فقر ویتامین D را در بدن خود شناسایی...
۱۵ نشانه اصلی کمبود آهن در بدن...
پوشک بچه پمپرز Pampers حاوی مواد سر...
مصرف همزمان خیار و گوجه فرنگی ممنوع...
افزایش خطر ابتلا به ALS با غذاهای د...
نباید کره را در یخچال نگه دارید...
Loading ...مسمومیتهای غذایی در کمین
به گزارش باشگاه خبری فارس «توانا»، کارشناسان بهداشت بیماریهای روده‌ای را مهمترین بیماری‌هایی می‌دانند که از طریق خوردن آب و مواد غذایی وارد بدن انسان می‌شوند و عملکرد روده را مختل می‌کنند.
بیماریهای روده‌ای با توجه به بالا رفتن سطح سواد و آگاهی مردم در زمینه بهداشت در جهان رو به کاهش است و کشورمان در مقایسه با همسایه‌های غربی، شمالی و شرقی وضعیت خوبی دارد اما قابلیت این را نیز داریم که وضعیت خود را به کشورهای توسعه یافته نزدیکتر کنیم.
هنگامی که سطح سواد عمومی افزایش پیدا میکند و مردم نکات آموزشی را مطالعه می‌کنند و پیام‌های بهداشتی به آنها منتقل میشود، شاخص‌های بهداشت بالاتر می‌رود و بیماریهای روده‌ای قابل کنترل‌تر میشود. در کشور ایران بیماریهای عفونی روده‌ای از جمله وبا، اسهال‌های خونی، باکتری‌های انگلی و حصبه از مهمترین بیماری‌هایی هستند که طی سال‌های گذشته باعث مرگ و میر بسیاری شدند و باعث شد یک تاریخچه هراس‌آوری برای مردم ایجاد شود.
مهمترین راه انتقال این بیماری‌ها رعایت نکردن بهداشت فردی و نشستن دست‌ها قبل از غذاست. مردم تصور می‌کنند که آب چاه، برکه، رودخانه‌ها و چشمه‌ها که ظاهراً شفاف است برای نوشیدن بسیار گوارا هستند، در حالی‌که این آب‌ها دارای انواع انگل هستند و خوردن آنها باعث بیماریهای روده‌ای میشود که ممکن است چندین سال علائمی از این بیماری بروز نکند.
به گزارش باشگاه خبری فارس «توانا»، کارشناسان بهداشت بیماریهای روده‌ای را مهمترین بیماری‌هایی می‌دانند که از طریق خوردن آب و مواد غذایی وارد بدن انسان می‌شوند و عملکرد روده را مختل می‌کنند.
بیماریهای روده‌ای با توجه به بالا رفتن سطح سواد و آگاهی مردم در زمینه بهداشت در جهان رو به کاهش است و کشورمان در مقایسه با همسایه‌های غربی، شمالی و شرقی وضعیت خوبی دارد اما قابلیت این را نیز داریم که وضعیت خود را به کشورهای توسعه یافته نزدیکتر کنیم.
هنگامی که سطح سواد عمومی افزایش پیدا میکند و مردم نکات آموزشی را مطالعه می‌کنند و پیام‌های بهداشتی به آنها منتقل میشود، شاخص‌های بهداشت بالاتر می‌رود و بیماریهای روده‌ای قابل کنترل‌تر میشود. در کشور ایران بیماریهای عفونی روده‌ای از جمله وبا، اسهال‌های خونی، باکتری‌های انگلی و حصبه از مهمترین بیماری‌هایی هستند که طی سال‌های گذشته باعث مرگ و میر بسیاری شدند و باعث شد یک تاریخچه هراس‌آوری برای مردم ایجاد شود.
مهمترین راه انتقال این بیماری‌ها رعایت نکردن بهداشت فردی و نشستن دست‌ها قبل از غذاست. مردم تصور می‌کنند که آب چاه، برکه، رودخانه‌ها و چشمه‌ها که ظاهراً شفاف است برای نوشیدن بسیار گوارا هستند، در حالی‌که این آب‌ها دارای انواع انگل هستند و خوردن آنها باعث بیماریهای روده‌ای میشود که ممکن است چندین سال علائمی از این بیماری بروز نکند.
