آنچه میخواهید از ۳۵جشنواره جهانى فیلم تورنتو بدانید
ضیافت کانادایی!
از روز پنجشنبه ۹ سپتامبر جشنواره فیلم تورنتو براى سى و پنجمین سال متوالى و امسال طى ۱۱ روز میزبان بیش از ۱۰۰ کشور و ۳۰۰ فیلم خواهد بود. کسانی که به طور مداوم در فستیوال تورنتو شرکت داشته اند، این جشنواره را در مقایسه با جشنوارههایى چون مونترآل، برلین، ونیز و کن، بیشتر مکانى براى داد و ستد فیلمهاى غالباً تجارى و بهخصوص با تمرکز روى سینماىهالیوود و کانادا میدانند.
البته با مرورى بر سیاستهاى فستیوال و ساختار آن از آغاز تاکنونمتوجه آشکار بودن این جریان خواهید شد. اگرچه تعداد فیلمهاى مستقل با ساختارهاى صرفاً هنرى بسیار کمتر از فیلمهاى عظیم و
پرخرج آمریکاى شمالى است، با این حال تماشاى دو گونه سینمایى زیر یک سقف، جذابیتهاى خاص خود را دارد.
پیرس هندلینگ مدیر فستیوال هدف از برگزارى جشنواره را چنین توصیف مىکند:
زمانى که داستى کول و بیل مارشال در سال ۱۹۷۶ جشنواره فیلم تورنتو را بنیان گذاشتند، هدفشان به وجود آوردن ویترینى از بهترین فیلمهاى سینماى کانادا و دنیا در این جشنواره بود. ما خوشحالیم که توانستیم این هدف را دنبال کنیم و حالا پس از ۳۵ سال این فستیوال به یکى از بهترین جشنوارههاى فیلم دنیا تبدیل شده است.
ضیافت کانادایی!
از روز پنجشنبه ۹ سپتامبر جشنواره فیلم تورنتو براى سى و پنجمین سال متوالى و امسال طى ۱۱ روز میزبان بیش از ۱۰۰ کشور و ۳۰۰ فیلم خواهد بود. کسانی که به طور مداوم در فستیوال تورنتو شرکت داشته اند، این جشنواره را در مقایسه با جشنوارههایى چون مونترآل، برلین، ونیز و کن، بیشتر مکانى براى داد و ستد فیلمهاى غالباً تجارى و بهخصوص با تمرکز روى سینماىهالیوود و کانادا میدانند.
البته با مرورى بر سیاستهاى فستیوال و ساختار آن از آغاز تاکنونمتوجه آشکار بودن این جریان خواهید شد. اگرچه تعداد فیلمهاى مستقل با ساختارهاى صرفاً هنرى بسیار کمتر از فیلمهاى عظیم و
پرخرج آمریکاى شمالى است، با این حال تماشاى دو گونه سینمایى زیر یک سقف، جذابیتهاى خاص خود را دارد.
پیرس هندلینگ مدیر فستیوال هدف از برگزارى جشنواره را چنین توصیف مىکند:
زمانى که داستى کول و بیل مارشال در سال ۱۹۷۶ جشنواره فیلم تورنتو را بنیان گذاشتند، هدفشان به وجود آوردن ویترینى از بهترین فیلمهاى سینماى کانادا و دنیا در این جشنواره بود. ما خوشحالیم که توانستیم این هدف را دنبال کنیم و حالا پس از ۳۵ سال این فستیوال به یکى از بهترین جشنوارههاى فیلم دنیا تبدیل شده است.
بیل مارشال از اعضاء و بنیانگذاران جشنواره فیلم تورنتو معتقد است که نه تنها در این ۳۵ سال رشد کردیم بلکه به صنعت سینما در کانادا هم شکل دادیم. فستیوال به سکویى بین المللى براى آثار فیلمسازان و منبعى براى ارائه آثار جدید و برترکانادایى تبدیل شده است.
هنک فن درکولک، یکى دیگر از بنیانگذاران جشنواره فیلم تورنتو اضافه مى کند:
تا این تاریخ، ما حدود ده هزار فیلم نمایش دادیم و در سال ۲۰۰۹ با پانصد هزار تماشاگر رکورد تماشاگر در طول دوران جشنواره راشکستیم.
