تا چه حد به طول عمر انسان می توان افزود؟

هنگامی که «جین کالمت» در سال ۱۹۹۷ در یک خانه سالمندان در جنوب فرانسه فوت کرد، ۱۲۲ سال داشت؛ ۱۲۲ سال طولانی ترین عمر گزارش شده در مورد انسان است.

اما وضعیت غیرعادی «کالمنت»، در صورتی که پیش بینی های تعدادی از زیست شناسان و جمعیت شناسان درست از آب درآید، ممکن است در دهه های بعدی کمرنگ تر شده و به تدریج محو شود. افزایش طول عمر در گونه ها از مخمرها گرفته تا موش ها تعدادی از دانشمندان را قانع کرده است که انسان ها نیز در آینده قادر خواهند بود بالای ۱۰۰ و یا حتی ۱۱۰ سال عمر کنند. (امروزه و در کشورهای پیشرفته از هر ۱۰ هزار انسان تنها یکی بالای ۱۰۰ سال عمر می کند.) عده ای دیگر نیز معتقدند طول عمر در انسان ممکن است بسیار محدود باشد. انعطاف پذیری دیده شده در گونه های دیگر ممکن نیست در مورد ما قابل انجام باشد. علاوه بر این، آزمایش داروهایی که می توانند سبب افزایش عمر در انسان شوند ممکن است به دلایل عملی و اخلاقی امکان پذیر نباشد.

هنگامی که «جین کالمت» در سال ۱۹۹۷ در یک خانه سالمندان در جنوب فرانسه فوت کرد، ۱۲۲ سال داشت؛ ۱۲۲ سال طولانی ترین عمر گزارش شده در مورد انسان است.

