پای صحبت عوامل سریال «سقوط یک فرشته»

تقابل خیر و شر در فضای دلهره
رقابت چند ساله مجموعه‌های تلویزیونی در ایام ماه مبارک رمضان، فرصت خوبی فراهم می‌آورد تا سازندگان آثار تلویزیونی بار دیگر دست به کار شوند و در این ماراتن چندگانه در شبکه‌های مختلف سیما از هم پیشی بگیرند. آنچه بیش از همه رخ می‌نماید این است که به طور حتم باز هم رسانه ملی مانند همیشه از این رسالت معنوی خود سرافراز بیرون خواهد آمد. مجموعه مناسبتی «سقوط یک فرشته» به تهیه‌کنندگی رامین عباسی‌زاده و کارگردانی بهرام بهرامیان، محصول گروه فیلم و سریال شبکه اول سیما چند روزی است که پخش می‌شود و مثل خیلی از کارهای دیگر به احتمال زیاد تصویربرداری آن تا پایان ماه رمضان ادامه خواهد داشت.
هرچند ساخت سریال‌های مناسبتی جسته و گریخته از فرمول مشخص و دیکته شده‌ای پیروی می‌کند، ولی سریال سقوط یک فرشته به لحاظ ساخت و پرداخت در نوع کارگردانی آن تازگی‌هایی نیز دارد. در این مجموعه مناسبتی خیلی از بازیگران نام‌آشنای تلویزیون با ظاهری جدید ایفای نقش می‌کنند که این ویژگی می‌تواند مجموعه را به سریالی پرمخاطب در ماه مبارک رمضان تبدیل کند.
بهرام بهرامیان پیش از این فیلم‌هایی چون «آل» و سریال پرمخاطب «ساعت شنی» را کارگردانی کرده است و این بار به سراغ موضوعی رفته که علاوه بر مضامین و مفاهیم معنوی به کار رفته در آن به گفته خیلی‌ها بی‌شباهت به مضمون فیلم آل هم نیست. در مجموعه سقوط یک فرشته، بازیگرانی چون مسعود رایگان، فریبا کوثری، خاطره اسدی، داریوش کاردان، مهرداد صدیقیان، فرخ نعمتی، شبنم مقدمی، علی سلیمانی و هدی زین‌العابدین ایفای نقش می‌کنند.

تقابل خیر و شر در فضای دلهره
رقابت چند ساله مجموعه‌های تلویزیونی در ایام ماه مبارک رمضان، فرصت خوبی فراهم می‌آورد تا سازندگان آثار تلویزیونی بار دیگر دست به کار شوند و در این ماراتن چندگانه در شبکه‌های مختلف سیما از هم پیشی بگیرند. آنچه بیش از همه رخ می‌نماید این است که به طور حتم باز هم رسانه ملی مانند همیشه از این رسالت معنوی خود سرافراز بیرون خواهد آمد. مجموعه مناسبتی «سقوط یک فرشته» به تهیه‌کنندگی رامین عباسی‌زاده و کارگردانی بهرام بهرامیان، محصول گروه فیلم و سریال شبکه اول سیما چند روزی است که پخش می‌شود و مثل خیلی از کارهای دیگر به احتمال زیاد تصویربرداری آن تا پایان ماه رمضان ادامه خواهد داشت.
هرچند ساخت سریال‌های مناسبتی جسته و گریخته از فرمول مشخص و دیکته شده‌ای پیروی می‌کند، ولی سریال سقوط یک فرشته به لحاظ ساخت و پرداخت در نوع کارگردانی آن تازگی‌هایی نیز دارد. در این مجموعه مناسبتی خیلی از بازیگران نام‌آشنای تلویزیون با ظاهری جدید ایفای نقش می‌کنند که این ویژگی می‌تواند مجموعه را به سریالی پرمخاطب در ماه مبارک رمضان تبدیل کند.
