بالای ۷۵ ساله‌های سینمای ایران

داریوش اسدزاده، مرتضی احمدی، عزت‌الله انتظامی ، محمد ورشوچی، محمدعلی کشاورز، داود رشیدی، علی نصیریان و… از جمله هنرمندان قدیمی سینما هستند که عمری را پای سینمای ایران گذاشته‌اند.
 سینمای ایران نزدیک به یک قرن سابقه فیلمسازی، شاهد تلاش بسیاری از هنرمندان و متخصصین فنی و هنری در زمینه‌های گوناگون بوده است. هنرمندانی که مخاطب را به گونه‌ای با خود همراه می‌کنند که با گریه‌هایشان می‌گریند و از خنده‌هایشان لبخند بر لبان‌شان نقش می‌بندد. آن‌ها شخصیت‌هایی را خلق کرده‌اند که توانسته‌اند سال‌ها در ذهن تماشاچی باقی بماند.
کیفیت و کمیت سینمای ایران حاصل تلاش‌ها، استعدادها و هنر این هنرمندان است. تعدادی از این هنرمندان بیش از نیم قرن است که در عرصه هنر در زمینه‌های مختلف فعالیت می‌کنند و عمر وجوانی خود را در این راه سپری کردند.
در آستانه روز سینما فهرستی از برخی هنرمندانی که بیش از سه ربع قرن سن دارند و بیش از نیم قرن در این عرصه فعالیت داشته‌اند، از نظر می‌گذرانید.

داریوش اسدزاده، مرتضی احمدی، عزت‌الله انتظامی ، محمد ورشوچی، محمدعلی کشاورز، داود رشیدی، علی نصیریان و… از جمله هنرمندان قدیمی سینما هستند که عمری را پای سینمای ایران گذاشته‌اند.
 سینمای ایران نزدیک به یک قرن سابقه فیلمسازی، شاهد تلاش بسیاری از هنرمندان و متخصصین فنی و هنری در زمینه‌های گوناگون بوده است. هنرمندانی که مخاطب را به گونه‌ای با خود همراه می‌کنند که با گریه‌هایشان می‌گریند و از خنده‌هایشان لبخند بر لبان‌شان نقش می‌بندد. آن‌ها شخصیت‌هایی را خلق کرده‌اند که توانسته‌اند سال‌ها در ذهن تماشاچی باقی بماند.
کیفیت و کمیت سینمای ایران حاصل تلاش‌ها، استعدادها و هنر این هنرمندان است. تعدادی از این هنرمندان بیش از نیم قرن است که در عرصه هنر در زمینه‌های مختلف فعالیت می‌کنند و عمر وجوانی خود را در این راه سپری کردند.
در آستانه روز سینما فهرستی از برخی هنرمندانی که بیش از سه ربع قرن سن دارند و بیش از نیم قرن در این عرصه فعالیت داشته‌اند، از نظر می‌گذرانید.
داریوش اسدزاده
متولد۱۳۰۲ کرمانشاه، فارغ التحصیل دانشکده بازرگانی و دارایی، وی فعالیت هنری خود را از سال ۱۳۲۴در تئاتر تهران آغاز کرد و از طرف مرکز هنرهای ملی به جشنواره تئاتر پاریس اعزام شد… و بعد از مراجعت به کارگردانی تئاتر مشغول شد و در سال ۱۳۴۶ بنا به دعوت یکی از استودیوهای فیلمبرداری عازم مینالوتا آمریکا شد و در فیلم “در آمریکا اتفاق افتاد” به عنوان نویسنده و بازیگر فعالیت سینمایی خود را آغاز کرد وی در سال ۱۳۶۵ به وطن بازگشت و درسینما و تلویزیون ایران مشغول شد.
سریال “خانه سبز” از کارهای مشهور اسدزاده به‌ شمار می‌آید.
از جمله فعالیت‌های سینمایی وی می توان به این ترانه عاشقانه نیست (رحمان رضایی)، کفش‌های جیرجیرک دار (شاپور قریب) اشاره کرد.
جعبه موسیقی، روز شیطان، دو نیمه سیب از دیگر کارهای سینمایی اسدزاده هستند.
مرتضی احمدی
متولد۱۳۰۳ در جنوب تهران از خانواده‌ای با اصـالت تفرشی به دنیا آمد. وی بازی در تئاتر را از سال ۱۳۲۲ با پیش پرده خوانی آغاز کرد. از کارهای اخیر او می‌توان به پایان دوم (یعقوب غفاری)، یک حبه قند (رضا میرکریمی)، سلام بر عشق (اصغر نعیمی)، آقای هفت‌رنگ (شهرام شاه‌حسینی)، چهل سالگی (علیرضا رئیسیان)، دل‌شکسته (علی روئین تن) اشاره کرد.