اما وضعیت غیرعادی «کالمنت»، در صورتی که پیش بینی های تعدادی از زیست شناسان و جمعیت شناسان درست از آب درآید، ممکن است در دهه های بعدی کمرنگ تر شده و به تدریج محو شود. افزایش طول عمر در گونه ها از مخمرها گرفته تا موش ها تعدادی از دانشمندان را قانع کرده است که انسان ها نیز در آینده قادر خواهند بود بالای ۱۰۰ و یا حتی ۱۱۰ سال عمر کنند. (امروزه و در کشورهای پیشرفته از هر ۱۰ هزار انسان تنها یکی بالای ۱۰۰ سال عمر می کند.) عده ای دیگر نیز معتقدند طول عمر در انسان ممکن است بسیار محدود باشد. انعطاف پذیری دیده شده در گونه های دیگر ممکن نیست در مورد ما قابل انجام باشد. علاوه بر این، آزمایش داروهایی که می توانند سبب افزایش عمر در انسان شوند ممکن است به دلایل عملی و اخلاقی امکان پذیر نباشد. حدود ۲ تا ۳ دهه قبل تحقیق بر روی پیری همانند آب در هاون کوبیدن بود. اما هنگامی که زیست شناسان مولکولی درصدد یافتن راه هایی برای افزایش طول عمر بر آمدند، بلافاصله متوجه شدند که طول عمر در انسان می تواند تغییرپذیر باشد. کاهش فعالیت یک گیرنده انسولین مانند می تواند طول عمر را تا سطح تکان دهنده ای افزایش دهد- در مورد کرم ها با این روش می توان عمر آنها را تا ۶ هفته طولانی تر کرد. با گرسنه نگهداشتن موش ها و در ادامه تغذیه آنها با یک رژیم غذایی سرشار از مواد معدنی می توان عمر آنها را ۵۰ درصد بیشتر از حالت طبیعی افزایش داد.برخی از این تاثیرات ممکن است در سایر گونه ها دیده نشود. به عنوان مثال، توانایی کرم ها برای وارد شدن به مرحله «dauer» که مشابه زمستان خوابی است، ممکن است بسیار حیاتی باشد. از طرفی گونه های با طول عمر کمتر مثل کرم ها و مگس های سرکه ممکن است به دستکاری طول عمر بسیار حساس باشند. اما تمامی روش های موفق در چند فاکتور کلیدی مشترک بوده اند: محدودیت انرژی، کاهش مقدار فاکتور رشد انسولین مانند ۱ -۱ IGF ، یک پروتئین و جلوگیری از آسیب بافت های بدن به وسیله اکسیداسیون. این سه فاکتور ممکن است با یکدیگر مرتبط باشند اما ارتباط آنها با یکدیگر هنوز ثابت نشده است (هر چند که جانوران با محدودیت انرژی دارای سطح پائین تری از-۱ IGF هستند). آیا این استراتژی ها می توانند به انسان در افزایش طول عمرش کمک کنند؟ و چگونه متوجه شویم که آنها عمل خواهند کرد؟ به رغم داروهای کشف شده برای سرطان و بیماری های قلبی، مزایای حاصل از داروهای ضدپیری نامعلوم اند. همین مسائل موجب شده اند که تحقیقات به کندی پیش رفته و از طرفی تفسیر آنها نیز مشکل تر باشد. ایمنی حاصل از این آزمایش ها نیز نامعلوم است، محدودیت انرژی میزان لقاح در جانوران را کاهش می دهد، مگس های سرکه ای که در آزمایشگاه لقاح یافته و دارای عمر طولانی تری هستند نمی توانند با همنوعان خود در طبیعت رقابت کنند. علاوه بر این، به نتایج حاصل از آزمایش های صورت گرفته بر روی داوطلبان جوان نمی توان اعتماد کرد زیرا جوان بودن آنها و از طرفی پاسخ سریع بدن آنها به داروها ممکن است نتایج آزمایش ها را تحت الشعاع خود قرار دهد. علاوه بر این تعدادی از داروها ممکن است برای نشان دادن نتایج خود مدت زمان زیادی ببرند، حتی در مورد تعدادی ممکن است فرد مورد آزمایش قبل از حصول نتیجه بمیرد. دانشمندان هنوز ناامید نشده اند، تعدادی از آنها با کمپانی هایی قرارداد بسته و به کمک آنها درصدد یافتن داروهایی برای به تاخیر انداختن پیری برآمده اند. اما سئوالی که می توان اینجا مطرح کرد این است: آیا محدودیت انرژی در مورد انسان جواب می دهد؟ این مسئله در مورد نخستی ها آزمایش شده است، انستیتوی ملی پیری در «بتسدای» مریلند بر روی تحقیقات کوتاه مدت صورت گرفته در مورد انسان سرمایه گذاری بسیاری کرده است. شرکت کنندگان در این آزمایش برای مدت یک سال تحت رژیم غذایی سرشار از فیبرهای گیاهی قرار می گیرند، در عین حال دانشمندان، متابولیسم آنها و دیگر فاکتورهایی که به چگونگی پیر شدن آنها کمک می کنند را مورد پایش مستقیم قرار می دهند.با کمک مطالعات مولکولی و ژنتیکی صورت گرفته بر روی افراد صد سال به بالا می توان گفت ممکن است این افراد طول عمر بالای خود را از والدین خود به ارث برده باشند. تعداد زیادی از دانشمندان معتقدند که متوسط طول عمر انسان دارای یک حد بالای همیشگی است، هر چند که آنها بر روی این حد بالا که ممکن است ،۸۵ ۱۰۰ یا ۱۵۰ باشد، اتفاق نظر ندارند. مهم ترین سئوال مطرح شده در دنیای ضدپیری این است که هدف از انجام این همه تحقیق و بررسی چه چیزی می تواند باشد؟ قاطعانه می توان گفت کشف داروهایی که پیری را به تاخیر انداخته و از بیماری های مرتبط با پیری برای مدتی جلوگیری کنند. هدف ما این نیست که طول عمر افراد پیر نحیف و بیمار را افزایش دهیم بلکه می خواهیم سن پیری را به تاخیر بیندازیم. اما حتی به تاخیر انداختن پیری هم تاثیرات عمیق اجتماعی خواهد داشت، جداول سرشماری و برنامه های بازنشستگی به هم خواهد خورد. از طرفی مسئله دیگری که باقی می ماند مسئله انصاف است، آیا داروهای ضدپیری در دسترس همه قرار خواهند داشت؟ چه کسانی آنها را دریافت خواهند کرد؟ بهای آنها چقدر خواهد بود؟ افراد ممکن است آنهایی که قادرند عمر خود را افزایش دهند، بیابند؟ اما آنچه مسلم است این است که برای تمامی جمعیت بشر نمی توان داروی ضدپیری فراهم کرد، هر چند که تعداد زیادی از جمعیت شناسان معتقدند که متوسط طول عمر در انسان در حال افزایش است و این مسئله نیز طی چند دهه اخیر به طور ثابت دیده شده است. اگر این مسئله اتفاق بیفتد، قسمت اعظم این افزایش طول عمر ممکن است حاصل استراتژی هایی چون جلوگیری از بیماری های قلبی و ابتلای به سرطان باشد، این مسئله پایان یک زندگی طولانی را تحمل پذیر می ساز

نویسنده : زینب همتی
منبع : روزنامه شرق