کارشناسان معتقدند شست‌وشوی دست‌ها قبل از طبخ غذا و هنگام غذا خوردن، در پیشگیری از بیماریهای روده‌ای که در تابستان بسیار شایع هستند، موثر است.
* غذا را به صورت نیمه گرم مصرف نکنید
یک خانم خانه‌دار می‌گوید: تابستان فصل گرماست و من به سبب دمای هوا و رشد میکروب‌ها سعی می‌کنم مواد غذایی را به هیچ عنوان در بیرون از یخچال نگهداری نکنم.
زهره امیری ۴۵ ساله اظهار می‌دارد: در تابستان گوجه فرنگی، هویج و حتی کرفس را پس از شست و شو در فریزر قرار می‌دهم و برای استفاده از آنها کمی زودتر از فریزر در می‌آورم تا یخ آن آب شود زیرا احساس می‌کنم دیگر باکتری‌ها نمی‌توانند در آن رشد و نمو کنند.
زهرا درخشان‌راد ۵۲ ساله نیز می‌گوید: در تابستان به سبب فصل گرما و شیوع مسمومیتهای غذایی، همیشه غذاهای باقیمانده را در ظروف دربسته ریخته و در یخچال قرار می‌دهم تا زود فاسد نشوند و هفته‌ای یک بار یخچال را تمیز می‌کنم تا از میکروب‌های احتمالی جلوگیری کنم.
فاطمه فتح‌اللهی خانه‌دار میز اظهار می‌دارد: در هنگام تهیه مواد غذایی در منزل تمام لوازم آشپزخانه را که با مواد غذایی تماس دارند به صورت کامل می‌شویم و برای جلوگیری از بروز مسمومیتهای غذایی، هیچ وقت غذا را به صورت نیمه گرم مصرف نمی‌کنم بلکه غذا را یا به صورت سرد یا گرم مصرف می‌کنیم.
*به تاریخ تولید و انقضا موادغذایی دقت کنید
عاطفه جعفری، خانه‌دار اظهار می‌دارد: سعی می‌کنم مواد غذایی که دوره مصرف کوتاه و بیشتر در معرض آلودگی قرار دارند مانند غذاهای گوشتی، تخم مرغ، سالاد اولویه، سس، انواع کنسروها، شیرینی تر و شیر را زودتر از بقیه مصرف کنم.
سپیده رضایی نیز بیان می‌دارد: در تابستان باید به تاریخ مصرف و تولید، مجوز بهداشت، پروانه ساخت و علامت استانداردی که بر روی بسته‌بندی مواد غذایی به ویژه بستنی، آبمیوه، محصولات لبنی و گوشت قید شده است، توجه کرد در غیر این صورت امکان بروز مسمومیت و بیماری وجود دارد.
* فصل عفونت‌های روده‌ای
بر اساس تعریف سازمان بهداشت جهانی، بیماریهای ناشی از غذا، بیماری‌هایی هستند که ماهیت عفونی یا سمی دارند و عامل آن از راه غذای مصرفی وارد بدن میشود و هر فردی در معرض ابتلا به چنین بیماری‌هایی قرار دارد و به عنوان نمونه، عفونت‌هاى روده‌اى و اسهال یکى از مهمترین علل بسترى شدن و حتی مرگ و میر کودکان در فصل تابستان است و مهمترین سبب بروز این نوع از بیمارى‌ها در فصل گرما، عدم رعایت موارد بهداشتى نظیر مصرف آب یا غذاى آلوده به‌خصوص میوه‌ها و سبزی‌های ضدعفونى نشده است که به مسمومیت غذایى منجر مى‌‌شود.
* آبخوری‌های غیربهداشتی میکروب‌زا هستند
کارشناسان معتقدند آبخوری‌های سطح شهر باید به سیستم عمومی آب شهری متصل و شیرهای آن با زاویه ۴۵ درجه تعبیه شده باشد و مغازه‌داران باید از گذاشتن لیوان در کنار آبخوری‌ها که باعث استفاده مشترک مصرف‌کنندگان میشود، خودداری کنند. روزانه تانکرها و ظروف آب موجود در سطح شهر از سوی مغازه‌داران چند بار پر میشود که بر اثر بی‌توجهی در شست و شو، گندزدایی و عدم اطلاع کافی از نحوه انتقال عوامل بیماری‌زا نظیر وبا، حصبه و بیماریهای انگلی امکان تکثیر این دسته از میکروب‌های بیماری‌زا نیز فراهم میشود.
