وقتی نسل سومی‌ها مجری می‌شوند

مجریان جوان تلویزیون از دیدگاه جوان‌ها و پیشکسوتان تلویزیون
معمولا وقتی اسم هنر و هنرنمایی در سینما و تلویزیون به میان می‌آید، اولین چیزی که ذهن مردم را به خود مشغول می‌کند، بازی و بازیگری است. اما هنرهای زیادی وجود دارند که خیلی به چشم نمی‌آید یا بحث چندانی در ارتباط با آنها صورت نمی‌گیرد. در حالی که بعضی از این حرفه‌ها نسبت به بازیگری هم حساس‌تر هستند و هم مهم‌تر.
 یکی از این حرفه‌ها، کار اجراست که در چند سال اخیر بهای بیشتری به آن داده شده است. همه ما از مجریان قدیمی و حتی امروزی خاطرات بسیاری داریم. چه آن زمان که تلویزیون تنها ۲ شبکه بیشتر نداشت و چه امروز که شبکه‌های سیما افزایش پیدا کرده‌اند. یکی از موضوعاتی که می‌شود در مورد آن صحبت کرد، نحوه اجرای مجریان جوان در سیماست که تعداد این افراد هم کم نیست و امروزه و در برنامه‌های مختلف مجریان جوانی را می‌‌بینیم که هرکدام به شیوه‌ای آنتن را در دست گرفته‌اند و سعی در ارتباط با مخاطبان تلویزیون دارند.
این در حالی است که اجرای بعضی از مجریان جوان حرف و حدیث‌های زیادی را هم به همراه داشته است. برای مثال عده‌ای آنقدر راحت و بی‌پروا با مخاطبان صحبت می‌کنند که حتی آنها را دلزده می‌کنند و عده‌ای دیگر آنقدر جدی و خشک رفتار می‌کنند که مخاطب حتی یک کلمه از گفته‌های آنها را نمی‌تواند متوجه شود. به هر حال در این زمینه سخن بسیار است، برای ارزیابی دقیق‌تر این مساله به سراغ برخی از مجریان قدیمی و جوان امروز رفتیم تا ‌نظرات آنها نیز در این زمینه آشنا شویم. در ابتدا شعله قهرمانی، مجری باسابقه برنامه خانواده با ما همراه شد.

مجریان جوان تلویزیون از دیدگاه جوان‌ها و پیشکسوتان تلویزیون
معمولا وقتی اسم هنر و هنرنمایی در سینما و تلویزیون به میان می‌آید، اولین چیزی که ذهن مردم را به خود مشغول می‌کند، بازی و بازیگری است. اما هنرهای زیادی وجود دارند که خیلی به چشم نمی‌آید یا بحث چندانی در ارتباط با آنها صورت نمی‌گیرد. در حالی که بعضی از این حرفه‌ها نسبت به بازیگری هم حساس‌تر هستند و هم مهم‌تر.
 یکی از این حرفه‌ها، کار اجراست که در چند سال اخیر بهای بیشتری به آن داده شده است. همه ما از مجریان قدیمی و حتی امروزی خاطرات بسیاری داریم. چه آن زمان که تلویزیون تنها ۲ شبکه بیشتر نداشت و چه امروز که شبکه‌های سیما افزایش پیدا کرده‌اند. یکی از موضوعاتی که می‌شود در مورد آن صحبت کرد، نحوه اجرای مجریان جوان در سیماست که تعداد این افراد هم کم نیست و امروزه و در برنامه‌های مختلف مجریان جوانی را می‌‌بینیم که هرکدام به شیوه‌ای آنتن را در دست گرفته‌اند و سعی در ارتباط با مخاطبان تلویزیون دارند.
این در حالی است که اجرای بعضی از مجریان جوان حرف و حدیث‌های زیادی را هم به همراه داشته است. برای مثال عده‌ای آنقدر راحت و بی‌پروا با مخاطبان صحبت می‌کنند که حتی آنها را دلزده می‌کنند و عده‌ای دیگر آنقدر جدی و خشک رفتار می‌کنند که مخاطب حتی یک کلمه از گفته‌های آنها را نمی‌تواند متوجه شود. به هر حال در این زمینه سخن بسیار است، برای ارزیابی دقیق‌تر این مساله به سراغ برخی از مجریان قدیمی و جوان امروز رفتیم تا ‌نظرات آنها نیز در این زمینه آشنا شویم. در ابتدا شعله قهرمانی، مجری باسابقه برنامه خانواده با ما همراه شد.