عزت‌الله انتظامی
متولد ۱۳۰۳ تهران، فارغ التحصیل دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران و فارغ التحصیل مدرسه شبانه تئاتر وسینمای آلمان غربی. فعالیت هنری را از سال ۱۳۲۰ با پیش پرده خوانی و ایفای نقش‌های کوتاه در تئاتر آغاز کرد.
کمال الملک، اجاره‌نشین‌ها، شیر سنگی، در مسیر تندباد، کشتی آنجلیکا، گراند سینما، هامون، خانه خلوت، روز فرشته، روز واقعه، روسری آبی، گاوخونی، دیوانه‌ای از قفس پرید و حکم از کارهای خاطره‌انگیز وی هستند.
از کارهای اخیر وی می‌‌توان به حضور آقای بازیگر در فیلم‌های چهل سالگی (علیرضا رئیسیان)، راه آبی ابریشم (محمد بزرگ نیا)، زادبوم (ابوالحسن داودی)، زندگی با چشمان بسته (رسول صدرعاملی)، آتش سبز (محمدرضا اصلانی)، شب (رسول صدرعاملی) اشاره کرد.
محمد ورشوچی
محمدعلی ورشوچی متولد ۱۳۰۴ تهران فعالیت هنری را از تئاتر مدرسه (کلاس چهارم) آغاز کرد. فعالیت حرفه‌ای وی از تئاتر مینا آغاز شد. او با همکاری دوستش نعمت‌الله گرجی یک گروه تئاتر تاسیس نمود و با این گروه به شهرهای مختلف سفر کرد و به اجرای نمایش پرداخت. بعدها به دعوت احمد رحیمی به تئاتر جامعه باربد رفت و بیست سال در آنجا فعالیت نمود. او بعدها به سینما و تلویزیون نیز راه یافت. بازیگر، آقای شانس، من زمین را دوست دارم، خانه خلوت، ای ایران، سال‌های خاکستری، گراند سینما، تحفه‌ها از کارهای سینمایی و شب دهم، پهلوانان نمی‌میرند، دزدان مادربزرگ و هزار دستان از کارهای تلویزیونی وی هستند.
میرمحمد تجدد
متولد سال۱۳۰۸ تهران وی فوق دیپلم فنی است و بازی در سینما را از سال ۱۳۴۴ با فیلم “گل شیطان” به کارگردانی “ترنس یانگ” آغاز کرد از کارهای وی در دهه اخیر می‌‌توان به قتل آنلاین (مسعود آب‌پرور)، جنایت، شیفته (محمدعلی سجادی) اشاره کرد.
جنایت، پرواز از اردوگاه، افسانه مه پلنگ، گروهبان و سرب ازجمله دیگر فیلم‌های این بازیگر به شمار می‌روند.
فخری خوروش
متولد ۱۳۰۹ کرمانشاه، دارای مدرک تحصیلی دیپلم دانشسرا شروع وی بازی در تئاتر را از سال ۱۳۳۵ آغاز کرده و نمایش عمده او می‌توان به امیرارسلان نامدار اشاره کرد وی بازی در سینما را از سال ۱۳۳۴ با فیلم برای تو آغاز کرد از جمله کارهای وی در این اواخر می توان به یک بوس کوچولو (بهمن فرمان آرا)، تارا و تب توت فرنگی (سعید سهیلی) و بگذار زندگی کنم (شاپور قریب) اشاره کرد.
محمدعلی کشاورز
متولد ۱۳۰۹اصفهان، فارغ التحصیل هنرستان هنرپیشگی تهران و دانشکده هنرهای دراماتیک، آغاز فعالیت هنری از سال ۱۳۳۹ با حضور در نمایش ویلن ساز کره مونا، از عمده نمایش‌هایی که کشاورز در آنها ایفای نقش کرده، می‌توان به آنتیگون، آندورا، ادیپوس شهریار، اشباح و… اشاره کرد. کشاورز از سال ۱۳۴۷ به تلویزیون رفت و کارگردانی هنری قسمت‌هایی از یک سریال را به عهده گرفت. و بازی در سینما را از ۱۳۴۳ آغاز کرد. وی در آثار ارزشمندی چون کمال الملک، مادر، هزار دستان و… به ایفای نقش پرداخته است.
رگبار، مردی که موش شد، کفش‌های میرزا نوروز، ناصرالدین شاه آکتور سینما، دلشدگان، زیر درختان زیتون از کارهای سینمایی و سلطان و شبان، گرگ‌‌ها و پدرسالار از دیگر کارهای تلویزیونی شاخص او هستند.