در هر صورت از کسبه انتظار می‌رود نسبت به نصب آبخوری‌هایی که به شبکه آب آشامیدنی شهری وصل می‌شوند، اقدام کنند و فلاسک و لیوان‌هایی را که موجب بیماری مردم میشود، جمع آوری کنند. مردم نیز باید در مسافرت‌ها به منظور جلوگیری از بیماری از آب‌های جوشیده یا آب‌معدنی استفاده کنند.
* پیشگیری از مسمومیت با لیموترش تازه
حمیده خوانساری، خانه‌دار می‌گوید: در مسافرت‌های تابستانی باید از خرید هرگونه غذاهای آماده و غیربهداشتی از دستفروشها و دوره گردها جداً خودداری کرد زیرا نمی‌توان به افراد سودجویی که تنها در پی کسب پول هستند، اعتماد کرد.
رباب حسینی ۶۳ ساله نیز اظهار می‌دارد: علاوه بر سرما از گرما نیز می‌توان برای از بین بردن شرایط ایجاد فساد در مواد غذایی استفاده کرد به این صورت که با پختن و جوشاندن مواد غذایی در دمای بالا مانند جوشاندن غذاهای کنسرو شده و پاستوریزه کردن شیر می‌توان آنها را به شکل مطمئن مصرف کرد.
سمانه علوی می‌گوید: برای جلوگیری از رشد میکروب‌ها در مواد غذایی می‌توان از یخچال، فریزر، پختن و جوشاندن مواد غذایی، نمک سود کردن و ترش کردن میوه‌ها همان ترشی‌ها یا خشک کردن موادغذایی انواع برگه میوه‌ها استفاده کرد و باید توجه کرد که آن دسته از مواد غذایی که در منزل تهیه می‌شوند باید به صورت سرد در یخچال نگهداری شوند یا پیش از مصرف در حرارت بالا پخته و گرم شده، سپس به مصرف برسند.
منصوره قلی پور، اظهار میکند: هنگام مصرف برخی از مواد غذایی از آب لیمو ترش استفاده می‌کنم زیرا این ترشی و نیز مصرف غذاهای ترش سبب میشود که دستگاه گوارش اسیدی شده و میکروب‌ها نتوانند در دستگاه گوارش رشد کرده و باعث مسمومیت شوند.
وی ادامه می‌دهد: در تابستان باید توجه کرد، مواد غذایی در معرض هوا قرار نگیرند و حتماً دارای پوشش مناسب باشند؛ حتی درون یخچال نیز باید روی مواد غذایی پوشانده شوند تا زود فاسد نشوند یا در معرض آلودگی از طریق حشراتی مانند سوسک و مگس قرار نگیرند.
سیما اسفندیاری ۲۷ ساله می‌گوید: من وسواس شدیدی نسبت به تمیز کردن میوه‌ها و سبزیها دارم و ابتدا یک بار با آب و مواد ضدعفونی‌کننده و بار دیگر با آب نمک به ضدعفونی میوه‌ها، سبزیه و انواع کلم و کاهو می‌پردازم.
*نگهداری موادغذایی
مواد غذایی تازه را باید پس از کشیدن روکش مناسب بر روی آنها، در یخچال نگهداری کرد و در ضمن قسمت میانی یخچال با دمای ۴ تا ۵ درجه را برای نگهداری پنیر، ماست و دیگر مواد لبنی و غذاهای پخته و از بخش بالای یخچال با دمای حدود ۲ درجه نیز برای نگهداری گوشت، کالباس و ماهی و در نهایت بخش پایینی یخچال با دمای حدود ۷ درجه برای نگهداری انواع سبزیها و میوه‌ها استفاده کرد.
* کشک خشک در آب و هوای مرطوب فاسد میشود
موادغذایی فساد پذیر طول مدت ماندگاری‌شان خیلی کوتاه است و هر چه موادغذایی، خاصیت فساد پذیری کمتری داشته باشند، ماندگاری طولانی‌تر دارند.