برنامه زنده، حرمت دارد
قهرمانی در ابتدا و در پاسخ به این سوال که با ورود مجریان جوان به سیما تا چه حد موافق یا مخالف است، می‌گوید: به نظر من ورود این افراد یک نیاز است و روند ورود آنها به سازمان صدا و سیما، یک روند طبیعی و معمول است. البته باید افراد متخصص این فن، از افراد واجد شرایط آزمون بگیرند و در صورت موفقیت آنها را بپذیرند و آنتن را در اختیارشان قرار بدهند.
مجری برنامه خانواده در پاسخ به این سوال که نظرش درباره واژه «راحت» اجرا کردن برخی از مجریان جوان چیست؟ می‌گوید: متاسفانه بعضی از مجریان براساس اصول انتخاب نمی‌شوند برای همین در اجرای برنامه‌هایشان هم موفق نیستند. وی می‌افزاید: برای مثال ۲۰ سال پیش که من تازه کارم را شروع کرده بودم، به ما یاد دادند که برنامه زنده حرمت خاصی دارد و باید چندین برنامه تولیدی را اجرا می‌کردیم تا با حساسیت‌ها و باید و نبایدها آشنا می‌شدیم و کم‌کم اعتماد به نفس‌مان هم زیاد می‌شد و بعد تازه یک برنامه زنده را می‌توانستیم اجرا کنیم. ولی الان این اتفاق نمی‌افتد. تهیه‌کننده تنها یک قسمت ساده می‌گیرد و بعد طبق سلیقه خودش فرد مورد نظر را انتخاب می‌کند و سپس آنتن را به او می‌سپارد. از طرفی دیگر مجریان جوان هم در بدو ورودشان می‌خواهند معروف شوند و نمره مثبت را از طرف مخاطب نیز بگیرند.
قهرمانی در ادامه می‌افزاید: به هر حال این مساله گناه جوانان نیست و ما در قبال آنها و مخاطبان مسوول هستیم.
شعله قهرمانی در پاسخ به این سوال که آیا زبان معیار برای مجریان باید وجود داشته باشد یا خیر می‌گوید: من به زبان معیار اعتقاد دارم و آن را جزو اصول گویندگی می‌دانم. چرا که این زبان حتی می‌تواند روی نحوه سخن گفتن مردم تاثیر بگذارد.
قهرمانی معتقد است اگر اجرای بعضی از مجریان جوان به دل نمی‌نشیند به این دلیل است که از زبان معیار استفاده نمی‌کنند و حتی به تقلید از اجرای برخی از مجریان غربی بسنده می‌کنند و این در حالی است که آنها فرهنگ و معیار خودشان را دارند.
مجریان نباید براساس سلیقه انتخاب شوند
حسین عباسی سال‌هاست که اجرای برنامه‌ زنده مسابقه تلفنی شبکه ۳ سیما را به عهده دارد. البته او سال‌ها پیش برنامه «پلک» را نیز اجرا می‌کرد. او در پاسخ به این سوال که اجرای مجریان جوان سیما در حال حاضر تا چه حد مقبول است، می‌گوید: در حال حاضر مخاطبان اجراهای راحت را می‌پسندند، اما به شرط آن که جایگاه هر مجری و برنامه‌اش مشخص باشد، برای مثال برخی از مجریان چهره و صدایشان مناسب برنامه‌های مناسبتی و مذهبی است و برخی دیگر مناسب برنامه‌های اجتماعی یا فرهنگی. برای همین هر بخش باید مجری مخصوص خودش را داشته باشد. عباسی از عمده‌ترین مشکلاتی که مجریان جوان امروز با آن روبه‌رو هستند را نداشتن اطلاعات عمومی و به روز نبودن آنها می‌داند و در این باره می‌گوید: مجری باید اطلاعات عمومی داشته باشد تا اجرای او تصنعی به نظر نرسد.
