اکشن‌های معناگرا!

نقد راجر ایبرت درباره فیلم سالت ساخته فیلیپ نویس
در شلوغی ساخت و ساز‌های انبوه ژانر اکشن، دیگر بندرت بتوان فیلم خوش ساخت و متفاوتی را پیدا کرد که حرفی برای گفتن داشته باشد. از اینروست که عمده منتقدین سینما، مدتها است که کمتر به نوشتن درباره چنین فیلم‌هایی می‌پردازند. در این میان اما به نظر می‌رسد فیلم سالت salt توانسته نظرهای مثبت تعدادی از منتقدین مانند راجر ایبرت را به خود جلب کند. آنچه در پی می‌آید ترجمه‌ی نقد او درباره تریلر اکشن سالت است. با این یادآوری که سالت از ۲۳ جولای سال جاری به اکران سراسری راه یافت و به عنوان یک تریلر اکشن جاسوسی با بودجه ساخت حدود ۱۱۰ میلیون دلار، توانسته فروش نسبتا خوبی معادل ۲۶۲ میلیون دلار نیز داشته باشد:
“سالت” یک تریلر عالی است. این فیلم انگاره‌های یک فیلم بد و غیر قابل تحمل را بصورت لذت بخشی به تصویر کشیده و در حقیقت،‌ سرکوفتی به همه فیلمهای اکشن بدساختی است که در سرتاسر آنها تنها سر و صداهای اضافی و در هم برهم مغز آدم را متلاشی می‌کند. ممکن است اینقدر درگیر دیدن فیلم شوید که حدود ۱۰۰ دقیقه به ساعت خود نیم نگاهی هم نکنید. در این فیلم همانند کارتون Road Runner  اثری از قوانین فیزیک وجود ندارد. “آنجلینا جولی” در نقش “اولین سالت”، به سرعت باد در فضا حرکت می‌کند و اصلا به پایین نگاه نمی‌کند.

نقد راجر ایبرت درباره فیلم سالت ساخته فیلیپ نویس
در شلوغی ساخت و ساز‌های انبوه ژانر اکشن، دیگر بندرت بتوان فیلم خوش ساخت و متفاوتی را پیدا کرد که حرفی برای گفتن داشته باشد. از اینروست که عمده منتقدین سینما، مدتها است که کمتر به نوشتن درباره چنین فیلم‌هایی می‌پردازند. در این میان اما به نظر می‌رسد فیلم سالت salt توانسته نظرهای مثبت تعدادی از منتقدین مانند راجر ایبرت را به خود جلب کند. آنچه در پی می‌آید ترجمه‌ی نقد او درباره تریلر اکشن سالت است. با این یادآوری که سالت از ۲۳ جولای سال جاری به اکران سراسری راه یافت و به عنوان یک تریلر اکشن جاسوسی با بودجه ساخت حدود ۱۱۰ میلیون دلار، توانسته فروش نسبتا خوبی معادل ۲۶۲ میلیون دلار نیز داشته باشد:
“سالت” یک تریلر عالی است. این فیلم انگاره‌های یک فیلم بد و غیر قابل تحمل را بصورت لذت بخشی به تصویر کشیده و در حقیقت،‌ سرکوفتی به همه فیلمهای اکشن بدساختی است که در سرتاسر آنها تنها سر و صداهای اضافی و در هم برهم مغز آدم را متلاشی می‌کند. ممکن است اینقدر درگیر دیدن فیلم شوید که حدود ۱۰۰ دقیقه به ساعت خود نیم نگاهی هم نکنید. در این فیلم همانند کارتون Road Runner  اثری از قوانین فیزیک وجود ندارد. “آنجلینا جولی” در نقش “اولین سالت”، به سرعت باد در فضا حرکت می‌کند و اصلا به پایین نگاه نمی‌کند.
