مروری بر ۱۰دوره جشنواره فیلم فجر

جشنواره فیلم فجر در سال های گذشته، دوران پرفراز و نشیبی را سپری کرد و داوران مختلفی فیلم ها را تماشا و نظر نهایی خود را اعلام و سیمرغ ها را بین فیلم سازان تقسیم کردند؛ در این میان، گاه داوری ها مورد دلخوری برخی از سینماگران شد. جشنواره فیلم فجر، بزرگ ترین رویداد سینمای کشورمان محسوب می‌شود که هر سال بهمن ماه برگزار می‌شود و سینماگران تولیدات یک ساله خود را به این جشنواره ارائه می‌دهند و ضمن گرد هم آمدن، نظر صاحب نظران را درباره فیلم های خود جویا می‌شوند. در این گزارش ۱۰ دوره گذشته جشنواره فیلم فجر را مرور می‌کنیم. سی امین دوره جشنواره فیلم فجر از دوازدهم ماه جاری آغاز به کار می‌کند. به همین مناسبت، در این گزارش نگاهی به ۱۰ دوره گذشته این جشنواره داشتیم.

دوره بیستم
این دوره از جشنواره به دبیری محمدمهدی عسگر پور برگزار شد که۲۴ فیلم  همچون «ارتفاع پست»، «خانه ای روی آب»، «خواب سفید»، «شام آخر»، «قارچ سمی»، «کاغذ بی خط»، «مزاحم» و «من ترانه ۱۵ سال دارم» به بخش مسابقه راه یافت. هیئت داوران جشنواره، جمشید ارجمند، بابک بیات، پرویز پرستویی، کیومرث پوراحمد، نعمت حقیقی، مجید مجیدی و هارون یشایایی، جایزه  اصلی خود را به «خانه ای روی آب» و سیمرغ کارگردانی را به رسول صدر عاملی اهدا کردند. جایزه  نقش دوم زن و مرد نیز به بهناز جعفری و عزت ا… انتظامی‌ برای «خانه ای روی آب» و نقش اول به ترانه علیدوستی «من ترانه ۱۵ سال دارم» و رضا کیانیان برای «خانه ای روی آب» اهدا شد.

دوره بیست و یکم
این دوره با رقابت ۲۲ فیلم در بخش بین الملل و سینمای ایران و افزوده شدن دوباره بخش میهمان و فیلم های اول برگزار شد.
در بخش مسابقه سینمای ایران، فیلم هایی همچون «اینجا چراغی روشن است»، «دیوانه ای از قفس پرید»، «رقص در غبار»، «شب های روشن»، «فرش باد»، «گاهی به آسمان نگاه کن»، «نفس عمیق» و «واکنش پنجم» به نمایش درآمد که گلاب آدینه، محمدرضا بزرگ نیا، کامبوزیا پرتوی،  محمدرضا جعفری جلوه، رسول صدر عاملی، مهرداد فرید و مهرداد فخیمی‌ هیئت داوران جشنواره، جایزه اول را به «دیوانه ای از قفس پرید» دادند و رضا میرکریمی‌ را به عنوان بهترین کارگردان برگزیدند. سیمرغ بهترین فیلم نامه به پرویز شهبازی رسید و جایزه ویژه هیئت داوران به «فرش  باد» تعلق گرفت. نیکی کریمی‌ برای «واکنش پنجم» و«دیوانه ای از قفس پرید» و حبیب رضایی برای «اینجا چراغی روشن است» بهترین بازیگران شدند. در بخش بین الملل هم اصغر فرهادی برای «رقص در غبار» جایزه ویژه هیئت داوران را دریافت کرد.

دوره بیست ودوم
جشنواره  بیست  و دوم فیلم فجر به دبیری علیرضا رضا داد (مدیر عامل وقت بنیاد سینمایی فارابی) برگزار شد و ۳۰ فیلم در بخش مسابقه  سینمای ایران هم چون «اشک سرما»، «باج خور»، «پرده عشق»، «دوئل»، «رسم عاشق کشی»، «روایت سه گانه»، «سربازهای جمعه»، «شمعی در باد»، «شهر زیبا»، «قدمگاه»، «گاوخونی»، «مارمولک»، «مزرعه پدری» و «هم نفس» به رقابت پرداختند.
هیئت داوران شامل محمد بزرگ نیا، ابوالحسن داوودی، محمد داوودی، مجتبی راعی، سید مهدی شجاعی و مینو فرشچی سیمرغ بهترین فیلم را به «مهمان مامان» داریوش مهرجویی دادند و «مارمولک» فیلم محبوب تماشاگران شد. «احمدرضا درویش» برای ساخت «دوئل» سیمرغ بهترین کارگردانی را دریافت کرد. مریلا زارعی برای «سربازان جمعه»، کامبیز دیرباز برای «دوئل» بازیگران نقش دوم و بهرام رادان برای «شمعی در باد» و گوهر خیراندیش برای «رسم عاشق کشی» بهترین بازیگران نقش اول شدند.