این مجری تلویزیونی بر این باور است که مجریان باید براساس علم و آگاهی انتخاب شوند و نه از روی سلیقه. عباسی می‌گوید: وقتی من مجری یک برنامه را اجرا می‌کنم باید بدانم که همه نوع مخاطبی بیننده من هستند. بنابراین باید در گفتارم دقت کنم تا مرتکب خطا نشوم و حرفی را نزنم که به کسی بربخورد. او در ادامه عنوان کرد: ما نباید از بالا به مخاطبان نگاه کنیم و باید حرمت‌ها حفظ شوند تا مخاطب هم ما را باور کند.
من راحت اجرا کردن را دوست دارم
آزاده نامداری یکی از مجریان جوان سیماست که نوع اجرایش حرف و حدیث‌های متفاوتی را در پی داشته است. خیلی‌ها با اجرای او موافق هستند و برخی دیگر راحت بودن بیش از اندازه او را نمی‌پسندند. وی در پاسخ به این سوال که در اجرا از چه کس یا کسانی تقلید می‌کند؟ می‌گوید: حقیقت این است که من به هیچ وجه از کسی الگوبرداری نمی‌کنم و روی آنتن هم همان جوری هستم که بیرون از سازمان هستم و نمی‌دانم این مساله چقدر حسن یا عیب است. به هر حال آدم دیگری نمی‌شوم. نه لباس پوشیدنم تغییری می‌کند و نه حرف زدنم.
نامداری در ادامه می‌گوید: البته این راحت بودن را خیلی‌ها دوست ندارند یا تند حرف زدنم را، اما اینها به نظرم یک ویژگی است و تا به حال هم که از طرف مردم که همان مخاطبان اصلی هستند مورد تشویق قرار گرفته‌ام و همیشه نظرات مثبتی نسبت به نحوه اجرایم داشته‌اند.
نامداری در پاسخ به این سوال که راحت اجرا کردن چقدر حسن است و تا چه زمانی می‌تواند مورد توجه مردم قرار گیرد، می‌گوید: جامعه امروز دارد به سمت راحت بودن و شفافیت پیش می‌رود. این مساله خود یک ارزش محسوب می‌شود و در کشورهای دیگر هم این مساله مرسوم و باب شده است. من خودم این شیوه از اجرا را دوست دارم، البته ممکن است یک دهه دیگر این شیوه باب نباشد و تغییر کرده و به طبع ذائقه من هم عوض شده باشد.
وی در پاسخ به این سوال که کلا نظرش درباره اجراهای امروزی چیست؟ می‌گوید: در چند سال اخیر من با اتفاقی نو و یک پدیده روبه‌رو نبودم. به این معنا که در این یکی یا دو‌سال اخیر با مجری‌ای روبه‌رو نبودیم که بتواند تحولی را در برنامه‌های تلویزیون ایجاد کند. در صورتی که سال‌ها پیش افرادی مانند فرزاد حسنی، احسان علیخانی، ژیلا صادقی و رضا رشیدپور توانستند این تحول را ایجاد کنند. این افراد پتانسیل بالایی داشتند. البته ناگفته نماند که مجریان نسل جدید تلویزیون واقعا از پتانسیل بالایی برخوردارند، اما خیلی از آنها ماندگار شدند.
اجرای مجریان جوان را نمی‌پسندم
یکی از مجریان سیما که همه ما از او خاطره داریم، اقبال واحدی است. او سال‌های سال برنامه صبح بخیر ایران را اجرا می‌کرد و در حال حاضر هم اجرای برنامه سلام آبادی را به عهده دارد. واحدی در پاسخ به این سوال که با ورود مجریان جوان به سیما تا چه حد موافق است، می‌گوید: با این مساله موافق هستم، اما متاسفانه این افراد از اعتماد به نفس پایین برخوردارند و حتی ترس را می‌توان از چشمانشان حس کرد که شاید این ترس از طرف تهیه‌کننده یا مدیران دیگر برای آنها ایجاد شده باشد که در نهایت این مساله روی اجرای آنها اثر خواهد گذاشت و به مرور زمان به اجرای آنها آسیب خواهد زد.