بهرام بهرامیان پیش از این فیلم‌هایی چون «آل» و سریال پرمخاطب «ساعت شنی» را کارگردانی کرده است و این بار به سراغ موضوعی رفته که علاوه بر مضامین و مفاهیم معنوی به کار رفته در آن به گفته خیلی‌ها بی‌شباهت به مضمون فیلم آل هم نیست. در مجموعه سقوط یک فرشته، بازیگرانی چون مسعود رایگان، فریبا کوثری، خاطره اسدی، داریوش کاردان، مهرداد صدیقیان، فرخ نعمتی، شبنم مقدمی، علی سلیمانی و هدی زین‌العابدین ایفای نقش می‌کنند.
زندگی پرفراز و نشیب ۲ خواهر
رامین عباسی‌زاده سال‌هاست که تهیه‌کنندگی آثار مناسبتی و غیر‌مناسبتی را نیز به عهده دارد. چند سال پیش سریال «او یک فرشته بود» به کارگردانی علیرضا افخمی و تهیه‌کنندگی او پخش شد. این مجموعه براساس طرحی از رامین عباسی‌زاده جلوی دوربین رفته است. وی می‌گوید سقوط یک فرشته روایت زندگی ۲ خواهر است که در جدال با فراز و نشیب زندگیشان و به تصویر کشیدن ایمان هر کدام، داستان‌هایی به دنبال دارد. این مجموعه بیانگر یک روایت مذهبی است که تا حدودی هم حال و هوای ماورایی دارد. قصه متناسب با ماه رمضان ساخته شده و در کنار این‌که یک داستان اجتماعی را به تصویر می‌کشد به مفاهیم دینی و قرآنی هم به شکل ویژه‌ای توجه شده تا مخاطب به دیدن آن ترغیب شود. همه ما می‌دانیم که قرآن راه نجات بشر است و در بخش‌هایی از مجموعه به این مهم اشاره می‌شود. تهیه‌کننده سقوط یک فرشته ادامه می‌دهد: به طور یقین هر کجا قرآن و موضوعات دینی در درون انسان کمرنگ شود، شیطان به سراغ او می‌‌آید که حجاب، خشم و نفرت نمونه‌هایی از آن هستند.
یک نقش کاملا مثبت
هدی زین‌العابدین، بازیگر نقش فاطمه دختر مثبت قصه است. او فارغ‌التحصیل رشته گرافیک است و علاوه بر نقش‌هایی که کم و بیش در مجموعه‌های مختلف بازی کرده، این سریال را اولین حضور جدی بازیگری خود جلوی دوربین می‌داند. معمولا نقش‌های اینچنینی که بار مثبت قصه را به دوش می‌کشند، شخصیت‌هایی یک بعدی و انعطاف‌ناپذیر هستند. بازیگر نقش فاطمه در این‌باره می‌گوید: همه سعی گروه نویسندگان بر این بوده که چنین اتفاقی نیفتد، ولی به هر حال در جاهایی هم نقش یک‌بعدی پیش می‌رود. فاطمه، دختر ریحانه با بازی فریبا کوثری است که پدر ندارد و در سیر داستان اتفاقاتی رقم می‌خورد که همه آن را از چشم فاطمه می‌بینند. در کل، سریال جذابیت‌های زیادی دارد، بخصوص این‌که در ادامه داستان به ژانر وحشت و دلهره هم می‌رسد. امیدوارم توانسته باشم در کنار این گروه من هم ادای دینی به مردم خوب کشورم کرده باشم. خوشحالم که برای نخستین تجربه حرفه‌ای خود در کنار گروهی حضور یافتم که طی این سال‌ها بارها امتحان خود را بخوبی پس داده‌اند.
