فـــرزاد جمشيـــدي: تلويزيـــون، درون مجري را نشان مي‌‌دهد

    
    
    
    قالب‌هاي كار <اجرا> در تلويزيون آرام آرام مي‌‌شكند. تا همين چند سال پيش مجري‌ها دريك قالب خشك فقط اجازه داشتند بنشينند و مردم را نصيحت كنند. بعد نوبت به كساني مي‌‌رسيد كه كمي جسارت داشتند. آنها بيشتر و تندتر حرف مي‌‌زدند و معمولا زياد مي‌‌خنديدند اما دركلامشان چيز خاصي كه مخاطب را بگيرد وجود نداشت حالا انگار مجري‌ها فهميده‌اند نوع كارشان مي‌‌تواند مهمترين مشخصه يك برنامه تلويزيوني باشد. آنها اكنون در رقابتي جذاب مي‌‌كوشند <خوب> حرف بزنند و چيزي به مردم بگويند كه ارزش شنيده شدن داشته باشد. فرزاد جمشيدي يكي از اين مجريان است او تازه وارد محسوب نمي‌‌شود اما درعرصه رقابت با ديگر چهره‌هاي مطرح كار اجرا، نامش شنيده مي‌‌شود. مشخصه بارز جمشيدي برخورداري از ادبيات غني و دايره واژگان وسيع است. او با اين ويژگي در ايام ماه مبارك رمضان، سحرهايي به ياد ماندني براي طرفداران خود ساخت. به همين خاطر سراغش رفتيم و سعي كرديم جنبه‌هاي ديگري از شخصيت يك مجري <عجيب> را كشف كنيم.
    
    * دوست داريم مصاحبه را با سوالي درباره سبك خاص اجراي شما كه سرشار از لغات و اصطلاحات دور از ذهن و گاهي دشوار است، شروع كنيم. خودتان قبول داريد كه متفاوت با ديگر مجريان حرف مي‌‌زنيد و در اين زمينه كمي توانمندتر به نظر مي‌‌رسيد؟
    جمشيدي: در مورد خودم قائل به توانمندي خاصي نيستم، معتقدم مجري بايد واجد اين ويژگي‌ باشد. اگر مجري مثل بقيه مردم حرف بزند پس چه هنري دارد؟ او بايد توانايي بيان متفاوت را داشته باشد. اگر تاكنون چنين حقي از مردم سلب شده به آنها جفا كرده‌ايم و حالا بايد ذائقه‌شان را تغيير دهيم.
    
    * فرزاد جمشيدي قلمرو وسيع واژگانش را از كجا آورده است؟
    جمشيدي:بر مي‌‌گردد به سابقه مطالعاتي‌ام در ادبيات، حقوق، معارف و علوم اجتماعي. من هميشه به مطالعه علاقه‌مند بودم و حالا اگر به قول شما قلمرو واژگانم وسيع باشد به همين خاطر است.
    
    
    * در چه رشته‌اي تحصيل كرديد؟
    جمشيدي: ليسانس حقوق دارم و دكتراي علوم قرآني.
    
    * درحوزه هم تحصيل كرده‌ايد؟
    جمشيدي: خير. تحصيلات تكميلي من در دانشگاه بود.
    
    * به حرفهايي كه مي‌‌زنيد اعتقاد داريد يا فكر مي‌‌كنيد مجري، دو شخصيتي است و آنچه مي‌‌گويد وظيفه سازماني اوست.
    جمشيدي: يك رازي را بايد بگويم. تلويزيون در شش ماه اول خود، مجري را نشان مي‌‌دهد و بعد از شش ماه، درون مجري را. حرفي كه از دل بيرون نيايد، بر دل هم نمي‌‌نشيند. مردم آدم دو شخصيتي را تشخيص مي‌‌دهند مجري نمي‌‌تواند درونش را از آنها پنهان كند. من شخصا به آنچه مي‌‌گويم، عميقا معتقدم و حتي موقع تهيه بسياري از متن‌ها پيش از اجرا گريه كردم.
    