غیر از ماده غذایی، شرایط نگهداری نیز در طول مدت ماندگاری اثر دارد. مثلاً کشک خشک در آب وهوای معمولی فساد پذیر نیست اما اگر آن را در شرایط مرطوب نگهداری کنیم، کپک می‌زند بنابراین طول مدت نگهداری مواد غذایی با شرایط ماندگاری در یک عرض قرار دارد و باید به هر دو عامل توجه شود.
این موضوع در مورد گوشت هم صدق میکند. اگر گوشت در یخچال نگهداری شود، حداکثر ۳ تا ۴ روز در دمای صفر تا ۴ درجه قابل نگهداری است و در دمای بیش از این مقدار، قدرت ماندگاری آن کمتر است لذا برای نگهداری طولانی مدت، باید گوشت را در فریزر در دمای ۱۸ درجه زیر صفر منجمد کرد.
* مسمومیتهای غذایی با مصرف ماهی و انواع کباب‌ها بیشتر میشود
مسمومیتهای غذایی به ویژه پس از مصرف فست فودها و غذاهای حاوی مواد نگهدارنده، گاهی به صورت سردرد بروز میکند که پس از چند ساعت برطرف میشود. انواع شدید مسمومیت های غذایی ممکن است، سردرد همراه با تهوع، استفراغ یا دل‌پیچه و اسهال را به دنبال داشته باشند و این در حالی است که ممکن است همه این علایم در بیمار ظاهر نشوند و احتمال بروز مسمومیتهای غذایی با مصرف ماهی و انواع کباب‌ها بیشتر است.
ظاهر، طعم و بوی طبیعی مواد غذایی دلیلی بر سالم بودن آنها نیست و برخی باکتری‌های موجود در غذا در روده سبب مسمومیت شده و بر سیستم گوارش تأثیر می‌‌گذارند.
کارشناسان معتقدند در مسمومیتهای غذایی باید از غذاهای کم حجم و مایعات زیاد استفاده کرد و نیز احتمال مسمومیت به دنبال مصرف میان وعده‌هایی مانند بستنی، چیپس و آبمیوه که از دستفروشها تهیه میشود، بیشتر است که در مجموع در مسمومیت با هر علتی لازم است که غذاها با حجم کمتر و در دفعات بیشتری مصرف شود.
*مصرف آنتی بیوتیک‌ها در مسمومیتها توصیه نمیشود
مصرف آنتی‌بیوتیک و داروهای خوراکی قوی در مسمومیتهای غذایی توصیه نمیشود و باید از این امر پرهیز شود زیرا مصرف داروهای قوی در درمان مسمومیتها، ممکن است بیماریهای بعدی را سبب شود و به عنوان نمونه مصرف داروهای قوی برای درمان اسهال ناشی از مسمومیتها، ممکن است یبوست شدید و حتی خونریزی‌های یبوست را به دنبال داشته باشد که در مجموع باید از تجویز داروهای اضافی پرهیزشده و از حداقل دارو استفاده شود.
* کمبود آب در بدن بیمار را با سرم خوراکی آب و نمک تأمین کنید
اکثر مسمومیتهای غذایی نیاز به درمان خاصی ندارند اما نکته‌ای که در این بیماری بسیار مهم است، از دست رفتن مقدار زیادی از آب بدن و همچنین ضعف بنیه است، از این رو تا زمانی که سم به طور کامل از بدن خارج شود، با سرم خوراکی که حاوی نمک و آب هست می‌توان کمبود آب در بدن بیمار را جبران و از آسیب کلیوی در فرد جلوگیری کرد.
نکته‌ای که در مسمومیتهای غذایی بسیار مهم است، از دست دادن آب بدن و کاهش مایعات بدن بر اثر تهوع و استفراغ است. در این بیماری بچه‌ها خیلی آسان آب بدنشان را از دست می‌دهند که نوشیدن مقدار فراوان مایعات کمک زیادی به درمان آنها میکند.
