان شهرستانی است.
فیلمنامه بسیار خوش ساخت است
اسماعیل موحدی از بازیگران دیگری است که در گوشهای از لوکیشن نشسته و فیلمنامه را مطالعه میکند. وی ایفاگر نقش سروش در این سریال است. موحدی میگوید: شخصیت سروش در واقع روایتگر داستان است. البته سروش فارغالتحصیل رشته تاریخ و کارش معرفی آثار تاریخی اصفهان به توریستهاست.
وی میافزاید: سروش در حین کار احساس میکند بعضی از شخصیتهای تاریخی را میبیند و آخرین آنها ظلالسلطان فرزند ناصرالدین شاه است و اتفاقهای بعدی داستان در برخورد با او شکل میگیرد. وی درخصوص دلایل پذیرش نقشش در این مجموعه میگوید: با شناختی که از نویسنده ـ آقای شاکرین ـ داشتم، میدانستم با فیلمنامه خوبی روبهرو خواهم بود. همچنین سال قبل در جشنواره فیلم فجر، فیلم آقای آتشزمزم را دیدم و با وی و نوع نگاهش آشنا شدم.
بازیگر نقش سروش با اشاره به بخشهایی از فیلمنامه این سریال اضافه میکند: فیلمنامه به لحاظ ساختاری بسیار خوش ساخت است، تمامی شخصیتها بدرستی پرداخت شدهاند. نوع زبان با توجه به شخصیتهای تاریخی و معاصر انتخاب شده و تعلیق برای جذب تماشاگر و دنبال کردن داستان در پایان هر قسمت بخوبی انجام شده است. وی درخصوص کارهای گذشته خود میگوید: من قبل از سایه سلطان در سریال« اوسنه پادشاهی» که گویا اسمش تغییر کرده و «روزی روزگاری نو» نام گرفته است بازی کردم که قصهای تاریخی دارد. نام نقش من در آن سریال آقا منصور است که نگهبان حاکم اصفهان است و من مجبور بودم چند سال بیشتر از سن واقعی خودم بازی کنم و در سایه سلطان هم چند سال کمتر از سن خودم را بازی میکنم که نقش یک جوان تحصیلکرده شهری را دارم.
وی حضور یک شخصیت تاریخی در روزگار معاصر، استفاده درست از لهجه شیرین اصفهانی و حضور بازیگران تهرانی و اصفهانی با طنازیهای خاص خودشان را از دلایل جذابیت و موفقیت این سریال عنوان کرد.
نقشهای تکراری را متفاوت بازی میکنم
هوشنگ حریرچیان را آخرینبار در ساختمان پزشکان دیدیم. البته او در نقشهای جدی همچون سریال آشپزباشی هم ظاهر شده و توانمندیهایش را به اثبات رسانده است. او این بار بازهم عهده دار نقشی طنز اما تاریخی است. وی درخصوص ایفای نقشش در این سریال میگوید: در این سریال سایه سلطان یکدرباری هستم که رفتاری طنزآمیز دارد. ما با هم مشورت میکنیم و کارگردان هم من را راهنمایی میکند، یا حتی کار من را تصحیح یا تایید. البته این کارها با دلیل و منطق انجام میشود تا قانع شویم. وی در پاسخ به این پرسش که چطور شد بازی در این سریال را پذیرفتید چنین توضیح میدهد: فیلمنامه را برایم فرستادند. من هم مطالعه کردم و تصمیم گرفتم کار را بپذیرم. تعریف کارهای آتشزمزم را شنیده بودم و متن و بازیگران هم مورد تاییدم بودند و لزومی نداشت نپذیرم. حریرچیان درباره اهمیت فیلمنامه در یک سریال میگوید: فیلمنامه سایه سلطان کاری فانتزی است که در زمان گذشته، حال و آینده میگذرد و نگاه کارگردان در آن خیلی دخیل است و به نظر من، این سریال میتواند به اثری دیدنی تبدیل شود.
