تغییر جنسیت: دوراهی یافتن هویت یا طرد خانوادگی

رابطه همجنسگرایان در ایران ممنوع است اما این کشور اجازه تغییر جنسیت طی عمل جراحی را می دهد و صدها مرد برای تغییر مسیر زندگی، رفتن زیر تیغ جراحی را انتخاب کرده اند.

“می خواهد مرا بکشد. مرتب می گوید بیایی خانه می کشمت. قبلا در چایم سم موش ریخته.”

برای علی اصغر، ۲۴ ساله، تصمیم برای زن شدن با هزینه ای گزاف همراه بود. پدرش او را تهدید کرده بود اگر عمل کند او را خواهد کشت.

اکنون که به نگار تغییر نام داده می گوید اگر در ایران زندگی نمی کرد این عمل را انجام نمی داد.

او می گوید: “اگر مجبور به عمل نبودم، این کار را نمی کردم. در کار خدا دست نمی بردم.”

اما او احساس می کرد به عنوان علی هیچ هویتی ندارد.

رابطه همجنسگرایان در ایران ممنوع است اما این کشور اجازه تغییر جنسیت طی عمل جراحی را می دهد و صدها مرد برای تغییر مسیر زندگی، رفتن زیر تیغ جراحی را انتخاب کرده اند.

“می خواهد مرا بکشد. مرتب می گوید بیایی خانه می کشمت. قبلا در چایم سم موش ریخته.”

برای علی اصغر، ۲۴ ساله، تصمیم برای زن شدن با هزینه ای گزاف همراه بود. پدرش او را تهدید کرده بود اگر عمل کند او را خواهد کشت.

اکنون که به نگار تغییر نام داده می گوید اگر در ایران زندگی نمی کرد این عمل را انجام نمی داد.

او می گوید: “اگر مجبور به عمل نبودم، این کار را نمی کردم. در کار خدا دست نمی بردم.”

اما او احساس می کرد به عنوان علی هیچ هویتی ندارد.

او نمی توانست با مردها کار کند چون مورد آزار جنسی و تمسخر قرار می گرفت. اما در ضمن نمی توانست با زن ها کار کند چون رسما یک مرد بود.

“من ایرانی هستم. می خواهم اینجا زندگی کنم و این جامعه به من می گوید: یا باید مرد باشی یا زن.”

‘تشخیص طبی’

تغییر جنسیت در ایران از زمانی که آیت الله خمینی ۲۵ سال پیش با صدور فتوایی آنها را “با تشخیص طبی” مجاز اعلام کرد قانونی بوده است.

امروز در ایران بیش از هر کشور دیگری در جهان، به غیر از تایلند، عمل های جراحی تغییر جنسیت انجام می شود.

دولت حتی نیمی از هزینه کسانی را که به کمک مالی نیاز دارند تامین می کند و تغییر جنسیت در شناسنامه ثبت می شود.

حجت الاسلام محمد مهدی کریمی نیا، روحانی مسئول تصمیم گیری در مورد انتساب جنسیت می گوید: “اسلام برای کسانی که از این مشکل رنج می برند درمانی دارد. اگر می خواهند جنسیت خود را عوض کنند، راه آن باز است.”

وی می گوید گناه این کار از گناه “آرد کردن گندم و نان درست کردن از آن” بیشتر نیست.

اما یک همجنسگرا ممکن است با مجازات اعدام روبرو شود.

آقای کریمی نیا می گوید: “این بحث اساسا از بحث مربوط به همجنسگرایان جداست. مطلقا به هم ربطی ندارد. همجنسگرایان کاری غیرطبیعی و خلاف دین می کنند. در قوانین اسلامی ما آشکارا آمده است که چنین رفتاری مجاز نیست زیرا نظم اجتماعی را مختل می کند.”

عمل تغییر جنسیت

دکتر میرجلالی، جراح تحصیل کرده پاریس، متخصص ممتاز ایران در عمل جراحی تغییر جنسیت است.


وی ادعا می کند ظرف ۱۲ سال بیش از ۴۵۰ عمل تغییر جنسیت به روی بیماران انجام داده است.

بسیاری از بیماران او برای تصمیم گیری در زمینه تغییر جنسیت در تلاشند. آنها برای نجات خود به دکتر میرجلالی مراجعه می کنند.

وی می گوید: “تغییرجنسیتی ها (ترانس سکشوال ها) احساس می کنند که بدن آنها با احساساتی که دارند سازگار نیست. هر کاری می کنند، روانپزشک، قرص، زندان، مجازات، هیچ کدام کمکی نمی کند.”