برای توقف استفراغ یا اسهال، خوراندن داروهای خودسرانه به بیمار ممنوع است زیرا درمان علائم بیماری می‌تواند دوره ابتلا را طولانی‌تر کند البته باید این نکته را در نظر داشت که در صورت وجود اسهال، آب خالی توصیه نمیشود. چرا که آب نیز در صورت عدم رعایت نکات بهداشتی می‌تواند جزو خطرناک‌ترین مسمومیتهای غذایی باشد. بیشتر آبی که مقداری نمک در آن باشد یا سرم و دوغ توصیه میشود چون آب غیر بهداشتی نیز می‌تواند به تنهایی مسمومیت ایجاد کند.
* سبزیجات، کاهو و کلم را با مایع ظرفشویی یا کلر ضدعفونی کنید
حمید علیزاده، یک پزشک عمومی می‌گوید: مواد غذایی در فصل تابستان بیشتر در معرض فاسدشدن هستند و دمای زیر ۵ درجه و بالای ۶۰ درجه برای رشد میکروب‌ها در مواد غذایی مناسب نیستند و در تابستان رشد میکروب در غذا بیشتر است.
با توجه به اینکه در این فصل، مسافرت افزایش می‌یابد و مردم غذا را از بیرون تهیه می‌کنند یا اینکه غذایی که در منزل طبخ شده را با خود حمل می‌کنند به سبب اینکه چند ساعت خارج از یخچال نگهداری میشود باعث ایجاد مسمومیت غذایی می‌شوند.
علیزاده با اشاره به اینکه مصرف مواد غذایی خام مثل سبزیجات به همراه غذا برای بدن مفید است، اظهار می‌دارد: اما باید توجه کرد شست‌وشو ندادن با دقت و خوب انواع سبزیها مثل کاهو و کلم برای تهیه سالاد ممکن است سبب ابتلا به بیماریهای روده‌ای شود که باید ضدعفونی و تمیز شسته شود.
وی تصریح میکند: گاهی اوقات می‌بینیم افراد کاهو را که با گل و فاضلاب آبیاری میشود و لابه‌لای آنها میکروب در تخم انگل‌ها جا گرفته است بدون اینکه خوب ضدعفونی کنند، مصرف می‌کنند و این باعث ایجاد بیماری کیست هیدراتیک میشود.
وی می‌افزاید: بیماری کیست هیدراتیک توسط کرم ایجاد میشود که محل زندگی آن روده سگ است که وقتی سگ‌ها در مزارع فراوان هستند؛ این کرم‌ها در روده سگ تخم می‌کنند و در مدفوع سگ آلوده میشود و افراد بر اثر خوردن تخم انگل از طریق سبزیها، کاهو و کلم دچار کیست هیدراتیک می‌شوند.
این پزشک عمومی اضافه میکند: مردم باید پس از پاک کردن انواع سبزی، آنها را در ظرفی قرار داده و مقداری مایع یا کلر بریزند و به مدت ۵ دقیقه باقی بماند. پس از آن سبزیها را کاملاً شست‌وشو دهند به طوری که کفی روی آنها باقی نماند تا کاملا آلودگی در آنها برطرف شود.
*در تابستان مرغ و ماهی پخته را دور از برنج نگهداری کنید
علیزاده با اشاره به مسمومیتهای غذایی در فصل تابستان ادامه می‌دهد: برای اطمینان از سالم بودن شیر نیز بهتر است پیش از مصرف حداقل به مدت ۲۰ دقیقه جوشانده شود همچنین مصرف خامه در تابستان به هیچ وجه توصیه نمیشود.
وی عنوان میکند: در فصل گرما حتماً غذا را در یخچال نگهداری کرده و تا آنجا که ممکن است مرغ و ماهی پخته، دور از برنج نگهداری شود زیرا گوشت، مرغ و ماهی همراه با برنج، احتمال فساد این مواد غذایی را افزایش می‌دهد.
وی می‌افزاید: مسمومیتهای غذایی ناشی از مصرف غذاهای آلوده از شایع‌ترین بیماریهای فصل تابستان است و با رعایت نکات بهداشتی و مصرف مواد غذایی پاستوریزه و مطمئن می‌توان از ابتلا به مسمومیت در تابستان پیشگیری کرد.
