شبکه مجازی اختصاصی VPN چیست؟

VPN یا شبکه مجازی اختصاصی (Virual Private Network) ابزار برقراری ارتباط در شبکه است. از زمان گسترش دنیای شبکه های کامپیوتری، سازمان ها و شرکت ها به دنبال یک شبکه ایمن و سریع گشته اند.

تا مدتی قبل شرکت ها و سازمان هایی که اطلاعات زیادی برای انتقال داشتند از خطوط Leased و شبکه های WAN بهره می بردند. شبکه های ISDN (با سرعت ۱۲۸کیلوبایت بر ثانیه) و OC۳ (با ۱۵۵مگابایت بر ثانیه) بخشی از شبکه WAN هستند.

این شبکه ها مزیت های زیادی نسبت به اینترنت دارند ولی گسترش و نصب آن ها بسیار گران قیمت و وقت گیر است.

افزایش محبوبیت و فراگیری اینترنت بعضی از سازمان ها را به استفاده از انترانت کشاند. در این بین استفاده از شبکه های مجازی اختصاصی (VPN) مطرح شد.

اصولاً VPN یک شبکه اختصاصی است که از یک شبکه عمومی مانند اینترنت برای ایجاد یک کانال ارتباطی مخصوص بین چندین کاربر و دسترسی به اطلاعات بهره می برد.

بهره بردن VPN از شبکه های عمومی مسافت را بی معنی می سازد، امنیت را بالا می برد و دردسر های استفاده از پروتکل های مختلف را کاهش می دهد.

مثال خوبی می توان برای توضیح VPN مطرح کرد. چند جزیره کوچک و مستقل از هم را در اقیانوسی در نظر بگیرید. در اینجا جزیره ها نقش مراکزی را ایفا می کنند که ما قصد اتصال آن ها به یکدیگر را داریم. اقیانوس هم می تواند یک شبکه عمومی مانند اینترنت باشد. برای رفت و آمد از جزیره ای به جزیره دیگر می توان از قایق های موتوری کوچک استفاده کرد. البته استفاده از این قایق ها بسیار وقت گیر و البته ناامن است. هر کس از جزیره های دیگر می تواند رفت و آمد شما را مشاهده کند. از این رو می توان قایق را به استفاده از وب برای ایجاد ارتباط بین دو مرکز تشبیه کرد.

فرض کنید که بین جزیره ها پل هایی ساخته شده است. استفاده از این پل ها به مراتب بهتر از روش قبلی است. البته این روش نیز بسیار گران قیمت است و از ایمنی کافی برخوردار نیست. این روش را نیز می توان به استفاده از خطوط Leased تشبیه کرد.

حال استفاده از VPN را به صورت یک زیردریایی کوچک و سریع فرض کنید. رفت و آمد با این زیردریایی بسیار سریع و آسان است. از طرفی رفت و آمد شما کاملا دور از چشمان همه انجام می شود.

● VPDN و Site to Site

از انواع VPN می توان به Remote Access VPN یا Virtual Private Dial up Netowrk اشاره کرد. VPDN برای سازمان هایی که کاربران زیادی در مکان های متعدد دارند، مناسب است. به این ترتیب از یک مرکز برای ایجاد سرور شبکه دسترسی (NAS) استفاده می شود. هر کاربر ابزاری برای اتصال به این سرور دریافت می کند و به VPN متصل می شود.

نوع دیگر Site to Site نام دارد. در این روش با استفاده از اینترانت و اکسترانت می توان دو سایت مشخص را به هم متصل کرد. این کار برای شرکت هایی مناسب است که قصد به اشتراک گذاشتن یک دسته اطلاعات خاص با شرکت دیگری را دارند. در این روش VPN تنها بین دو سایت مشخص شده ایجاد می شود.

● تونلینگ (Tunneling)

VPN معمولاً برای ایجاد شبکه اختصاصی از تونلینگ استفاده می کند. در این روش یک تونل ارتباطی، بسته دیتایی که در درون یک بسته دیگر قرار گرفته را به مقصد می رساند.

تونلینگ از سه پروتکل ارتباطی استفاده می کند:

▪ پروتکل حامل (Carrier Protocol): اطلاعات شامل حمل اطلاعات به مقصد

▪ پروتکل کپسوله کردن (Encapsulating Protocol): پروتکلی است که بسته دیتا اصلی درون آن قرار می گیرد

▪ پروتکل عابر (Passenger Protocol): پروتکل مربوط به دیتا اصلی

استفاده از تونلینگ ارسال و دریافت هر نوع اطلاعاتی را ممکن می سازد. برای مثال می توان داده ای که پروتکلی غیر از IP (مانند NetBeui) دارد را در درون بسته IP قرار داد و به راحتی به مقصد رساند.