فیلم افتتاحیه جشنواره تورنتو «امتیاز، یک هاکى موزیکال»، ساخته مایکل مگ گوان از کانادا و فیلم اختتامیه «شب آخر»، ساخته مسیح تاج الدین فیلمساز ایرانى تبار مقیم آمریکا خواهد بود. به این ترتیب تاج الدین را باید آخرین پیام آور جشنوارهى فیلم تورنتو دانست!
تغییرات در جشنواره امسال
امسال مدت جشنواره از ۱۰ روز به ۱۱ روز تبدیل شده و بخشهایى همچون نمایش فیلمهاى رایگان و روشهاى جدید خرید یلیت و ارائه دادن راهنماى آسان اینترنتى بخشى از این تغییرات اند.
داوران مسابقه
روبا نادا کارگردان سوریه اى تبار کانادا که سال گذشته فیلم «به وقت قاهره» را در جشنوار ه فیلم تورنتو به نمایش گذاشته بود، اندى برى برنامهساز باسابقه و مجرى سابق بى.بى.سى، لوسى امیوت از خبرنگاران باسابقه و بروس سوینى کارگردان فیلمهاى «هیجان زده» و «عروسى آخر» از داوران بخش فیلمهاى بلند جشنواره فیلم امسال هستند.
بخشهاى مختلف جشنواره فیلم تورنتو
جشنوار ه فیلم تورنتو داراى ۱۸ بخش است که در این گزارش مهمترین آنها را معرفى مى کنیم.
استادان
کلاس درسى براى اهالى سینما:
در این بخش آخرین آثار فیلمسازان برجسته سینماى جهان روى پرده مى رود و امکانى فراهم مى آید تا شیفتگان فیلمسازان نامدار دنیا براى اولین بار در سالنهاى سینماى جشنواره آخرین کار آنان را تماشا کنند. برخى از مهمترین فیل مهایى که در این بخش به نمایش گذاشته مى شوند عبارت اند از:
سیزده آدمکش (تاکیشى میکه – ژاپن)، قتل واجب (یرزى اسکلیموفسکى- لهستان)، فیلم سوسیالیسم (ژان لوک گدار- فرانسه)، کاش مى دانستم ( ژیا ژان که – چین)، شعر (لى چنگ دونگ – کره جنوبى)، Route Irish (کن لوچ – انگلستان) ، زیبایى خفته (کاترین بریل- فرانسه)، پرونده قوى آنجلیکا (مانویل د- الویا)، عمو بونمى، کسى که زندگى گذشتهاش را به یاد مى آورد؛ (آپى چاتپنگ وراستاکول، تایلند)، Roses a credit، آموس گیتایى- سرزمینهای اشغالی ،
فیلمهاى اول فیلمسازان کانادایى
این بخش به فیلمسازان تازه کار کانادا اختصاص دارد
کاترین بوون با «آبشار آمازون»، مایک گلدباخ با «ملت رویایى»، دبورا چو با «هزینه گزاف زندگى» اولین اثر خود را در جشنواره فیلم امسال، به نمایش مى گذارند.
حضور کارگردانان نام آشنا
این بخش یکى از قسمتهاى ثابت و بااهمیت جشنواره فیلم تورنتوست. ویترینى از فیلمهاى کانادایى و بین المللى با بیشترین تأثیرگذارى از دید کارشناسان فستیوال که بیشتر آنها براى اولین بار در کانادا یا آمریکاى شمالى به نمایش درمیآید، در این بخش عرضه مى گردد.
کلوب بنگ بنگ (استیون سیلور)، قوى سیاه (دارن آرنوفسکى)، توطئه گر (رابرت ردفورد)، کلفت (ایم یانگ سو)، سخنرانى پادشاه (تام هوپر)، شهر (بن افلک) و شب آخر (مسى تاج الدین)، نمونهاى از این آثارند.