این پزشک عمومی اظهار می‌دارد: بیماریهای ناشی از مصرف غذاهای آلوده در فصل تابستان شامل ۲ گروه مسمومیتهای ناشی از مصرف مواد غذایی آلوده به باکتری‌ها، ویروس‌ها و سایر عوامل بیماری‌زا و مسمومیتهای ناشی از مصرف غذاهای آغشته به مواد شیمیایی مانند سموم و آفت‌کش‌ها هستند.
وی می‌گوید: به شهروندان توصیه میشود برای پیشگیری از ابتلا به مسمومیتهای غذایی در فصل تابستان از خرید و مصرف مواد غذایی رو باز از فروشندگان دوره‌گرد پرهیز کنند.
* کباب، استیک و همبرگر دارای طیف گسترده‌ای از میکروب‌ها هستند
وی درخصوص نگهداری غذا بیان میکند: مسمومیتهای ناشی از مصرف آب آلوده نیز در فصل تابستان افزایش می‌یابد بنابراین لازم است افراد از مصرف آب غیرشرب و نامطمئن خودداری کرده و برای اطمینان از سلامت آب در سفر از آب معدنی استفاده کنند.
وی ادامه می‌دهد: مهمترین نشانه‌های آن مربوط به عملکرد دستگاه گوارش و تأثیر سموم بر سیستم اعصاب مرکزی است لذا مسمومیت غذایی و تنفسی می‌تواند با علائمی همچون تب، سردرد، خواب آلودگی، دردهای عمومی بدن، ضعف بنیه، تهوع، استفراغ‌های مکرر، دل درد و دل پیچه، اسهال، افت فشار خون، کندی ضربان قلب، تشنج و حملات عصبی و لرز بروز کند که به محض مشاهده این علائم باید به پزشک مراجعه شود.
این پزشک عمومی اظهار می‌دارد: برای درمان افرادی که دچار اسهال و استفراغ می‌شوند و آب و مایعات بدنشان از دست رفته است، می‌توان برای تأمین مایعات از محلول‌های خوراکی o.r.s استفاده کرد. این افراد نیاز به سرم درمانی زیر نظر پزشک دارند اما نوع سرمی که به آنها تزریق میشود مهم است زیرا بعضی از سرم‌ها وضعیت بدن بیمار را بدتر می‌کنند.
علیزاده تصریح میکند: تجویز آنتی بیوتیک‌ها نیز باید با احتیاط و دقت باشد زیرا تجویز آن باعث طولانی شدن اسهال یا افزایش مقاومت میکروبی میشود.
وی بیان میکند: مواد غذایی حاوی چربی و قندی نظیر بستنی و شیر و غذاهای گوشتی مانند کباب و استیک و همبرگر دارای طیف گسترده‌ای از میکروب‌های عفونی است.
*با رعایت بهداشت فردی، خود را در مقابل بیماری‌ها بیمه کنید
این پزشک می‌گوید: تغییر و آسیب دیدگی مواد غذایی در ظروف، یکی دیگر از مهمترین عوامل بروز مسمومیتهای غذایی و ایجاد بیماری بوتولیسم است که به سبب تولید و تنوع سم بوتولیسم توسط نوعی باکتری بی‌هوازی بروز میکند.
وی می‌افزاید: این باکتری که می‌تواند در داخل ظروف موادغذایی کنسرو شده و کنسانتره رشد کند، با علائم عصبی شدید و خطرناک همراه است.
این پزشک عمومی ادامه می‌دهد: خریداران باید به تاریخ مصرف مواد غذایی بسته بندی شده، پاستوریزه و کنسرو شده توجه کنند و هر ماده غذایی قابل طبخ به خصوص غذاهای کبابی مانند گوشت و مرغ باید کاملاً پخته شود.
علیزاده می‌گوید: رعایت بهداشت فردی، شست‌وشوی دست‌ها با آب و صابون، نوشیدن آب سالم و خوردن غذای سالم و بهداشتی همیشه و همه حال مانع از بروز بیماریهای عفونی روده‌ای است که اثرات جبران ناپذیری بر فرد داشته و هزینه‌های درمانی آن بسیار سنگین است، دارد.
