درباره دوبله‌های مایکل داگلاس

صداهای متنوع برای بازیگر گزیده‌کار
مایکل داگلاس، یکی از بازیگران معروف سینمای آمریکاست که بتازگی ۲ فیلم از مجموعه آثار او از سیما پخش شده است. در این ستون تاریخچه دوبله‌های وی را به اختصار بررسی کرده‌ایم.
مایکل داگلاس ـ پسر کرک داگلاس، بازیگر مشهور سینمای کلاسیک ـ سال ۱۹۴۴ در آمریکا به دنیا آمده است. ابتدا در دانشگاه علوم نظامی خوانده، اما بعدا به سینما روی آورده است.
دستیار کارگردان بوده سپس بازیگر شده و با فیلم موفق «پرواز بر فرار آشیانه فاخته» تهیه‌کنندگی را آغاز کرده است. شهرت او به عنوان بازیگر از اوایل دهه ۸۰ آغاز شد و نقش‌های متفاوتی را اعم از کمدی و جدی بازی کرده، اما نسبتا گزیده‌کار بوده است.
اولین فیلمی که از او در ایران دوبله شد، فیلم کانادایی «دونده» بود که فروردین ۷۳ از تلویزیون پخش شد. این اثر را جلال مقامی دوبله و خود در آن به جای داگلاس صحبت کرد. داگلاس ۳۵ ساله در این فیلم نقش مردی را بازی کرده که به دلیل علاقه به ورزش دو، تحصیلات دانشگاهی‌اش را رها می‌کند و در پی بیکاری‌اش اختلافاتش با همسرش شدید می‌شود. صدای مقامی، مهربان و جذاب و قابل انعطاف است و بخوبی با شخصیت و حالت چهره داگلاس هماهنگ شده و دوبله‌ای خوب را پدید آورده است. «شبح و ظلمت» فیلم بعدی داگلاس حدود سال ۷۶ دوبله و نمایش داده شد. او در این فیلم نقش یک شکارچی شیر را بازی کرده و زنده‌یاد عطاءالله کاملی به جایش گویندگی کرده است. صدای کاملی، محکم و رسا و بیشتر مناسب مردان مقتدر و بخصوص تنومند بوده و گرچه با شخصیت داگلاس در این اثر هماهنگ بوده، اما تناسبی با چهره وی نداشته است. این دو فیلم هیچ معروفیتی برای داگلاس در ایران به وجود نیاورد و او با سومین فیلم دوبله شده‌اش «بازی» ساخته دیوید فینچر بین سینمادوستان ایرانی شناخته شد.

صداهای متنوع برای بازیگر گزیده‌کار
مایکل داگلاس، یکی از بازیگران معروف سینمای آمریکاست که بتازگی ۲ فیلم از مجموعه آثار او از سیما پخش شده است. در این ستون تاریخچه دوبله‌های وی را به اختصار بررسی کرده‌ایم.
مایکل داگلاس ـ پسر کرک داگلاس، بازیگر مشهور سینمای کلاسیک ـ سال ۱۹۴۴ در آمریکا به دنیا آمده است. ابتدا در دانشگاه علوم نظامی خوانده، اما بعدا به سینما روی آورده است.
دستیار کارگردان بوده سپس بازیگر شده و با فیلم موفق «پرواز بر فرار آشیانه فاخته» تهیه‌کنندگی را آغاز کرده است. شهرت او به عنوان بازیگر از اوایل دهه ۸۰ آغاز شد و نقش‌های متفاوتی را اعم از کمدی و جدی بازی کرده، اما نسبتا گزیده‌کار بوده است.
اولین فیلمی که از او در ایران دوبله شد، فیلم کانادایی «دونده» بود که فروردین ۷۳ از تلویزیون پخش شد. این اثر را جلال مقامی دوبله و خود در آن به جای داگلاس صحبت کرد. داگلاس ۳۵ ساله در این فیلم نقش مردی را بازی کرده که به دلیل علاقه به ورزش دو، تحصیلات دانشگاهی‌اش را رها می‌کند و در پی بیکاری‌اش اختلافاتش با همسرش شدید می‌شود. صدای مقامی، مهربان و جذاب و قابل انعطاف است و بخوبی با شخصیت و حالت چهره داگلاس هماهنگ شده و دوبله‌ای خوب را پدید آورده است. «شبح و ظلمت» فیلم بعدی داگلاس حدود سال ۷۶ دوبله و نمایش داده شد. او در این فیلم نقش یک شکارچی شیر را بازی کرده و زنده‌یاد عطاءالله کاملی به جایش گویندگی کرده است. صدای کاملی، محکم و رسا و بیشتر مناسب مردان مقتدر و بخصوص تنومند بوده و گرچه با شخصیت داگلاس در این اثر هماهنگ بوده، اما تناسبی با چهره وی نداشته است. این دو فیلم هیچ معروفیتی برای داگلاس در ایران به وجود نیاورد و او با سومین فیلم دوبله شده‌اش «بازی» ساخته دیوید فینچر بین سینمادوستان ایرانی شناخته شد. داگلاس ۵۳ ساله در این فیلم نقش یک سرمایه‌دار آمریکایی را به عهده دارد که گرفتار بازی پیچیده‌ای می‌شود که برادرش به مناسبت سالروز تولدش برای او ترتیب داده است.
