روایت یک مرده از زندگی آدم های زنده

«سایه روشن» اولین سریال تلویزیونی آرش معیریان است
سریال «سایه روشن» که نام اولیه آن «اینجا تهران است» بود، مدتی است از شبکه تهران در حال پخش است. کارگردانی این سریال برعهده آرش معیریان، کارگردان با تجربه سینماست.
 او پیش از این در زمینه های مختلف از جمله ساخت آنونس، نویسندگی، بازیگری، تدوین، طراحی لباس و صحنه، دستیاری کارگردان و کارگردانی سینما تجارب بسیاری کسب کرده است.
 از نمونه فیلم های سینمایی که معیریان آنها را کارگردانی کرده، می توان به کما، شارلاتان، چپ دست، احضارشدگان، شیر و عسل و… اشاره کرد، اما سایه روشن اولین سریالی است که در کارنامه معیریان ثبت شده است. داستان این سریال را یک راوی بیان می کند. راوی پیرزنی است که بتازگی فوت کرده و ماجرای زندگی همسایه های خود را برای مخاطبان تعریف می کند. متوفی در همان قسمت اول خصوصیات شخصیتی و گوشه هایی از زندگی خانوادگی چند نفر از همسایه ها را توضیح می دهد و به این ترتیب وارد زندگی آنها می شود. این شیوه روایت، یعنی روایت توسط یک مرده، پیش از این در فیلم های سینمایی مهم و مشهوری مانند «سانست بلوار» تجربه شده و مورد توجه بسیاری از سینماگران و علاقه مندان به سینما قرار گرفته است. با این تفاوت که در سانست بلوار، راوی گذشته ای که منجر به مرگ خودش شده را بازگو می کند ولی در سایه روشن، راوی داستانی در زمان پس از مرگ خود، یعنی آن چه زمان حال همسایه هاست را تعریف می کند. انگار پس از مرگ، حصار و محدودیت جسم پیرزن از بین رفته و او تبدیل به یک دانای کل شده است

«سایه روشن» اولین سریال تلویزیونی آرش معیریان است
سریال «سایه روشن» که نام اولیه آن «اینجا تهران است» بود، مدتی است از شبکه تهران در حال پخش است. کارگردانی این سریال برعهده آرش معیریان، کارگردان با تجربه سینماست.
 او پیش از این در زمینه های مختلف از جمله ساخت آنونس، نویسندگی، بازیگری، تدوین، طراحی لباس و صحنه، دستیاری کارگردان و کارگردانی سینما تجارب بسیاری کسب کرده است.
 از نمونه فیلم های سینمایی که معیریان آنها را کارگردانی کرده، می توان به کما، شارلاتان، چپ دست، احضارشدگان، شیر و عسل و… اشاره کرد، اما سایه روشن اولین سریالی است که در کارنامه معیریان ثبت شده است. داستان این سریال را یک راوی بیان می کند. راوی پیرزنی است که بتازگی فوت کرده و ماجرای زندگی همسایه های خود را برای مخاطبان تعریف می کند. متوفی در همان قسمت اول خصوصیات شخصیتی و گوشه هایی از زندگی خانوادگی چند نفر از همسایه ها را توضیح می دهد و به این ترتیب وارد زندگی آنها می شود. این شیوه روایت، یعنی روایت توسط یک مرده، پیش از این در فیلم های سینمایی مهم و مشهوری مانند «سانست بلوار» تجربه شده و مورد توجه بسیاری از سینماگران و علاقه مندان به سینما قرار گرفته است. با این تفاوت که در سانست بلوار، راوی گذشته ای که منجر به مرگ خودش شده را بازگو می کند ولی در سایه روشن، راوی داستانی در زمان پس از مرگ خود، یعنی آن چه زمان حال همسایه هاست را تعریف می کند. انگار پس از مرگ، حصار و محدودیت جسم پیرزن از بین رفته و او تبدیل به یک دانای کل شده است که در جریان، آنچه برای همسایه هایش اتفاق می افتد، قرار دارد. در این شرایط که راوی نمی تواند حضور فیزیکی داشته باشد و تاثیرات او از طریق روایتی هایی است که می گوید، گذشته از این که مفهوم کلام او مهم است، لحن و صدایش هم تاثیر انکارناپذیری در میزان جذابیت او دارد. میزان جذابیت کلامی و تاثیرگذاری مفهوم آن چه راوی می گوید، به تجربه و تبحر فیلمنامه نویس در روایت نویسی بستگی دارد. محمدمحمود سلطانی نویسنده این سریال، در بیشتر مواقع حد و اندازه را رعایت کرده و از چارچوب معین خارج نشده است. برای مثال راوی تجربیات و نقطه نظرهای خودش نسبت به مسائلی مثل احساسی که به شهرش دارد یا قضاوتی که راجع به همسایه هایش دارد را برای بیننده شرح می دهد، اما این نظریات را طوری بیان می کند که بیننده به سالخوردگی او احترام می گذارد و به دانایی و اشراف او به مسائل اعتماد می کند. کارگردان هم با سلیقه خوبی که در انتخاب ژاله علو به عنوان گوینده به خرج داده، وجود لحن و صدای مناسب برای راوی را تضمین کرده است. انتخاب مناسب معیریان تنها محدود به انتخاب گوینده نمی شود. او از بازیگران مطرح تلویزیون مانند رویا نونهالی، نسرین مقانلو، مهدی سلوکی، مهران رجبی، محسن افشانی، اکرم محمدی، فتحعلی اویسی و محمد صادقی استفاده کرده تا خیال خود و بیننده اش را از بازی ها راحت کند.