دوره بیست و سوم
بیست و سومین دوره جشنواره فیلم فجر، با درخشش فیلم های «خیلی دور خیلی نزدیک» و «بید مجنون» برگزار شد. در این دوره از جشنواره ۲۴ فیلم همچون «باغ های کندلوس»، «بشارت منجی»، «بیدارشوآرزو»، «بید مجنون»، «پشت پرده مه»، «جایی برای زندگی»، «خیلی دور خیلی نزدیک»، «دیشب باباتو دیدم آیدا»، «رستگاری در هشت و ۲۰ دقیقه»، «زن زیادی»، «سالاد فصل»، «کافه ترانزیت»، «ما همه خوبیم»، «ماهی ها عاشق می‌شوند» و «یک تکه نان»، شرکت کردند. داوران حمید دهقانپور، عزیز ساعتی، فرامرز قریبیان، حسین کرمی، منوچهر محمدی، داریوش مهرجویی و محمدعلی نجفی، سیمرغ بهترین فیلم را به «خیلی دور خیلی نزدیک» اهدا کردند. سیمرغ بهترین فیلم نامه را کامبوزیا پرتوی گرفت و سیمرغ کارگردانی به مجید مجیدی رسید. جایزه نقش دوم به لیلا زارع برای «ما همه خوبیم» و خسرو شکیبایی برای «سالاد فصل» تعلق گرفت و جایزه نقش اول نیز به فرشته صدر عرفایی برای «کافه ترانزیت» و پرویز پرستویی برای «بید مجنون» اهدا شد.

دوره بیست وچهارم
در جشنواره بیست و چهارم، «به نام پدر» ابراهیم حاتمی‌کیا بهترین فیلم شد و جایزه ویژه تماشاگران و بهترین کارگردانی به اصغر فرهادی برای «چهارشنبه سوری» رسید. در این دوره۲۴ فیلم همچون «باغ فردوس ۵ بعدازظهر»، «به نام پدر»، «به آهستگی»، «پرونده هاوآنا»، «تقاطع»، «چهارشنبه سوری»، «زاگرس»، «زمستان است»، «ستاره می‌شود»، «سفر به هیدالو»، «شهر آشوب»، «عصر جمعه»، «کافه ستاره»، «هوو» و «وقتی همه خواب بودند» حضور داشتند. داوران پرویز پورحسینی، احمدرضا درویش، سید مهدی شجاعی، فرهاد صبا، رسول صدرعاملی، مجید مجیدی و اکبر نبوی، هدیه تهرانی را برای «چهارشنبه سوری» و پرویز پرستویی را برای «به نام پدر» به عنوان بهترین بازیگر انتخاب کردند. مهتاب نصیرپور برای «به نام پدر» و حمید لولایی برای «چند می‌گیری گریه کنی» بهترین بازیگر نقش دوم شدند و حاتمی‌کیا سیمرغ بهترین کارگردانی را دریافت کرد.

دوره بیست و پنجم
این دوره با رقابت ۲۸ فیلم در بخش مسابقه سینمای ایران و برگزیده شدن «روز سوم» محمد حسین لطیفی برگزار و فیلم هایی همچون «آدم»، «اتوبوس شب»، «اخراجی ها»، «اقلیما»، «بچه های ابدی»، «پابرهنه در بهشت»، «پاداش سکوت»، «پارک وی»، «دست های خالی»، «روز سوم»، «سنتوری» و «قاعده بازی» اکران شد . هیئت داوران، شامل شهریار بحرانی، محمد داوودی، جواد طوسی، عبدالحمید قدیریان، محمدعلی نجفی، علی نصیریان و محمدرضا هنرمند جایزه کارگردانی را به «روز سوم»، بهترین فیلم نامه را به «خون بازی»، بهترین بازیگر نقش دوم را به پانته آ بهرام برای «بچه های ابدی» و افشین هاشمی‌ برای «پابرهنه در بهشت» و بهترین بازیگر نقش اول را به باران کوثری برای «خون بازی» و بهرام رادان برای «سنتوری» اهدا کردند. سیمرغ بلورین ویژه ای هم به عزت ا… انتظامی‌ برای «مینای شهر خاموش» اهدا شد.