    * متن‌هايي را كه براي اجرا تهيه مي‌‌شود حفظ مي‌‌كنيد يا...؟
    جمشيدي: متن را نمي‌‌شود حفظ كرد. موقع اجرا شما نمي‌‌توانيد متن را طوطي‌وار بخوانيد ولي خب مثلا مي‌‌گويند درباره اهميت شب‌هاي قدر مطالعه كن. من هم مي‌‌روم در كتاب‌ها مي‌‌گردم و يك متن تهيه مي‌‌كنم كه اجرايم بر پايه آن است.
    
    * تا به حال پيش‌آمده موقع اجرا حديث يا روايتي را اشتباه نقل كنيد و مورد تذكر واقع شويد؟
    جمشيدي: اشتباه به آن صورت خير ولي در برنامه‌هاي امسال آقاي ناطق نوري با آقاي ضرغامي تماس گرفتند و گفتند: بهتر است به جاي <رسولُ ‌ا...> بگويند <رسولَ ا...> كه البته تذكر درستي بود و ما هم كارمان را اصلاح كرديم.
    
    * سالي يك برنامه آن هم سحر ماه مبارك رمضان؟ آيا اين آمار خوبي براي مجري است؟ فكر نمي‌‌كنيد در يك قالب خاص محصور شده‌ايد؟
    جمشيدي: هميشه اعتقاد داشتم(و دارم) مجري بايد <ژانر> و قالب داشته باشد. نمي‌‌شود به شعور مخاطب توهين كرد. وقتي شما صبح، يك برنامه طنز اجرا كنيد و شب بياييد بحث فلسفي مطرح كنيد، كسي باورش نمي‌‌شود يعني مردم فكر مي‌‌كنند اين مجري يك جورهايي به آنها <راست> نمي‌‌گويد. من ترجيح مي‌‌دهم يك برنامه اجرا كنم اما حرف براي گفتن داشته باشم. امسال از <صبح بخير ايران>، <شبستان>، <تا مهر> و... پيشنهاد داشتم اما نپذيرفتم. نمي‌‌توانم چند برنامه اجرا كنم و ادعا داشته باشم حرفهايم تازه است و بار دارد.
    
    * اين كم كاركردن از لحاظ درآمدي به شما لطمه نمي‌‌زند؟
    جمشيدي: فراوان لطمه مي‌‌زند اما آدم بايد انتخاب كند. براي پر درآمد بودن بايد مطالعه و احترام به مخاطب را فراموش كنم اما تا امروز اين كار را انجام نداده‌ام. همين امسال قرار بود‌ <نان و ريحان> را اجرا كنم. حتي روزنامه جام‌جم، خبرش را نوشت اما آخرش ديدم نمي‌‌شود يك نفر دو برنامه اجرا كند و نپذيرفتم. يك حرف از مرحوم علي حاتمي در هزاردستان هميشه مدنظرم است؛ <هنر را وقتي به عشق مي‌‌فروشي، پول زيادي به دست مي‌‌آوري>
    
    * از چه راهي كسب درآمد مي‌‌كني؟
    جمشيدي: مقدار زيادي تدريس مي‌‌كنم، كار نويسندگي انجام مي‌دهم و با سايت‌هاي مختلف هم همكاري دارم، از تلويزيون هم حقوق مي‌‌گيرم.
    
    * فكر نمي‌‌كنيد در ماه مبارك رمضان حجم برنامه‌هاي معنوي تلويزيون بيش از حد زياد مي‌‌شود؟
    جمشيدي:اين انتقاد را به مجموع رسانه‌ها وارد مي‌‌دانم اما نه به اين شكل. اگر جاي شما بودم مي‌‌پرسيدم: پررنگ بودن و غلظت مسائل مذهبي در ماه رمضان چه علتي دارد؟
    مقام معظم رهبري مي‌‌فرمايند: رمضان موقعيتي است كه بايد از آن استفاده كنيم. مردم در اين ماه، گوش شنواي بيشتري دارند، كار رسانه‌ها هم همين است كه از گوش شنوا استفاده كنند. اگر يك مطلب را مستقيم به مردم بگوييد پيام شما را دريافت نمي‌‌كنند اما رمضان فرصتي به وجود مي‌‌آورد تا حرفت را غيرمستقيم بزني.
    در آموزه‌هاي ديني هم چنين چيزي را داريم. علي(ع) روزي با سلمان فارسي راه مي‌‌رفت، برگشت و ديد سلمان جاي پا ندارد، پرسيد: چرا جاي پا نداري؟ سلمان گفت: طوري راه مي‌‌روم كه پايم جاي پاي شما قرار بگيرد.
    