انوش، ۲۱ ساله، از بیماران دکتر میرجلالی پیش از عمل عمیقا سرخورده بود و به خاطر رفتار و ظاهر زنانه اش برای ترک مدرسه احساس فشار می کرد.

او می گوید: “می خواستم مثل همه زندگی کنم، مثل همه دخترها و پسرهایی که در خیابان می دیدم. هدف من به سادگی این بود که هویت خودم را پیدا کنم.”

انوش مثل خیلی دیگر از جوانان ایران برای آشتی دادن هویت جنسی اش با خواسته های خانواده، جامعه و فرهنگ در تلاش بود. او می گوید که پیش از تغییر جنسیت مکررا هدف آزار ماموران انتظامی یا بسیج قرار می گرفت و تهدید به بازداشت می شد.

دوست پسرش نیز مشتاق بود او تغییر جنسیت دهد زیرا ۹۰ درصد کسانی که در خیابان از کنار او رد می شدند حرف های کریه می زدند.

 

او می گوید: “وقتی انوش با لباس زنانه بیرون می رود و ظاهری زنانه دارد برایم آسانتر است که خودم را قانع کنم که او دختر است. این رابطه ما را بهتر می کند.”

برای علیرضا، برادر کوچکتر انوش، کنار آمدن با آرزوی او برای زن شدن سخت تر بود.

او می گوید: “من همیشه او را برادر خودم می دانستم. حالا برایم آسان نیست یک شبه او را خواهر خودم بدانم. اگر داداش صدایش کنم ناراحت می شود. اما باور کردنش برایم سخت است.”

شهین، مادر انوش، که فرزندانش را به تنهایی بزرگ کرده و امیدهای زیادی برایشان داشته است می گوید: “بچه من قرار بود گل سر سبد خانواده باشد. برای چیزی غیر از این روی او حساب می کردم.”

پرهیز از شرم اجتماعی

طناز اسحاقیان، مستندساز، چندین هفته را صرف فیلمبرداری از انوش، علی و سایر “ترانس ها” (تغییرجنسیتی ها) در ایران کرده است. او فکر می کند انگیزه بسیاری از پسرها برای رفتن زیر تیغ جراحی تا حدودی تلاش برای پرهیز از شرم اجتماعی است.

“اگر شما مردی با تمایلات زنانه باشید، مردم این را طبیعی یا ژنتیک نمی دانند. آن را به کسی نسبت می دهند که آگاهانه می خواهد کثیف رفتار کند.”

اما اگر پزشک کسی را “ترانس” تشخیص دهد این به یک مشکل پزشکی تبدیل می شود و نه اخلاقی.

زمانی که دکتر تشخیص داد – و برای عمل جراحی برنامه ریزی شد – فرد می تواند از دولت برای پوشیدن لباس های جنس مخالف مجوز بگیرد.

پس از عمل

علی اصغر – که حالا به نگار تغییر نام داده و ۲۷ ساله است – می گوید او ابتدا پس از عمل تغییر جنسیت، افسرده بود.


“اما حالا مثل این است که دوباره متولد شده باشم و در جهان تازه ای باشم.”

اما واکنش خانواده اش آثار خود را به جا گذاشته است. هرچند آنها اخطار داده بودند که او را طرد خواهند کرد، او تصور می کرد که آنها پس از عمل تجدید نظر خواهند کرد.

“آنها دعا می کنند که به زودی بمیرم. اگر می دانستم که خانواده ام واقعا اینطور از من پرهیز خواهد کرد، هیچ وقت این کار را نمی کردم.”

او اکنون با افراد دیگری که تغییر جنسیت داده اند زندگی می کند.

طرد شدن از سوی پدر و مادر تاثیر عمیقی بر او داشته است: “وقتی پدر و مادرها بتوانند عشق به فرزندان خود را از درون بکشند، من هم عشق را در وجود خودم کشته ام. هرگز عاشق نخواهم شد.”

اما برای انوش – که به آناهیتا تغییر نام داده – نتیجه مثبت تر بوده است.

او می گوید: “حالا وقتی کسی به طرفم جذب می شود به عنوان یک دختر جذبم می شود.”

او اکنون با دوست پسرش نامزد کرده و حتی مادرش هم خوشحال است.

“پسر همیشه ازدواج می کند و مادرش را ترک می کند، اما دختر با مادر می ماند، دختر همیشه مال توست و هرگز ترکت نمی کند، و حالا من هرگز آن غمی را که با رفتن پسر به آدم دست می دهد تجربه نخواهم کرد.”