تب کنگو خطرناک ولی قابل پیشگیری

حدود دو هفته پیش وقتی خبر مرگ کارگر یک کشتارگاه در مشهد با علائم بیماری تب کریمه کنگو در رسانه‌ها منتشر شد، ترس از شیوع بیماری ویروسی و خطرناکی چون تب کریمه، محافل بهداشتی را فرا گرفت. گرچه ریس اداره بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و دام وزارت بهداشت، اطمینان داد که این بیماری در استان خراسان رضوی مهار شده، اما مرگ دو نفر از مبتلایان این بیماری از یکسو و احتمال شیوع این بیماری از دام‌های کشورهای شرقی ​با مشکوک بودن ۲۷ نفر​ به این بیماری، از وحشت شیوع تب کنگو ​ کم نکرده است.

دکتر زهرا عبدی، متخصص بیماری‌های عفونی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران  می‌گوید: بیماری تب کنگو که با سردرد شدید، تب، درد عضلانی و خونریزی زیر جلدی همراه است، اگر بسرعت تحت درمان‌های اختصاصی از طریق داروهای ضدویروسی قرار بگیرد، در بیشتر موارد قابل درمان خواهد بود.

کنه، عامل یک بیماری خطرناک

در بررسی‌های بالینی اولیه مشخص شده، اولین قربانی تب کنگو طی چند هفته گذشته در خراسان رضوی، کارگر کشتارگاه بوده که به صورت مستقیم با گوشت دام‌های ذبح ‌شده تماس داشته است.

دکتر عبدی در توضیح این اتفاق می‌گوید: تب کریمه کنگو از طریق گزش به وسیله کنه‌های روی بدن دام، تماس با خون و لاشه حیوان آلوده یا تماس با خون و ترشحات بدنی فرد آلوده از دام به انسان یا از انسان به انسان منتقل می‌شود؛ البته در مواردی انتقال بیماری از طریق هوا و نزدیکی به بیمار نیز صورت می‌گیرد.

وی با اشاره به این‌که گزش از طریق این کنه‌ها می‌تواند برخی افراد از جمله چوپان‌ها را در معرض خطر ابتلا به بیماری تب کنگو قرار دهد، می‌افزاید: نکته بسیار مهم در پیشگیری از این بیماری رعایت نکات ایمنی چون استفاده از پوشش مناسب یعنی دستکش، ماسک و عینک هنگام ذبح دام و نیز خودداری از تکه‌تکه کردن گوشت دام، طی دو تا سه ساعت اولیه پس از ذبح است؛ چراکه ویروس تب کنگو طی ساعات اولیه پس از ذبح از بین می‌رود و خطر انتقال بیماری به حداقل می‌رسد.

تب‌ کنگو طی دو هفته حاد می‌شود

آنچه در درمان موثر بیماری نقش اساسی دارد، آغاز سریع درمان‌های ضد ویروسی برای فرد مشکوک به بیماری و جداسازی وی از دیگر افراد در محیط استریل است.

متخصصان بیماری‌های عفونی، دوره کمون تب کنگو را به طور متوسط از چهار تا حداکثر ۱۲ روز تخمین می‌زنند. این متخصصان می‌گویند: معمولا تا روز چهارم علائم غیرخونریزی مانند تب، سردرد، احساس سرما، خستگی، درد عضلانی، پرخونی صورت، پرخونی ملتحمه چشم، استفراغ و دردهای بالای معده است.

علائم خونریزی از روز چهارم شروع می‌شود که بیشتر در مخاط دهان و پوست، لثه‌ها، بینی، معده، روده و رحم و زیر پوست ناحیه ساق پا و دست‌ها ظاهر می‌شود. مرگ بیمار، در صورت دسترسی نداشتن به مراکز پزشکی مجهز و نیز شوک، کم خونی، خونریزی شدید ریوی، عفونت و اختلال انعقادی داخل عروقی اتفاق می‌افتد.

تب کنگو براحتی قابل پیشگیری است

بی‌شک ذبح دام اگر در کشتارگاه‌های مورد تایید وزارت بهداشت و با رعایت نکات ایمنی باشد، از انتقال بیماری تب کریمه کنگو به مردم نگرانی وجود نخواهد داشت. دامپزشکان نیز تاکید می‌کنند، تهیه گوشت از مراکز مورد تایید بهداشتی و دامپزشکی و فریز کردن گوشت قبل از مصرف در دمای فریزر به مدت سه تا چهار ساعت، ویروس تب کنگو را از بین می‌برد. پختن درست و کامل گوشت مصرفی نیز همین اثر را خواهد داشت.

دکتر عبدی اضافه می‌کند: بیمار مشکوک به تب خونریزی‌دهنده تب کریمه که به نوعی با دام ذبح‌شده در ارتباط بوده است و علائمی مانند تب، سردرد شدید، درد عضلانی، خونریزی از بینی، استفراغ خونی یا خونریزی زیر جلدی دارد، باید بلافاصله به مراکز درمانی منتقل شود و تحت بستری در مکان قرنطینه قرار بگیرد. تمام کسانی که با او در ارتباط بوده‌اند نیز باید تحت مراقبت و درمان‌های اولیه ضد ویروسی قرار گیرند. بهترین شیوه تشخیص بیماری، انجام آزمایش خون از حیث کاهش میزان پلاکت بواسطه خونریزی‌های احتمالی داخلی است.

 به گفته این متخصص بیماری‌های عفونی، متاسفانه این بیماری خطرناک واکسن ندارد، اما بهترین و موثرترین راه درمان آن رسیدگی سریع به افراد مشکوک به بیماری است، همچنین پیشگیری از آن براحتی و با رعایت نکات ایمنی و جلوگیری از شیوع بیماری ممکن است. تب خونریزی‌دهنده کریمه کنگو، برای نخستین بار در شبه جزیره کریمه (شوروی سابق)‌ و پس از آن در کنگو (آفریقا)‌ گزارش شد و به همین دلیل به این نام شناخته می‌شود.