«شب آخر» داستان زوج جوانى به نام مایکل و جوانا است که ظاهراً ، زندگى خوب و خوشى را در آپارتمان شان در منهتن مى گذرانند. امایک شب که جوانا در یکى از مهمانیهاى شغلى مایکل شرکت مى کند، متوجه لحظات مشکوکى بین همسرش و همکار جوانش به نام لورا مى شود. از اینجا به بعد تخم شک و تردید کاشته میشود و گفتوگوهاى معنادار این زوج در سکانسهاى مختلف زوایاى گوناگونى از روابط آنان را آشکار مى سازد.
مسیح تاج الدین متولد تهران و دانشآموخته ادبیات انگلیسى از دانشگاههاروارد است. او در زمینه فیلم نامه نویسى در فیلمهاى لئو و ژاکت همکارى داشته و «شب آخر» اولین فیلم بلند سینمایى اوست.
جنون نیمه شب، سینماى پرطرفدار وحشت
این بخش مخصوص تماشاگرانى است که طرفدار جنبه وحشى، هراس آور و هیجانانگیز سینما هستند.
بنراکو ساخته گاى موشه (آمریکا)، عذاب وجدان (دنت لم از هنگ کنک)، سرزمین استیک (جبم میکل از آمریکا)، ناپدید شدن در خیابان هفتم (براد اندرسون از آمریکا) تعدادى از این آثار هستند.
مستقلها: در انتظار سوپر من و حضور بیل گیتس و کن لوچ در کنار هم!
این بخش به تماشاگران جشنواره فیلم تورنتو فرصتى خواهد داد تا در جلساتى با مهمانان سرشناس از دنیاى سینما و دیگر حرفهها دیدارى داشته باشند و پاى صحبتهاى آنها بنشینند و از آخرین فعالیتهاى آنان مطلع شوند.
فیلمسازانى چون آپیچاتپونگ ویراستاکول کارگردان تایلندى، کن لوچ کارگردان انگلیسى، فیلیپ سایمور هوفمن، هنرمند آمریکایى، بروس اسپرینگستن؛ آهنگساز آمریکایى، استیو نش، بسکتبالیست حرفهاى کانادا، لزلى چیلکوت، تهیهکننده آمریکایى و بیل گیتس، چهره سرشناس دنیاى
کامپیوتر از چهرههاى مطرح این بخش هستند. ادوارد نورتن بازیگر و مایکل مور مستندساز جنجالى آمریکا از ادارهکنندگان جلسات این بخشاند.
در انتظار سوپر من یکى از برنامههاى جذاب در این بخش خواهد بود. دیویس کاگ نهایم، کارگردان فیلم یک حقیقت دست نیافتنى» که در کمپین الگور در رابطه با گرمایش کره زمین فعالیت مى کرد، اینبار با مستند در «انتظار سوپر من» نگاهى منتقدانه به سیستم آموزش و پرورش آمریکا دارد. او در این مستند از زبان تعدادى از دانشآموزان و خانوادههایشان این مشکل را موشکافى مى کند.
پس از نمایش این فیلم، تماشاگران در جلسه پرسش و پاسخ با کارگردان فیلم؛ لزلى چیلکوت (تهیه کننده) جفرى کانادا (مربى آموزشى) و بیل گیتس شرکت خواهند کرد.
نکته جالب حضور دو چهره سرشناس از دو جایگاه متضاد در بخش مستقلهاست: کن لوچ، فیلمساز و نماینده اندیشه چپ در سینما و بیل گیتس نمادى از سرمایه دارى مدرن.
شهر به شهر، زنده باد استانبول
این بخش نوپاى جشنوار ه فیلم تورنتو که از سال گذشته به مدیریت کامرون بیلى افتتاح شد و در اولین دور خود باعث جار و جنجال و اعتراض و بایکوت فستیوال از سوى چند هنرمند مطرح مثل کن لوچ
شد، امسال شهرتوریستى استانبول را برگزیده تا اعتراضات وارده به انتخاب سال قبل را به گونه اى جبران کند.
هدف از برگزارى این بخش این است که تماشاگران را با تجربه کشف زوایاى منفاوت از یک شهر توسط فیلمسازان گوناگون که در آن شهر یا درباره آن شهر فیلم ساخته اند آشنا سازد.