بعضی از این بازیگران نقش هایی نزدیک به آن چه قبلاً در کارنامه شان به ثبت رسانده اند را بازی می کنند. مثلاهمان طور که قابل تصور است، رویا نونهالی نقش یک زن خلافکار را بازی می کند. آن چه این بازیگر و بعضی از بازیگران دیگر، این سریال را از تکرار کردن خودشان نجات می دهد، تفاوت های شخصیت پردازی نقش آنها و در مرحله دوم اصراری است که خودشان دارند تا حتی دو نقش شبیه به هم را متفاوت بازی کنند، می تواند یکی از خصوصیات مثبت بازیگری باشد که نگاه و تفکر حرفه ای دارد.
با نگاهی اجمالی به کارنامه معیریان می توانیم دریابیم که بخش مهمی از فعالیت او در سمت کارگردان، در زمینه ساخت فیلم های کمدی بوده است. در چند سال اخیر دیده ایم که از ژانر کمدی به عنوان ابزاری برای جذب مخاطب استفاده شده و برای این که شمار مخاطبان یک فیلم بیشتر شود، از عناصر و عوامل عامه پسند بهره گرفته می شود. این عوامل گاهی آنقدر در فیلم های یک کارگردان تکرار می شوند که دیگر به عنوان مولفه های کار او شناخته می شوند و گاهی آنقدر این مولفه ها درونی می شوند که کارگردان از صورت های تغییریافته آن در جاهایی که چندان هم مناسب نیستند استفاده می کند.
 برای مثال عاملی مثل موسیقی که در فیلم «کما» به صورت بزن و بکوب به کار رفته بود و تا حدود زیادی باعث جذابیت و فروش آن شده بود، در سریال سایه روشن جای خود را به کلیپ های تصویری داده است.
این تصاویر و استفاده از موسیقی، گاهی نابجا به نظر می رسد و بیشتر اوقات این سوال را ایجاد می کند که اصلاً چرا باید دقایقی از هر قسمت سریال با پخش کلیپی نامربوط همراه باشد که نه تنها به درک حس و حال آن قسمت کمکی نمی کند، بلکه بیشتر حالت یک زنگ تفریح را دارد تا بیننده از فضای سریال دور شود. این در حالی است که تصویر و موسیقی باید در خدمت اهداف فیلم و سریال باشند نه این که راه خودشان را بروند.
در سریال سایه روشن، تصویربردار و نورپرداز هم از خلاقیت هایی استفاده کرده اند که نشان دهنده این نکته است که سازندگان این سریال به همه وجوه کار توجه داشته اند. استفاده از رنگ های گرم در برخی از جاهای صحنه و استفاده از رنگ های خاکستری در برخی دیگر از نقاط صحنه، باعث برجستگی قسمت هایی شده که برای کارگردان اهمیت داشته اند و او به این وسیله خواسته، نظر مخاطب را به سوژه ای که برایش اهمیت داشته، جلب کند. ریتم سریال خوب و مناسب است و چون معیریان خودش تدوینگر است، می داند که نام ها را با چه ضرباهنگی باید کنار هم قرار دهد تا باعث ملال بیننده نشود.
 در مجموع سایه روشن را می توان در ردیف آثار سرگرم کننده تلویزیون قرار داد. آثاری که زندگی گروهی از مردم را نیز بازگو می کند.