دوره بیست و ششم
این دوره با رقابت ۲۳ فیلم و برگزیده شدن «به همین سادگی» رضا میرکریمی‌ برگزار شد و طی آن فیلم هایی نظیر «آتش سبز»، «آواز گنجشک ها»، «به همین سادگی»، «جعبه موسیقی»، «خاک آشنا»، «شب»، «فرزند خاک»، «کنعان» و «همیشه پای یک زن درمیان است» به رقابت پرداختند که هیئت داوران شامل کیومرث پوراحمد، امین تارخ، مسعود جعفری جوزانی، منوچهر محمدی، احمدرضا معتمدی، اکبر نبوی و محمدرضا هنرمند، جایزه بهترین کارگردانی را به مجید مجیدی، بهترین فیلم نامه را به شادمهر راستین و رضا میرکریمی، بهترین بازیگر نقش دوم را به مهتاب نصیرپور برای «فرزندخاک» و محسن تنابنده برای «استشهادی برای خدا» و بهترین بازیگر نقش اول را به هنگامه قاضیانی برای «به همین سادگی» و امین حیایی برای «شب» اهدا کردند. سیمرغ زرین جشنواره هم به فیلم «آتش سبز» رسید و «همیشه پای یک زن در میان است» سیمرغ بهترین فیلم از نگاه تماشاگران را دریافت کرد.

دوره بیست و هفتم
«وقتی همه خوابیم»، «تردید» و «درباره  الی» هر یک با دریافت ۳ سیمرغ موفق ترین فیلم های این دوره از جشنواره  بودند که ۲۵ فیلم در بخش مسابقه آن هم چون «بی پولی»، «بیست»، «پستچی سه بار در نمی‌زند»، «تردید»، «دوزخ، برزخ، بهشت»، «زادبوم» «سوپراستار»، «صداها»، «عیار ۱۴»، «ملک سلیمان»، «وقتی همه خوابیم»، «هفت و پنج دقیقه» و «درباره الی» رقابت کردند. «تردید» بهترین فیلم شد، سیمرغ بهترین کارگردانی به اصغر فرهادی رسید و جوایز بازیگری هم به علیرضا خمسه و مهتاب کرامتی برای نقش مکمل در فیلم «بیست» و شهاب حسینی برای «سوپراستار» و لیلا حاتمی‌ برای «بی پولی» رسید.

دوره بیست و هشتم
«به رنگ ارغوان» ابراهیم حاتمی‌کیا سیمرغ بهترین فیلم، کارگردانی و سیمرغ مردمی‌ این دوره از جشنواره  را دریافت کرد. در این دوره ۲۶ فیلم در بخش مسابقه سینمای ایران همچون «آل»، «آناهیتا»، «به رنگ ارغوان»، «بیداری رویاها»، «تسویه حساب»، «چهل سالگی»، «خواب های دنباله دار»، «سنگ اول»، «شب واقعه»، «طلا و مس»، «طهران تهران»، «عصر روز دهم»، «کیفر» و «ملک سلیمان» نمایش داده شد. سیمرغ بلورین بهترین فیلم نامه به همایون شهنواز و شهرام اسدی برای «شب واقعه» رسید و محسن تنابنده برای بازی در فیلم های «سنگ اول» و «هفت دقیقه تا پاییز» و نگار جواهریان برای فیلم «طلا و مس» بهترین بازیگران نقش اول شدند. مهدی فقیه برای فیلم «ملک سلیمان» و شیرین یزدان بخش برای بازی در فیلم «لطفا مزاحم نشوید» جایزه مکمل بازیگری را دریافت کردند.

دوره بیست و نهم
در دوره گذشته، «جرم» مسعود کیمیایی بهترین فیلم شد و «ویشکا آسایش» و «مهدی هاشمی» جایزه بهترین بازیگری و حامد بهداد و مهناز افشار سیمرغ مکمل مرد و زن را دریافت کردند. سیمرغ بهترین موسیقی به کارن همایونفر و بهترین تدوین به واروژ کریم مسیحی رسید. جایزه بهترین فیلم برداری، به محمود کلاری و بهترین فیلم نامه و کارگردانی به «اصغر فرهادی» برای نگارش و کارگردانی فیلم سینمایی «جدایی نادر از سیمین» اهدا شد. از سوی دیگر، جایزه ویژه هیئت داوران به داریوش مهرجویی برای ساخت فیلم «آسمان محبوب» رسید. سیمرغ بهترین چهره پردازی هم به سعید ملکان برای فیلم های «فرزند صبح» و «آلزایمر» اهدا شد. امیررضا معتمدی و محسن روزبهانی، سیمرغ جلوه های ویژه و رایانه ای را از آن خود کردند و سیمرغ بلورین بهترین طراحی صحنه و لباس نیز به ایرج رامین رسید. سیمرغ صدابرداری به محمود سماک باشی و سیمرغ صداگذاری به اسحاق خانزادی و علی ابوالصدق اهدا شد.