وی با بیان اینکه بازی در هر سریالی متفاوت است و ویژگیهای خاصی دارد میافزاید: من در هر سریال نقش متفاوتی را اجرا میکنم. در ساختمان پزشکان نقش پدر را به عهده داشتم و در کار جدیدم نیز نقش پدر را بازی میکنم ولی در هر دو سریال بازی من متفاوت است. البته راهنماییهای کارگردان در این زمینه بسیار موثر است. در نقشهای دیگر که شخصیتهای خاصی بودند من به مطالعه زندگی آنها میپرداختم ولی در این فیلم نقش من خلق شده و من باید با کمک کارگردان در قالب طنز آن را اجرا کنم.
بازیگر نقش پدر مینو در سریال آشپزباشی در ادامه میگوید: یکی از عوامل جذابیت این مجموعه، فانتزی و تازه بودن موضوع است. انتخاب بازیگران خوب غیر از خودم، باعث جذابیت کار خواهد بود و بهترین داور ما بینندهها هستند.
تعامل نویسنده با بازیگران
فیلمنامه اولیه این مجموعه را محسن صفویفر نوشته و مجید شاکرین آن را دوبارهنویسی کرده است. شاکرین مانند بقیه عوامل در لوکیشن حضور دارد و سعی میکند تا جایی که امکان دارد اطلاعات مورد نیاز بازیگران را در اختیارشان قرار بدهد. وی با بیان اینکه ۴ ماه نگارش فیلمنامه این سریال طول کشیده است میگوید: فیلمنامه ویژگیهایی دارد که بیننده در زمان پخش میتواند با آن ارتباط برقرار کند. وی با بیان اینکه فیلمنامه در زمانهای گذشته، حال و آینده به رشته تحریر در آمده است تصریح میکند: ۶۰ درصد از این مجموعه در زمان گذشته، ۳۰ درصد در زمان حال و ۱۰درصد در زمان آینده است. وی به تعامل خود با کارگردان اشاره میکند و ادامه میدهد: برای نگارش این فیلمنامه سعی کردیم از منابع مختلف تاریخی استفاده کنیم تا همه اتفاقات تاریخی سریال براساس واقعیت به تصویر کشیده شود. شاکرین تحقیق و پژوهش در نوشتن فیلمنامه را امری لازم و ضروری عنوان میکند و میافزاید: برای نوشتن فیلمنامه، بخصوص فیلمنامههای تاریخی حتما باید تحقیقات لازم صورت بگیرد و نویسنده با آشنایی از آن دوران فیلمنامه را بنویسد.
بازیگر لبنانی در کنار سایه سلطان
مجدی مشموشی از بازیگران برجسته لبنانی است که در این سریال ایفاگر نقش یک جهانگرد است. مشموشی از اینکه در این سریال نقشی را به عهده دارد ابراز خرسندی میکند و میگوید: همیشه کار کردن با آتش زمزم را دوست دارم و سعی میکنم اگر از من دعوت به همکاری کرد با وجود مشکلاتی که دارد، بپذیرم. وی به ارتباطهای فرهنگی کشور لبنان با ایران اشاره میکند و ادامه میدهد: ایران و لبنان از جهات مختلفی به هم نزدیک هستند و میتوانند کارهای فرهنگی و بخصوص فیلم یا سریال تولید کنند چرا که مورد توجه هر دو کشور است. وی حضور در مقابل بازیگران ایرانی را برای خود افتخار میداند و میافزاید: بازی کردن با هنرمندان ایرانی بسیار خوب و لذتبخش است و من همیشه سعی میکنم تا جایی که بتوانم در کنار گروه باشم. عوامل باید سکانسهای بعدی را ضبط کنند و فرصتی برای گفتوگو با سایر بازیگران نیست اما واقعیت این است که ساخت سریالهای تاریخی علاوه بر تولید دشوار و هزینههای بالا و عوامل متعدد و مسائل ریز و درشت دیگر مثل طراحی لباس و دکور و چهرهپردازی و گریم، به دلیل وجوه رئالیستیاش و اینکه داستان آن تخیلی نیست و ریشه در واقعیت دارد سازندگان این ژانر را با مشکلات بیشتری مواجه میکند.