ابزارهای مشخص برای ایجاد فضای دلهره
رضا حاجی درویش، طراحی صحنه را در مجموعه سقوط یک فرشته عهده‌دار است. وی قبلا در فیلم سینمایی آل با بهرامیان همکاری کرده است و فیلم‌هایی چون «خوابگاه دختران» و سریال «مرگ تدریجی یک رویا» را هم در کارنامه کاری خود دارد. با نگاهی به سیر فعالیت‌هایش می‌بینیم بیشتر در آثاری حضور داشته که باری از دلهره را با خود دارد. خودش معتقد است شاید تنها دلیل انتخاب او برای این سمت و همراهی با گروه هم همین بوده است: معمولا در آثار وحشت برای پرداخت صحنه، ابزارهای مشخصی را به کار می‌گیرم. دود و غبار و ایجاد یک سیر رنگی در کار که معمولا از روشنی به تیرگی می‌گراید. بخصوص در قسمت‌های اول که تنها هدف، معرفی شخصیت‌های اصلی قصه است و هنوز وارد خط اصلی قصه نشده‌ایم، فضای قابل باوری را به لحاظ صحنه‌پردازی به کار گرفته‌ام و در ادامه که کم‌کم با زوایای دلهره آشنا می‌شویم از ترکیب رنگ‌های پیچیده‌تری استفاده می‌کنم. او در ادامه می‌گوید: معمولا خودم را موظف می‌دانم که همیشه سر صحنه حضور داشته باشم. این اتفاق به ایجاد یک تعامل خوب و دو طرفه با کارگردان می‌انجامد. تا حدودی در جریان هستم که یکی دیگر از مجموعه‌های ماه رمضان هم به قولی شیطان بازی را که در کار ما هم هست، دارد. سقوط یک فرشته از آن سریال‌هایی است که محدود به یک سری لوکیشن خاص نیست و در عین حال که به سختی گروه صحنه می‌افزاید، ولی یکی از نکات مثبت آن محسوب می‌شود. حاجی درویش می‌گوید: معمولا برای کارهایی که در آنها حضور دارم یک اصل را در نظر می‌گیرم و آن هم این که فکر می‌کنم این آخرین کاری است که قرار است انجام دهم. پس همه تلاش و توانایی‌ام را به کار می‌گیرم. در آخر لازم است بگویم باید زمان مناسب‌تر و بیشتری برای مجموعه‌های مناسبتی در نظر گرفته شود، بویژه کارهایی که در حیطه ترس و دلهره است و به لحاظ صحنه‌پردازی امکانات و فرصت بیشتری می‌خواهد.
مفاهیم معنوی قرآنی در قالب یک داستان خانوادگی
گفت‌وگو با نویسندگان این مجموعه فرصت خوبی است که از چگونگی داستان و روند سیر قصه مطلع شویم. بابک کائیدان و روح‌الله صدقی، ۲ نویسنده جوان این مجموعه هستند که داستان را بر اساس طرحی از رامین عباسی‌زاده و زامیاد سعدبندیان جلو می‌برند. بابک کائیدان، فارغ‌التحصیل رشته ادبیات نمایشی و حدود ۸ سال است که به صورت حرفه‌ای می‌نویسد. معمولا روال مشخص سریال‌های مناسبتی این است که داستان قسمت به قسمت نوشته می‌شود و به قولی بر اساس بازتابی که از مخاطب می‌گیرد، پیش می‌رود. کائیدان معتقد است: ما با همین اصل شروع کردیم. با توجه به این که وقتی تصویربرداری مجموعه شروع شد حدود ۱۳ ـ‌ ۱۲ قسمت را از قبل نوشته بودیم و به نسبت خیلی از کارها جلوتر پیش رفتیم. به نظر من چیدمان درستی از ترکیب بازیگران می‌تواند دلیل اصلی دیده شدن یک مجموعه باشد. این کار هم یک ملودرام خانوادگی است که تلاش می‌کند مفاهیم معنوی قرآنی را در قالب یک داستان خانوادگی به مخاطب عرضه کند. سقوط یک فرشته داستان گیرایی دارد و همه تلاش ما این بوده که باورپذیری شخصیت‌هایمان به چشم بیاید. در این کار ۶ شخصیت اصلی داریم؛ حاج حبیب (با بازی مسعود رایگان)، دخترش سارا (خاطره اسدی)، ریحانه (فریبا کوثری)، دخترش فاطمه (هدی زین‌العابدین) و ۲ شخصیت دیگر به نام‌های نیما و پارسا. وقتی از او می‌پرسم که آیا در ادامه ممکن است شخصیت‌های دیگری هم وارد کار شوند در پاسخ می‌گوید: به هر حال کلیت قصه از قبل مشخص شده و در جزئیات است که امکان دارد دچار تغییراتی شود. به هر حال برای همه ما مهم است که یک قصه آبرومند داشته باشیم.