*۸۰ درصد مرگ و میر کودکان زیر دو سال ناشی از اسهال است
متخصصان بیماریهای عفونی، شایع‌ترین بیماریهای فصل گرما را بروز مسمومیتهای غذایی و در پی آن شیوع اسهال و استفراغ می‌دانند.
به گفته کارشناسان، بیماری اسهال بیشتر کودکان زیر ۵ سال را گرفتار میکند. به گونه‌ای که سالانه ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار مرگ و میر ناشی از اسهال در جهان رخ می‌دهد و روزانه ۳هزار کودک در جهان جان خود را بر اثر این بیماری از دست می‌دهند.
براساس پژوهش‌های انجام شده، هر کودک زیر ۵ سال به طور تقریبی۳ بار در سال به بیماری اسهال مبتلا میشود که این آمار در برخی مناطق ۹ بار در سال است.
این پژوهش نشان می‌دهد کودکان زیر پنج سال ۱۵ درصد روزهای زندگی خود را با بیماری اسهال می‌گذرانند و همچنان ۸۰ درصد مرگ و میر کودکان زیر دو سال ناشی از اسهال است.
این آمارها گویای اهمیت و ضرورت جلوگیری از بیماریهای شایع فصل تابستان به ویژه اسهال در میان کودکان زیر ۵ سال است.
* انتقال بیماریهای انگلی از طریق دست
مسمومیت‌های‌غذایی در رابطه با غذاهای مانده و آلوده بروز می‌کنند به سبب آنکه غذاها به طور بهداشتی تهیه نمی‌شوند و ما در مراکز تولید غذا و رستوران‌ها کنترل واقعی نداریم یعنی هرکس که بیکار مانده در زمینه تغذیه کار میکند و خیلی از افراد از اصول بهداشت غذا آگاهی ندارند و برخی از آنها که از جنبه بیماریهای انگلی که بررسی می‌شوند بیش از یک انگل دارند و می‌توانند آلودگی و بیماریهای انگلی را از طریق دست به دیگران انتقال دهند.
به عبارت دیگر هم در تولید مواد غذایی و هم در توزیع آن رعایت نکات بهداشتی را نمی‌کنیم. بسیاری مواد غذایی کنسرو شده که خراب می‌شوند از رده خارج نمی‌شوند که بسیار خطرناکند همین طور کشک‌هایی که در ظرف‌های مخصوص نگهداری می‌شوند اگر دچار فساد و آلودگی شوند می‌توانند باعث بیماریهای مهلکی مثل بوتولیسم که یک بیماری خطرناک و کشنده است، بشوند.
تب روده یا تیفویید یا حصبه هم یکی از بیماریهای خطرناک است که از طریق آب و غذای آلوده انتقال پیدا میکند و با توجه به مقاومت نسبت به آنتی بیوتیک که طی سال‌های اخیر تکوین یافته است، مشکلات زیادی را برای مبتلایان به همراه دارد که از طریق آب و غذا انتقال می‌یابد.
* هر ماده غذایی که آب بیشتری داشته باشد، زودتر فاسد میشود
معمولاً آن دسته از مواد غذایی برای ما مشکل به وجود می‌آورند که در هوای گرم فرصت مناسبی برای رشد و نمو انواع میکروارگانیسم ها فراهم کنند. هر نوع ماده غذایی که آب بیشتری داشته باشد یا آب مورد استفاده میکروارگانیسم ها در آن فراهم باشد، شرایط مناسب تری برای فساد غذا فراهم میکند.
گوشت، شیر و سایر مواد لبنی از این دسته مواد غذایی هستند همان اندازه که این مواد غذایی برای ما لازم و ضروری هستند، به همان میزان هم مورد علاقه شدید میکروارگانیسم‌ها هستند. این مواد به عنوان منبع غذایی برای تکثیر میکروارگانیسم‌هایی به شمار می‌روند که باعث فساد مواد غذایی و خطرات اقتصادی و بهداشتی برای ما می‌شوند.
گرمای تابستان بین ۲۰ تا ۴۰ درجه متغیر است، یعنی دقیقاً درجه حرارت مناسب برای رشد میکروبهاست. وقتی ما ماده غذایی فساد پذیر را در این درجه حرارت قرار می‌دهیم، در حقیقت خودمان شرایطی را فراهم کرده‌ایم تا غذا فاسد شود پس باید مراقب رعایت مسائل بهداشتی باشیم.