توران مهرزاد
متولد سال ۱۳۰۹ تهران وی بازی در تئاتر را از سال ۱۳۲۳ و بازی در سینما را از سال ۱۳۴۷ با “تنگه اژدها” به کارگردانی “سیامک یاسمی” شروع کرد. فعالیت در رادیو را از سال ۱۳۳۶ و دوبله را از سال ۱۳۳۸ آغاز کرد.
«هامون»، «پری» و «لیلا» (داریوش مهرجویی) از آثار شاخص این بازیگر در سینما به شمار می‌آیند.
از آخرین فعالیت‌های وی می‌توان به عینک دودی (ایرج طهماسب)، قرمز (فریدون جیرانی) و… اشاره کرد.
اصغر بیچاره
اصغر بیچاره متولد۱۳۰۹ تهران، فعالیت در سینما را از سال ۱۳۲۵ به عنوان عکاس آغاز کرد و فعالیت در تئاتر را از سال ۱۳۲۷ که عکاسی صحنه می‌کرده شروع نمود و فعالیت عکاسی در سینما را از سال ۱۳۳۰ با دستکش سفید آغاز کرد. فیلم‌هایی که بیچاره در آن‌ها به بازی پرداخته است می‌توان به چهره (سیروس الوند) و جنگجوی پیروز (مجتبی راعی) اشاره کرد.
ولی شیراندامی
متولد ۱۳۱۰ مرو، فارغ التحصیل رشته بازیگری و کارگردانی از دانشکده هنرهای دراماتیک از دانشگاه تهران و مدرک درجه یک کارگردانی از وزارت ارشاد اسلامی که معادل دکترا است. بازی در تئاتر را از سال ۱۳۳۸ شروع کرد وی در بیش از سی نمایشنامه بازی و کارگردانی فعالیت داشته است.
بازی در سینما را از سال ۱۳۵۲ با فیلم غریبه و مه آغاز کرد از آخرین کارهای وی می‌توان به جایی برای زندگی (محمد بزرگ‌نیا) و خانه‌ای روی آب (بهمن فرمان آرا) اشاره کرد.
شاپور قریب
متولد سال ۱۳۱۱ تهران، نویسنده مطبوعات وداستان نویس. بازی در تئاتر را از سال ۱۳۲۶ در تئاتر جامعه باربد آغاز کرد. فعالیت در سینما را با دستیاری در فیلم‌های چرخ بازیگر و سه دیوانه تجربه نمود. فعالیت مستقل وی از سال ۱۳۴۷ آغاز شد و فیلم “هفت‌تیر‌های چوبی” به عنوان یکی از فیلم‌های مطرح سینمای کودک مطرح شد. سازنده فیلم پرمخاطب “بگذار زندگی کنم” در سال‌های پس از انقلاب، اخیراً و در راه بازگشت به سینما کارگردانی یک اپیزود از فیلم سینمایی “ملاقات” را برعهده داشته است.
داوود رشیدی
متولد ۱۳۱۲ تهران، او تحصیلات متوسطه را (به‌دلیل فعالیت‌های دیپلماتیک پدرش) در ترکیه و پاریس به پایان رساند و تحصیلات دانشگاهی را در ژنو ادامه داد. وی فارغ التحصیل کنسرواترا ژنو در رشته کارگردانی و بازیگری تئاتر و لیسانس حقوق سیاسی از دانشگاه ژنو است. وی از پایه‌گذاران گروه تئاتر امروز بود که هنرپیشگانی مانند: پرویز فنی‌زاده، داریوش فرهنگ، مهدی هاشمی، فهیمه راستکار، سیاوش طهمورث، مرضیه برومند به عضویت در این گروه درآمدند. رشیدی از سال ۱۳۵۰ با فیلم سینمایی “فرار از تله” وارد عرصه بازیگری سینما شد و علاوه بر بازیگری و کارگردانی در سینما، تلویزیون و تئاتر به تهیه کنندگی سینما نیز روی آورد. “هزار دستان”، “آوای فاخته”، “گل‌های داوودی”، “تاتوره”، “شیلات”، “بی‌بی‌چلچله”، “کمال‌الملک” از آثار برجسته او هستند.
مازیار پرتو
متولد ۱۳۱۲تهران، دیپلمه هنرستان صنعتی وی فعالیت در سینما را از سال ۱۳۳۰ با فیلمبرداری فیلم‌‌های خبری و کوتاه در وزارت فرهنگ و هنر آغاز کرد. از جمله کارهای وی در سال‌های پس از انقلاب می‌توان به سفر جادویی (ابوالحسن داودی)، اوینار (شهرام اسدی)، امام علی (ع) (مجموعه داود میرباقری) روز واقعه (شهرام اسدی)، آدم برفی (داود میرباقری) اشاره کرد.