روح‌الله صدیقی هم دیگر نویسنده این مجموعه است. وی فارغ‌التحصیل رشته سینما از دانشگاه سوره است و قبلا هم دستی بر نوشتن داشته است. وی سبک اصلی این کار را یک کار اجتماعی می‌داند و عقیده دارد: هدف اصلی در نگارش قصه این بوده که نشان دهیم خیلی از اوقات رسالت دین بر این است تا به افراد در حل و فصل مشکلاتشان کمک کند و آنها بتوانند بهتر در جاهایی از زندگی خود تصمیم بگیرند. وقتی از او می‌پرسم ورود به فضای ماورایی از باورپذیری کار نمی‌کاهد در پاسخ می‌گوید: همه سعی‌مان بر این بوده که واقعیت در کل کار جریان داشته باشد به نحوی که حتی ورود به فضاهای غیرواقعیت هم در روند داستان به گونه‌ای نباشد که به قولی کار را پس بزند. صدیقی در ادامه درباره شخصیت‌پردازی کار توضیح می‌دهد و این که بسیار تلاش شده شخصیت‌ها تک‌بعدی و سفید یا سیاه نباشند و باورپذیر به چشم بیایند. او می‌گوید: کارکرد شخصیت‌ها در داستان از آن مواردی است که بشدت به آن اهمیت داده شده است.
حضوری متفاوت
 معمولا عادت کرده‌ایم که فرخ نعمتی را در نقش‌های منفی و پرفراز و نشیب به لحاظ ساختار روانی ببینیم. نقش‌هایی که وی طی این سال‌ها ایفا کرده همراه میمیک آرام و صدایی بم و خیلی اوقات حتی در نقش‌هایی که قساوت خاص خود را دارند، گویای حضوری ماندگار در همه این سال‌ها هستند. او این بار در نقشی متفاوت ظاهر شده که مثبت است. آقای ملک، معتمد محل که گاهی اوقات سید هم خطاب می‌شود نقش فرخ نعمتی در سقوط یک فرشته است. وقتی از او می‌پرسم این چندمین حضور او در مجموعه‌های مناسبتی است، می‌گوید: معمولا در نقش‌هایی که به عهده می‌گیرم خیلی به این نوع تقسیم‌بندی‌ها فکر نمی‌کنم و خط‌کشی میان آثارم قرار نمی‌دهم، چون به هر حال قرار است من بازیگر، عهده‌دار نقشی باشم که بتوانم از پس انجام آن برآیم. نعمتی معتقد است: در ساخت آثار ویژه ماه رمضان یک مشکل اساسی وجود دارد و آن هم فرصت کمی است که در اختیار این کارهاست. یکی این که معمولا داستان قسمت به قسمت نوشته می‌شود و خیلی اوقات بازیگر به متنی برای بازی‌اش برمی‌خورد که لازم است زمانی را برای پرداخت به آن در اختیار داشته باشد. این مساله ازجمله مواردی است که تمرکز بازیگر را بشدت تحت تاثیر قرار می‌دهد و به هم می‌ریزد. نقشی که من در این مجموعه به عهده دارم از جمله نقش‌هایی است که خودم خیلی دوستش دارم. همیشه سعی می‌کنم به بعد کمی نقش‌هایم هویت بدهم و تحلیل درست و مشخصی برای آن داشته باشم. در این گروه کاری، تعامل و همفکری خوبی برقرار است، بخصوص این که نقش‌ها با نظر و همفکری تیم نویسندگان و شخص کارگردان انجام می‌شود. سقوط یک فرشته با یک درام جذاب موضوعات مذهبی و تاثیر قرآن را در زندگی انسان امروز به عنوان یک همراه همیشگی به تصویر می‌کشد.
