مـیـزان شـادی جـوامـع را چـگـونـه مـی سـنـجـنـد؟

میزان شادی و خوشحالی مردم یک جامعه را چطور می توان اندازه گرفت و اصلا واحد چنین اندازه گیری ای چه می تواند باشد؟ می دانیم که احساس خوشبختی، یک حس درونی است که هرچند ممکن است تحت تاثیر بعضی واقعیت های بیرونی (مثلا اشتغال، میزان سطح درآمد، شرایط اجتماعی و…) قرار بگیرد، اما الزاما وابسته به این متغیرها نیست و ماهیت کاملا مستقل و درونی دارد….

به عبارتی دیگر، فقط خود فرد می تواند حس کند که چقدر خوشحال است. بنابراین موسسه گالوپ، روشی ساده و در عین حال کارآمدی را برای سنجش میزان خوشحالی مردم پیشنهاد کرده است؛ به این صورت که از فرد مورد مصاحبه خواسته می شود یک نردبان را در نظر بگیرد که پله های آن از پایین به بالا با شماره های صفر تا ۱۰ مشخص شده اند. پایین ترین پله، بدترین وضع ممکن زندگی را نشان می دهد و بالاترین پله هم بهترین وضعیت ممکن. فرد باید بگوید در چنین شرایطی فکر می کند روی کدام پله ایستاده است (پله کنونی) و ۵ سال بعد روی کدام پله خواهد ایستاد (پله آینده). براساس پاسخ هایی که به این دو سوال داده می شود، پاسخ دهندگان به سه گروه تقسیم می شوند:

▪ موفق، خوشبخت: نشان دهنده شادی پایدار و رو به رشد. افرادی که در مورد زندگی فعلی خود نظر مثبتی دارند (پله ۷ و بالاتر) و فکر می کنند آینده خوبی هم در انتظار آنهاست (پله ۸ و بالاتر). براساس نتایج تحقیقات انجام شده، افرادی که در این گروه قرار می گیرند، مشکلات سلامت کمتری دارند، استرس، اندوه و نگرانی کمتری را تجربه می کنند و حتی روزهای کمتری را در طول سال در بستر بیماری می گذرانند. این گروه بیشتر از دیگران خوشحال و سلامت می مانند و بیشتر حس احترام را در دیگران برمی انگیزند.

▪ در حال تلاش: این گروه افرادی هستند که زندگی متوسط یا ناپایداری دارند. آنها تا حدی احساس خوشبختی می کنند، یا نسبت به آینده خود چندان خوش بین نیستند. چنین کسانی یا در حال تقلا برای داشتن زندگی بهتر هستند یا در آینده دچار چنین کشمکشی خواهند شد. آنها دو برابر افراد خوشبخت در سال بیمار می شوند و بیشتر از آنها دچار استرس، بیماری و مشکلات دیگر خواهند شد. افراد این گروه تمایل بیشتری به مصرف سیگار و کمتر تغذیه صحیح و سالم دارند.

▪ رنجور، بدبخت: افراد این گروه نه تنها در حال حاضر از زندگی احساس رضایت ندارند (پله ۴ و پایین تر) بلکه نسبت به آینده هم اصلا خوش بین نیستند (پله ۴ و پایین تر آینده). آنها ممکن است حتی از امکانات اولیه زندگی هم محروم یا درگیر بیماری شدید یا مشکلات روحی باشند. غم، نگرانی، خشم و اضطراب مشخصه زندگی این افراد است. این دسته بندی نه تنها دید خود فرد نسبت به زندگی اش را نشان می دهد، بلکه بر اساس نتایج تحقیقات متعدد تا حد زیادی به فاکتورهای مختلف زندگی بسامان بستگی دارد که طیف وسیعی از احساس و حال فعلی افراد تا تغییرات مثبت در آینده را در بر می گیرد.

نتایج به دست آمده بر اساس این طبقه بندی با میزان درآمد سرانه، میزان سرانه درمانی، شاخص توسعه انسانی و سایر استانداردهای زندگی رابطه دارد. همچنین احساس حمایت از طرف افراد یا دولت نیز بسیار مؤثر است. مثلا در کشور کانادا، مردم مناطق ساحلی شرق این کشور باوجود درصد نسبتا بالاتر بیکاری نسبت به مناطق مرکزی، بیشتر احساس خوشبختی می کنند زیرا در مناطق ساحلی، روابط اجتماعی بیشتر است و مردم ، حس حمایت بیشتری نسبت به یکدیگر دارند.