واحدی معتقد است مجریان جوان هم مانند گذشته خیلی با حوصله این کار را انجام نمی‌دهند و به همین دلیل نمی‌توانند جایگاه مشخصی برای خودشان پیدا کنند.
واحدی باور دارد برای همین است که آن ارتباط صمیمی بین مجری و مخاطب برقرار نمی‌شود. مجری برنامه سلام آبادی در پاسخ به این سوال که مهم‌ترین مشکل اجرای مجریان جوان در حال حاضر چیست؟ می‌گوید: عده‌ای از آنها نمی‌توانند با زبانی سخن بگویند که قابل فهم باشد؛ برای همین اجرای آنها تصنعی به نظر می‌رسد. واحدی می‌گوید: مجری باید ذاتا آدمی خوش اخلاق و خوش‌کلام باشد تا وقتی که او را رها کردند بتواند با مخاطبان راحت حرف بزند و نظر آنها را به خود جلب کند.
وی در پاسخ به این سوال که با زبان معیار تا چه حد موافق یا مخالف است، می‌گوید: تا حدی که قابل فهم باشد با آن موافق هستم. زبان معیار زبانی است که در عین محاوره‌ای بودن، قابل فهم هم است. این که برخی جوان‌ها از اصطلاحات امروزی استفاده می‌کنند این دیگر زبان معیار نیست، البته ممکن است در ۲۰ سال آینده این زبان، زبان معیار محسوب شود.
مجری باسابقه تلویزیون در پاسخ به این سوال که اجرای کدام‌یک از مجریان جوان سیما را می‌پسندد، گفت: متاسفانه هیچ‌کدام از آنها در دل من راه پیدا نکرده‌اند و آن ارتباط را با آنها برقرار نکرده‌ام و برای همین اجرای آنها را نمی‌پسندم.
انتخاب مجریان جوان، ضابطه‌مند نیست
احسان کرمی، جزو مجریان جوانی است که کارش را از رادیو آغاز کرده و مراحل موفقیتش را یکی یکی گذرانده است. او که در حال حاضر اجرای برنامه زنده تصویر زندگی (شبکه ۲)‌ را به عهده دارد درباره ورود مجریان جوان به سیما می‌گوید: تجربه نشان داده ورود افراد جوان به حیطه‌های مختلف همیشه اثرات مثبت داشته است، اما متاسفانه خیلی از مجریان جوان ما بی‌تجربه هستند. بخصوص آنها که یک‌مرتبه به تلویزیون ورود پیدا کرده‌اند که این مساله می‌تواند به اجرای آنها لطمه وارد کند. از طرف دیگر بی‌مطالعه بودن آنها یک آفت سنگین محسوب می‌شود.
کرمی معتقد است یک مجری برای اجرا باید از چندین فیلتر عبور کند و راحت بودن یا داشتن اعتماد به نفس به‌تنهایی نمی‌تواند دلیل خوبی برای موفقیت یک مجری محسوب شود. مجری برنامه تصویر زندگی بر این باور است که انتخاب مجریان سیما چندان ضابطه‌مند نیست و چارچوب‌ خاصی برای انتخاب آنها وجود ندارد.
کرمی همچنین با وجود زبان معیار موافق نیست و می‌گوید هر برنامه به‌تنهایی نوع زبان آن را مشخص می‌کند؛ مثلا زبان و گفتار در برنامه کودک با یک برنامه خبری متفاوت است. پس زبان معیاری نباید وجود داشته باشد.
به هر حال حرف و حدیث‌های زیادی در مورد این موضوع وجود دارد و قطعا نحوه اجرای مجریان جوان موافق و مخالف‌های بسیاری دارد، اما یادمان باشد که در نهایت این مخاطبان اصلی یا همان مردم هستند که قضاوت می‌کنند. آنها هستند که ماندگار بودن را برای افراد رقم می‌زنند، حالا چه بازیگر باشد و چه مجری.
و در پایان یادمان باشد که هرچه از دل برآید‌/‌ لاجرم بر دل نشیند.