خسرو خسروشاهی، مدیر دوبلاژ بازی برای داگلاس، منوچهر اسماعیلی را برگزیده که صدایش، هم مناسب چهره و هم مناسب شخصیت تلخ و جدی بازیگر بوده و اجرای خوبش دوبله‌ای به یاد ماندنی را به وجود آورده است. در دهه ۸۰ و با رونق مجدد شبکه نمایش خانگی و نیز همزمان در تلویزیون چند فیلم دیگر از داگلاس دوبله شد.
در فیلم‌های «سقوط» و «سندرم چینی» که برای تلویزیون دوبله شد، منوچهر والی‌زاده به جای داگلاس میانسال و جوان صحبت کرده است. داگلاس در سقوط نقش مردی عصیان‌کرده را ایفا کرده که به خشونت روی می‌آورد. صدای والی‌زاده تلخ و خشن نیست، با این حال خیلی خوب با داگلاس این فیلم هماهنگ شده است. صدای والی‌زاده در سندرم چینی نیز برای داگلاس ۳۵ ساله مناسب بوده، بخصوص در زمان دوبله، این فیلم دچار بعضی تغییرات نشده بود و هنوز برای نقش‌های جوان، پذیرفتنی بوده است. نکته جالب این که مدیر دوبلاژ این فیلم جلال مقامی بوده و با وجود مناسب بودن صدای خودش، والی‌زاده را انتخاب کرده است.
در «ترافیک»، خسروشاهی ـ مدیر دوبلاژ ـ بهرام زند را در نظر گرفت و وی یک‌بار دیگر نیز سال ۸۷ در فیلم «باران سیاه» و این‌بار با سرپرستی ایرج سنجری به جای داگلاس گویندگی کرد.
داگلاس در هر دو فیلم میانسال است. در ترافیک نقش کارمند سازمان ضد مواد مخدر را بازی کرده که درگیر مشکلات اعتیاد دخترش می‌شود و در باران سیاه نیز نقش یک کارآگاه نیویورکی را بازی کرده است.
صدای بهرام زند خشک و جدی و مناسب بیشتر نقش‌های داگلاس است، اما با چهره وی هماهنگ نمی‌شود. سعید مظفری تنها دوبلوری است که بیش از ۲ بار به جای داگلاس در فیلم‌های «اتاق قاضی»، «پادشاه کالیفرنیا» و «وال‌استریت» صحبت کرده است. او در چند سال اخیر با صدایی غیرقابل انعطاف هم به جای بازیگران جوانی مثل لئوناردو دی‌کاپریو و جاش هارتنت و هم به جای میانسالانی چون تام کروز، براد پیت، کوین کاستنر و بروس ویلیس و هم به جای کلینت ایستوود مسن گویندگی کرده و مشخص نیست بالاخره صدای او جوان است یا میانسال یا مسن. در هر صورت صدای مظفری فقط با نقش‌هایی که داگلاس بازی کرده تناسب دارد و مطلقا با چهره وی که در وال استریت حدود ۶۶ ساله است، هماهنگ نیست.
از ابتدای تولد دوبله در ایران، مدیر دوبلاژها در انتخاب صدا برای بازیگران به چهره و اندام و شخصیت آنها در فیلم‌ها و سریال‌ها توجه کرده‌اند.
البته خواست صاحبان فیلم‌ها (در آثار خارجی واردکننده فیلم به ایران و در آثار ایرانی، تهیه‌کننده و کارگردان)‌ و صاحبان استودیوها و مسوولان واحد دوبلاژ تلویزیون نیز در انتخاب‌ها تاثیرگذار بوده، اما در این میان صدای خود بازیگر کمترین نقش را داشته است. استدلال مدیر دوبلاژها این است که توجه به صدای بازیگر و انتخاب صدایی شبیه آن گاهی ممکن است به نتایجی بینجامد که نه در دوبله پذیرفتنی است و نه تماشاگر آن را دوست دارد. صدای مایکل داگلاس جزو صداهای خشک و خشن است که فقط در بعضی دوبله‌هایش به آن توجه شده، در حالی که به نظر می‌رسد یکی از علت‌های اصلی انتخاب او برای بعضی از نقش‌هایش همین جنس صدا بوده است.