علی نصیریان
متولد ۱۳۱۳تهران وی از هنرستان هنرپیشگی تهران فارغ‌التحصیل شد و فعالیت هنری‌اش را درسال ۱۳۳۱ با بازی در تآتر جامعه باربد آغاز کرد. در سال ۱۳۳۵ جایزه نخستین مسابقه نمایش‌نامه‌نویسی را برای نمایش بلبل سرگشته دریافت کرد. فیلم گاو نخستین فعالبت سینمایی او بوده است. وی در ۱۳۸۰ به عنوان یکی از چهره‌های ماندگار ایرانی در رشته بازیگری تآتر و سینما شناخته شد.
پستچی سه بار در نمی‌زند، دیوانه‌ای از قفس پرید، بوی پیراهن یوسف، دزد و نویسنده،‌ شیر سنگی، ناخداخورشید،‌ جاده‌های سرد، کفش‌های میرزا نوروز، کمال‌الملک، ستارخان،‌ گاو و سریال‌های سربداران،‌ هزاردستان و میوه‌ممنوعه ازجمله آثار شاخص او هستند.
جمشید مشایخی
متولد ۱۳۱۳تهران در سال ۱۳۳۶ به استخدام اداره تازه تأسیس هنرهای دراماتیک درآمد و به عنوان بازیگر کار خود را در برنامه نمایشی کانال سوم غیر دولتی آغاز کرد. نخستین نمایشی که اجرا کرد وظیفه پزشک نام داشت. داریوش مهرجویی به واسطه عزت الله انتظامی او را برای بازی در فیلم گاو (۱۳۴۸) دعوت کرد و مشایخی بازی در نقش کوتاهی از فیلم را پذیرفت. مشایخی آثار متفاوت و برجسته‌ای را در کارنامه دارد. اودر آثاری به یادماندنی چون کمال الملک و هزار دستان به ایفای نقش‌هایی متفاوت پرداخته است. فیلم‌هایی چون سرب، بانوی من، خانه‌ای روی آب، کاغذ بی‌خط، روز واقعه، طلسم، آوار، پدربزرگ، گلهای داوودی از کارهای برجسته سینمایی وی هستند.
فهیمه راستگار
متولد ۱۳۱۳ تهران، فارغ التحصیل زبان فرانسه از دانشگاه تهران، وی شروع فعالیت در تئاتر را از سال ۱۳۳۰ آغاز کرد. فعالیت در دوبله را از سال ۱۳۳۵ و بازی در سینما را از سال ۱۳۵۲ با فیلم مغول‌ها (پرویز کیمیاوی) آغاز کرد. از کارهای اخیر وی می‌توان به پابرهنه در بهشت (بهرام توکلی) و گیس بریده (جمیشد حیدری) اشاره کرد.
ایرج قادری
متولد ۱۳۱۴ تهران، دارای تحصیلات ناتمام در رشته داروسازی است. وی فعالیت سینمایی را سال ۱۳۳۴ با بازی در فیلم “چهار راه حوادث” به کارگردانی ساموئل خاچیکیان آغاز کرد. “تاراج” و “می‌خواهم زنده‌بمانم” دو نقطه عطف در بین فیلم‌های پرمخاطب او در سال‌های پس از انقلاب هستند. از کارهای اخیر وی می‌توان به پاتو زمین نذار، محاکمه و آکواریوم اشاره کرد. او در سال‌های اخیر بار دیگر در فیلم‌های خود به عنوان بازیگر ایفای نقش می‌کند.
محمد متوسلانی
متولد۱۳۱۴ تهران، فارغ التحصیل زبان و ادبیات انگلیس دانشگاه تهران و دوره کارگردانی سینما در دانشگاه کالیفرنیای امریکا. او در سال‌های پیش از انقلاب بیشتر به عنوان بازیگر کمدی و فیلمساز مطرح بود اما در سال‌های پس از انقلاب با کارگردانی چند فیلم مطرح مثل “کفش‌های میرزانوروز” و “جستجوگر” جایگاه خود را به عنوان یک کارگردان تثبیت کرد و البته در فیلم‌های مختلفی (مثل دل و دشنه) نقش‌های ویژه‌ای را ایفا می‌کرد. “هرچی تو بخوای” آخرین ساخته وی در مقام کارگردان است و “زم‌هریر” آخرین فعالیت بازیگری وی به شمار می‌آید.
مهری ودادیان
مهری ودادیان در سال ۱۳۱۴ در تهران متولد شد. وی حضور در تلویزیون را از حدود سال‌های۱۳۳۷ با اجرای زنده نمایش‌ها شروع کرد.
راننده تاکسی، عاشق، معادله، دلشدگان، افسانه آه، سایه‌های غم، شکار، بگذار زندگی کنم، پدربزرگ، گلهای داوودی از کارهای سینمایی وی هستند.