سعی‌ در باورپذیری گریم‌ها
چهره‌پردازی متفاوت برخی بازیگران بی‌شک حضور شخص صاحب‌نظر و کاردانی را می‌طلبید. آن شخص هم کسی نبود جز مسعود ولدبیگی. سال‌ها حضور در عرصه چهره‌پردازی سینما و تلویزیون و پس از طراحی چهره‌پردازی در سریال عظیم و تاریخی مختارنامه، اینک ولدبیگی در پروژه سقوط یک فرشته حضوردارد. وی می‌گوید: ورودم به عرصه سینما و تلویزیون با تئاتر بود. جوان‌تر که بودم تئاتر بازی می‌کردم و حدود سال ۴۷ بود که با طراحی چهره‌پردازی در سریال «آتش بدون‌دود» به تلویزیون راه پیدا کردم و از آن سال به بعد همچنان مشغول هستم. وی در ارتباط با نوع گریم خاصی که در این سریال به کار رفته است، می‌گوید: براساس متنی که توسط گروه نویسندگان نوشته شده بود طراحی چهره برخی بازیگران اجرای خاصی را می‌طلبید. یکی از آن نقش‌ها، نقشی بود که علی سلیمانی به عهده دارد که تا حدودی متفاوت‌تر از بقیه چهره‌هاست. البته ملاک اصلی در گریمی که در این مجموعه به کار بردیم این بود که در واقع بیننده قرار است با یک کار اجتماعی روبه‌رو باشد و یکی از مواردی که به شخصیت‌پردازی بازیگر در ایفای نقش کمک می‌کند، همین چهره‌پردازی اوست. سعی کردیم تا حد امکان گریم‌ها باورپذیر باشد و مخاطب با آن همذات‌پنداری کند. اگر در طول این سال‌ها هم دقت کرده باشید می‌بینید هیچ وقت از گریم‌های غلوشده در کارهایم استفاده نکرده‌ام. ولدبیگی در ادامه می‌گوید: تصویربرداری کار همچنان ادامه دارد و طبق صحبت‌های از پیش انجام شده قرار است بازیگران دیگری هم با چهره‌پردازی خاصی به کار وارد شوند.
قصه سارا
نقش سارا را خاطره اسدی به عهده دارد. دختر حاج حبیب که گویا قرار است شخصیت نه چندان مثبت قصه باشد. خاطره اسدی با فیلم «دیشب باباتو دیدم آیدا» بازیگری را شروع کرد و فیلم‌های سینمایی تقاطع، هفت دقیقه تا پاییز و برف روی شیروانی داغ هم تا امروز از جمله کارهای اوست. اسدی در سقوط یک فرشته اولین حضور خود را در تلویزیون تجربه می‌کند؛ حضوری که شاید به گفته خودش ماندگارترین نقش او تا امروز باشد. می‌گوید: فکر می‌کنم چند قسمتی که از کار پخش شده معرفی خوبی از این شخصیت داشته است. خیلی نمی‌توانم توضیحی در ارتباط با سارا بدهم. فقط پیشنهاد می‌کنم حتما سریال را دنبال کنید؛ چرا که در ادامه اتفاقات جالب و غیرمنتظره‌ای رقم خواهد خورد. سارا از آن شخصیت‌هایی است که چند بعد دارد و در طول روند داستان دچار فراز و نشیب‌های زیادی می‌شود. سقوط یک فرشته روایت انسان‌هایی مثل ساراست که با ناآگاهی و غفلت، از مسیر درست زندگی خود خارج شده و به بیراهه می‌روند.