    * سوالم را طور ديگري مطرح مي‌‌كنم. آيا ما در طول سال، سريال مذهبي يا برنامه معنوي نياز نداريم و فقط در ماه مبارك بايد همه برنامه‌ها به اين سمت گرايش پيدا كنند؟
    جمشيدي:در ماه مبارك ذهن‌ها آماده‌ترند. فضاي دوري از دنيا اجازه مي‌‌دهد كه مردم كمي بيشتر به حرف‌هايي كه مال زمين نيست توجه كنند.
    
    * اما نه اينكه ، برنامه مذهبي به خوردشان بدهيم اين كار تاثير منفي ندارد؟
    جمشيدي: قبول دارم كه نبايد بمباران برنامه باشد ولي در ماه‌هاي ديگر چقدر مي‌‌توانيد درباره گناه، اثرات غيبت، تاثير قرآن در زندگي و... حرف بزنيم، شايد بگوييد وظيفه رسانه است كه اين آمادگي را ايجاد كند، قبول دارم ولي ما در آموزه‌هاي دين هم داريم كه در اين ماه بيشتر براي رسيدن به قرب الهي تلاش كنيد.
    
    * چرا برنامه هاي مذهبي ما اغلب ضعيف است؟
    جمشيدي:ما هنوز ابتداي راهيم و عرصه‌هاي بسياري را امتحان نكرده‌ايم. من به عنوان يك بيننده پاسخ شما را مي‌‌دهم. در واقع هنوز خيلي از كارهايي كه مي‌‌شود براي جذاب كردن برنامه‌هاي مذهبي انجام داد، صورت نمي‌‌گيرد. استفاده از موسيقي، نور مناسب، دكور خوب، تصويربرداري حساب شده و... در واقع ما طبق برنامه‌هاي10، 15 سال پيش داريم حركت مي‌‌كنيم. به تازگي حركت‌هاي خوبي آغاز شده و مطمئن باشيد 3، 4 سال ديگر برنامه‌اي مثل <سحر> همان چيزي خواهد بود كه انتظار داريد.
    
    * چه كسي مقصر است؟
    جمشيدي: سوال خوبي است. خيلي از اين مشكلات به مديران سازمان برنمي‌گردد. همه مديران دنبال برنامه خوب هستند. گاهي مشكلات به <من> برنامه‌ساز برمي‌‌گردد. به رخوت، تنبلي و كم‌فروشي من. به من گفته مي‌‌شود اين حديث را بخوان مي‌‌توانم بگويم قال الصادق (ع...) و مي‌‌توانم يك زنهاري بدهم به خودم كه از روي متن نخوانم. چرا كه اين حقالناس است. بايد مطالعه كنم.
    
    * يعني مديريت نقشي ندارد؟
    جمشيدي: چرا گاهي مديران هم آدم‌ها را خوب گزينش نمي‌‌كنند يا اصلا سفارش كار خوب نمي‌‌دهند ولي شما مطمئن باشيد اشكال بيشتر از برنامه‌ساز است.
    
    * سيماي قرآن را مي‌‌بينيد؟
    جمشيدي: نه زياد.
    
    * چرا؟
    جمشيدي:شايد تصور مي‌‌كنم جاذبه بصري ندارد.
    
    * شايد هم مخاطب ندارد؟
    جمشيدي:مخاطب خودش را دارد. يك آمار بين‌المللي مي‌‌گويد: برنامه موفق، 33 درصد بيننده دارد يعني يك سوم مخاطب. شايد سيماي قرآن از اين آمار هم كمتر بيننده داشته باشد ولي طبق رسالت خودش مخاطب دارد.
    
    * چقدر تلويزيون تماشا مي‌‌كنيد؟
    جمشيدي: خيلي كم. برنامه‌هاي مجري‌محور را بيشتر مي‌‌بينم يا حتي ضبط مي‌‌كنم بعدا مي‌‌بينم.
    
    * از سريال‌هاي ماه رمضان كدام را تماشا مي‌‌كرديد؟
    جمشيدي: صاحبدلان.
    