* چهار مرحله انگل‌زدایی و ضدعفونی میوه و سبزیجات
الهه حسن پور، کارشناس بهداشت و تغذیه می‌گوید: با توجه به فصل گرما، رعایت بهداشت فردی و عمومی و نیز دقت نظر در طبخ و تهیه غذا از اهمیت وی‍‍‍ژه‌ای برخوردار است.
وی اظهار می‌دارد: باید در تهیه مواد غذایی دقت کرد و از موادی استفاده کنیم که سالم، بسته‌بندی شده و نشانه وزارت بهداشت را داشته باشد و سعی کنیم از خرید مواد غذایی باز مانند ماست باز، ترشی و زیتون به خصوص از دستفروشها پرهیز کنیم.
وی با اشاره به چهار مرحله انگل‌زدایی میوه و سبزیجات تصریح میکند: با روش انگل زدایی دیگر دچار مسمومیت‌هایی غذایی نمی شویم. مرحله نخست آن پاکسازی و شست‌وشوی اولیه با آب است.
وی ادامه می‌دهد: در مرحله انگل زدایی ۳ تا ۵ قطره مایع ظرفشویی به ازای هر یک لیتر آب مصرفی به مواد اضافه می‌کنیم و به مدت ۵ دقیقه سبزیه را در داخل آن نگهداری می‌کنیم.
این کارشناس بهداشت و تغذیه می‌افزاید: در مرحله ضدعفونی نیز برای از بین بردن میکروب‌ها مقدار یک گرم که نصف قاشق چایخوری پودر کلر خشک را در ظرف ۵ لیتری آب می‌ریزیم تا کامل حل شود و به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه میوه و سبزی انگل زدایی شده را در محلول ضدعفونی کننده قرار می‌دهیم.
حسن پور اضافه میکند: مرحله چهارم شست‌وشوی مجدد سبزی و میوه‌ها با آب است تا باقیمانده کلر از آن جدا شود.
وی می‌گوید: پیشگیری بسیار آسان‌تر و با صرفه‌تر از درمان است و اگر علائم اسهال واستفراغ در فردی دیده شود باید شخص را به یک مرکز بهداشت و درمان رساند.
*وزارت بهداشت بر عرضه مواد غذایی نامناسب نظارت میکند
کامران باقری لنکرانی، وزیر بهداشت نیز با آمدن فصل گرما طی بخشنامه‌ای از دانشگاه‌های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی سراسر کشور خواست با توجه به وضعیت شاخص‌های بهداشتی و اجتماعی و همچنین معضل خشکسالی و گرمای زودرس در سال‌جاری، نظارت بیشتری بر کنترل بیماریهای مرتبط با آب و غذا داشته باشند و طرح تشدید کنترل و نظارت بهداشتی در مراکز تهیه و توزیع و عرضه مواد غذایی و اماکن عمومی را اجرا کنند.
کارشناسان وزارت بهداشت قرار است در زمینه بهداشت مواد غذایی نظارت بر عرضه آب میوه و بستنی سنتی و نمونه‌برداری مستمر از محصولات تولیدی، همچنین جلوگیری از عرضه نامناسب مواد غذایی از جمله فرآورده‌های لبنی سنتی و جلوگیری از عرضه سبزی خام غیرسالم‌سازی شده در کنار سرو غذا در رستوران‌ها نظارت لازم را در دستور کار خود قراردهند.
*توصیه کارشناسان وزارت بهداشت به مردم
کارشناسان وزارت بهداشت به مردم توصیه می‌کنند: سعی کنید مواد غذایی را که خریداری می‌‌کنید، تازه، بدون گندیدگی و لهیدگی باشد و قبل از مصرف، آنها را کاملاً شست‌وشو دهید و اگر احتیاج به نگهداری در دمای یخچال دارند، مطمئن شوید که در سرما نگهداری شده‌اند و نسبت به ضدعفونی دست‌ها و سطوحی که با مواد غذایی در تماس هستند، دقت لازم را به کار ببرید.