نماهای حرکتی با نورپردازی ویژه
سقوط یک فرشته از معدود سریال‌هایی است که در برخی صحنه‌ها با ۳ دوربین گرفته می‌شود. افشین احمدی، تصویربردار کار است. زمانی با او به گفت‌وگو می‌نشینم که مشغول آماده‌سازی صحنه برای سکانس بعدی است. این صحنه قرار است در محوطه امامزاده و ورود حاج حبیب، ریحانه، سارا و فاطمه گرفته شود. احمدی قبلا هم در مجموعه‌های ویژه ماه رمضان در سمت تصویربردار حضور داشته است. او می‌گوید: این سریال به لحاظ فضاهای ماورایی دست من را برای اجرای نورپردازی ویژه این کارها بشدت باز می‌گذارد و معمولا سریال‌هایی اینچنینی فرصت خوبی است که بتوانم در ایجاد صحنه‌های دلهره‌آور نوآوری داشته باشم. گروه تصویربرداری مشغول چیدن ریل هستند. گویا قرار است صحنه ورود بازیگران به صورت نمای حرکتی گرفته شود. احمدی می‌گوید کلا به دلیل همراهی مضاعف بیننده با برخی صحنه‌های خاص، نماهای حرکتی در کل کار زیاد استفاده شده است. هرچند بیشتر اوقات وقتگیر است و فرصت چندانی را در اختیار کار نمی‌گذارد، ولی با نظر کارگردان و طبق یک برنامه از پیش تعیین‌شده همه چیز همان جوری که باید ادامه می‌یابد.
یک حضور متافیزیکی
شاید جالب‌ترین و متفاوت‌ترین شخصیت این مجموعه، یاور باشد که علی سلیمانی عهده‌دار نقش آن است؛ نقشی که علاوه بر متفاوت بودن، گریم ویژه‌ای هم دارد. سلیمانی درباره نقشش این گونه توضیح می‌دهد: یاور شخصیتی است که بیماری زال (آلبینیسم) دارد و به همین دلیل هم گریم ویژه‌ای برایش در نظر گرفته شده است. شخصیتی که به دلیل حساسیت شدیدی که به نور روز دارد فقط شب‌ها بیرون می‌آید. بیشتر از آن که یک شخصیت رئال باشد سوررئالیسم است که مخاطب در خیلی جاها از او یک درک متافیزیکی دارد. رفتارهای عجیب و غریبی دارد. حتی با حیوانات هم می‌تواند حرف بزند. خلاصه این که طی آشنایی مخاطب با شخصیت یاور شاید خیلی معلوم نباشد که بالاخره یاور چگونه شخصیتی است. حتی گاهی شاید گمان شود که شیطان است. زمانی که این نقش به من پیشنهاد شد احساس کردم از آن نقش‌هایی است که جای کار زیادی دارد و تا به این جای کار با هدایت کارگردان فکر می‌کنم نقش خوبی از کار درآمده است.
شیطان و فرشته و تقابل خیر و شر از جمله مواردی هستند که مخاطبان زیادی دارند و سریال‌هایی چون اغما، کمکم کن و او یک فرشته بود، این ادعا را ثابت کرده است. باید دید این بار چه اتفاقی می‌افتد و پخش یک ماهه این مجموعه تلویزیونی تا چه اندازه می‌تواند مخاطب را با خود همراه کند. آن هم وقتی ترکیبی از بازیگران نام‌آشنای تلویزیونی در روایتی از قرآن و دین و مذهب درآمیخته به طور حتم می‌تواند پیام‌رسان خوبی برای ایام مبارک این ماه پرفیض باشد. انتظار یک ماهه مشخص می‌کند که در این رقابت تلویزیونی، سقوط یک فرشته تا چه اندازه موفق عمل خواهد کرد. باید منتظر ماند و دید آیا این سریال، پربیننده‌ترین سریال ماه رمضان خواهد بود؟