    * چطور بود؟
    جمشيدي: براي اولين بار تلويزيون ما، آدم مذهبي را به عنوان آدم قشري كه راه مي‌‌رود و گره مشكلاتش با معجزات باز مي‌‌شود، نشان نمي‌‌داد. اين آدم بايد مبارزه كند، حرف خودش را بزند. ميرزاي سالهاي دور سريال سايه همسايه نيست كه با گردش تسبيح همه مشكلات را حل مي‌‌كرد و همه به او احترام مي‌‌گذاشتند.
    
    * به نظر شما دين جوانان ما، فانتزي است؟
    جمشيدي:دين نسل سوم، دين فكور است. توام با يك نگاه عارفانه عقلي. جوان‌هاي ما دين و حرف‌هاي ديني را خيلي قشنگ مي‌‌فهمند و اصلا نيازي به رنگ و لعاب و جنجال ندارند.
    
    * اما خيابان‌هاي شهر چيز ديگري مي‌‌گويند.
    جمشيدي:جوان‌ها دارند نوعي برون ريخت خودشان را نشان مي‌دهند. اگر بتوانيم سوال‌هايشان را پاسخ بدهيم، اين نابساماني‌‌ ديگر وجود نخواهد داشت. ما براي جوان فقط سوال و شبهه ايجاد كرديم و اين از هم‌گسيختگي فقط به خاطر وفور استدلال است.
    
    * در مورد سال پيامبر اعظم (ص) چه حرفي داريد؟
    جمشيدي: ما كه هنوز در اين سال كار مهمي نديديم. قرار بود سمفوني‌اش ساخته بشود، فيلم زندگي پيامبر كليد بخوردو... اما هيچ كاري انجام نشد. اين از همان سوال‌هايي است كه براي جوان درست مي‌‌كنيم. آنها از ما مي‌‌پرسند پس چي شد پيامبر (ص)، از پيامبر (ص) قشنگ‌تر و مهم‌تر داشتيم كه كاري نكرديد؟
    
    * با شعر و شاعري هم ميانه‌اي داريد؟
    جمشيدي: ما همه برنامه‌هايمان را با حافظ شروع مي‌‌كرديم و در برنامه از همه شاعران معاصر و متقدم، شعر مي‌‌خوانديم.
    
    * صورتتان نسبت به گذشته بيشتر اصلاح مي‌‌شود دليل خاصي دارد؟
    جمشيدي: اتفاقا با دوستان كه صحبت مي‌‌كردم معتقد بودند قبلا زيباتر به نظر مي‌‌رسيدم.
    
    * ممكن است روزي مثل بعضي از مجري‌هاي تلويزيوني با اصلاح كامل مقابل دوربين حاضر شويد؟
    جمشيدي: دوست ندارم كامل اصلاح كنم. به عنوان يك زيور، اين محاسن را مي‌‌پسندم. يك چيز خود خواسته است. كسي از ما نمي‌‌خواهد اصلاح كنيم يا نكنيم.
    
    * سيگار مي‌كشيد؟
    جمشيدي: هرگز نكشيدم.
    
    * متاهل هستيد؟
    جمشيدي: بله و دو فرزند دارم.
    
    * همسرتان از چه نوع پوششي استفاده مي‌‌كند؟
    جمشيدي: حجاب انتخابي‌اش چادر است اما مانتو هم مي‌‌پوشد.
    
    * شما از مانتو ايراد نمي‌‌گيريد؟
    جمشيدي: نه به هيچ‌وجه. حجاب، مستوره دروني هر فرد است. حجاب، كلام مهم است. حجاب دل و چشم مهم است. من حساسيتي روي اين نوع پوشش ندارم. حتي از همسرم درس مي‌‌گيرم. خاطرم هست برنامه‌اي داشتيم كه از زائران گزارش مي‌‌گرفتيم. يك روز همسرم گفت: بعضي از كساني كه در كنار مصاحبه شونده‌ها مي‌‌ايستند، حجاب خوبي ندارند نگاه كردم ديدم درست مي‌‌گويد.
    
    * چيز خاصي مانده كه در موردش صحبت نكرده باشيم؟
    جمشيدي:دوست دارم اين را هم بگويم كه محبوبترين برنامه من كه فكر مي‌‌كنم رزق زندگي ام شده، برنامه <روضه رضوان> است كه به خاطرات حج و زيارت مي‌‌پردازد و از شبكه دو پخش مي‌‌شود.
    
    محمدي
    منبع: خانه سبز