“سالت” مامور باتجربه سازمان سیا، برای انجام ماموریتهای خود هر کاری می‌کند. از بلندترین ارتفاع‌ها می‌پرد و خود را در موقعیت‌هایی قرار می‌دهد که هر لحظه امکان مرگش وجود دارد. او در بسیاری موارد از هنر پارکور استفاده می‌کند؛ یعنی بجای اینکه برای پایین آمدن از بلندیها از پله استفاده کند، از آن ارتفاع می‌پرد و یا اگر در مسیرش به مانعی برسد، تغییر ‌مسیر نمی‌دهد بلکه آن را با حرکات پارکور پشت سر می‌گذارد. به عبارتی هر طور بشود بر تمامی ‌موانع پیش روی خود غلبه می‌کند. تقلاهای “سالت” در این فیلم تقریباً یادآور “لولا” در فیلم ” بدو لولا،‌ بدو” ساخته تام تیکور است. البته قرار نیست در این نقد چیز زیادی از داستان فیلم را لو بدهم.‌ زیرا آخرین ساخته “نویس” از آنگونه آثاری است که اطلاع نداشتن از داستان آن در هنگام دیدن فیلم لازم است.
ولی اگر بخواهم ساده بگویم: این فیلم ماجرای زنی است که مصمم است جهان را یک تنه از یک ویرانگری اتمی ‌نجات دهد. در هر حال علت توجه به فیلم،‌ موضوع آن نیست بلکه کارگردانی ماهرانه فیلیپ نویس در خلق صحنه‌های اکشن به ویژه نمایش اتفاقات دلهره آور است که باعث جذب بیننده می‌شود. سالت از آن فیلمهایی نیست که بر سر هر گره مدت زیادی تلف و آنها را بی دلیل پیچیده کند.
افشای هر رازی در فیلم،‌ موقعیتی برای بوجود آمدن یک صحنه تعقیب و گریز است. “اولین سالت” پشت سر هم  موقعیت‌های دشوار را طی می‌کند ؛ او به تنهایی و فقط با تعداد محدودی اسلحه، ‌نارنجک و پرتاب کننده راکتی دست ساز به مکانهای غیر قابل نفوذ وارد می‌شود و حتی از آنها خارج می‌شود. گفته می‌شود تنها تفاوت “جینجر راجرز” (هنرپیشه امریکایی دهه ۱۹۳۰ ) با زوج هنری‌اش، “‌فرد آستر” از لحاظ مهارت و توانایی، پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند بوده،‌ پس به این ترتیب “اولین سالت” نیز درست شبیه جیمز باند است. در صحنه آغازین فیلم، “اولین” را در زندانی در کره شمالی با دهان بسته و زنجیر شده به زمین بتونی می‌بینیم، ‌در حالیکه اطرافش را بنزین ریخته اند. البته نمی‌گویم که از این مخمصه نجات پیدا می‌کند یا نه.
سالت جدیدترین فیلم “فیلیپ نویس” فیلمساز استرالیایی تبار سینما است که سبک‌های متنوعی را تجربه کرده، از تریلر  “تام کلنسی” تا درام خشن و عالی “Rabbit-Proof Fence”. او به کمک فیلمبرداری “رابرت السویت” و تدوین “استوارت بیرد” و “جان گیلوری” اثر فوق العاده ای را ارائه کرده. این فیلم مملو از صحنه‌های تعقیب و گریز خوب است. همانطوریکه خوانندگان نقدهای من می‌دانند بطور کلی صحنه‌های این چنینی تازگی‌شان را برای من از دست داده اند ولی به هر حال باید اذعان کنم که یک صحنه خوب، یک صحنه خوب است. علیرغم اینکه از جلوه‌های ویژه بوفور در آن استفاده شده ولی این موضوع در علاقمندی مخاطب تاثیری سوء نداشته است.
آنجلینا جولی در نقش خود بخوبی جا افتاده و با بازی پخته خود ابعاد متفاوتی به فیلم بخشیده است. او با انرژی پایان‌ناپذیری به ایفای نقش می‌پردازد و بر خلاف انتظار، و با وجود دارا بودن مشخصه‌های کافی، ظاهر یک ابر قهرمان را بخود نمی‌گیرد و بیشتر شبیه یک مبارز شجاع و با اراده ظاهر می‌شود.
“فیلیپ نویس” با ساخت “سالت” راه و روش نبوغ آمیز و هنرمندانه ای برای غلبه بر تاریخ و احیای روسها به عنوان خائن را ارائه کرده اما هیجان انگیزترین مسئله این است که وی یک ژانر سینمایی را با این کیفیت و بخوبی به تصویر کشیده است.