ده فیلم بلند و هفت فیلم کوتاه در این بخش که «زنده باد استانبول» نامیده شده به نمایش درخواهد آمد و با عنوان چشم انداز سینماى ترکیه آثار فیلمسازان استانبولى و مسایل سیاسى و اجتماعى جارى در بستر این شهر را از دیدگاه آنان آشکار مى سازد.
پلین اسمر با فیلم ده تا یازده، شاهین با فیلم «چهل»، زکى دمیر کوبوز فیلمساز فقید و مطرح ترکیه با فیلم «بلوک »، نورى بیلگه جیلان یکی از بهترین فیلمسازان سینماى معاصر با فیلم درخشان «دوردست» (برنده جایزه بهترین فیلم خارجى از جشنوار ه فیلم کن)، رها اردم با فیلم «تنها آفتاب درخشان من »، و تایفون پیر سلیم با فیلم «دوازده سپتامبر»، اوزلم سولاک اوغلو با فیلم «مو» از چهرههاى مطرح سینماى ترکیه در این بخش هستند.
سینماى معاصر جهان، شکارچى
این بخش جذاب جشنوار ه فیلم تورنتو، هر سال دهها فیلم از سراسر دنیا را با عنوان اولین نمایش جهانى یا بینالمللى در کانادا به نمایش میگذارد. امسال نیز حدود ۴۵ فیلم از کارگردانان سراسر دنیا و از کشورهایى مثل ایران، چین، فنلاند، روسیه، ایرلند، کره جنوبى، اسپانیا، تایلند و برخى کشورهاى دیگر براى اولین بار در این فستیوال به روى پرده خواهند رفت.
بعد از «شوک» ساخته فنگ چیاگانگ از چین، «همه چیز درباره عشق» (آن هوى از هنگ کنگ)، «هرچه که تو مى خواهى» (اچرو ماناس از سپانیا)، «اتفاقات خوش» (کریستین پترى از سوئد)، «سرنوشت بد» (ایزابل اشتور از آلمان)، «لبه» ( الکسى اوشیتل از روسیه)، «چهارمین پرتره» ( چونگ مونگ هونگ از تایوان)،
«شکارچى» (رفیع پیتز از ایران )، «جوسى» (لوببس الستون از استرالیا)، «زندگى، فراتر از هر چبز» (الیور اشمیتز محصول مشترک آفریقاى جنوبى و آلمان)، «سه» (تام تیکور از آلمان)، از آثارى هستند که در این بخش به نمایش گذاشته مى شوند.
دیدگاه، زمانى براى فیلمسازان جوان و بى پروا
بخش «دیدگاه» به فیلمسازان آوانگارد و یا پیشرو از گوشه و کنار دنیا اختصاص دارد. کارگردانانى که در صدد شکستن مرزها هستند و به دنبال مفهوم دیگرى از سینما در برابر سینماى غالب و رایج main) (stream مى یاشند.
«مسکو » ساخته مایکل نایمن از انگلستان، «وعدههاى نوشته بر آب» ساخته وینسنت گالو از آمریکا، «زندگى مفید» (ویروژ از اروگوئه)، «ماهى سرد» (سیون سونو از ژاپن )، «میکروفن» (احمد عبدالله از مصر) نمونهاى از آثارى است که در این بخش از جشنواره به نمایش درمیآید.
کشف: در جستجوى ایدههاى نو
در این بخش همان طور که از نامش پیداست، ۲۷ فیلم از فیلمسازان نوپا به نمایش گذاشته میشود. کمیته انتخاب آثار این فیلمسازان را متفاوت و تأثیرگذار تشخیص داده و با نمایش این فیلمها تلاش میکند آثار فیلمسازان تازهکار اما بااستعداد را معرفى کند
«پاییز» ساخته امیر بشیر از هند، «سرزنش» (مایکل هنرى از استرالیا )، «مراسم» (ماکس وینکلر از آمریکا)، «داخل آمریکا»، (باربارا ادر از اتریش)، «ماندو» (ابراهیم سعیدى از عراق)، «زفیر» (یلما باس از ترکیه)، «چیزى که بیشتر دوست دارم» (دلفینو کاستاگنینو از آرژانتین)، «پیانو در کارخانه» (ژانگ منگ از چین) تعدادى از فیلمهایى هستند که در این بخش به نمایش گذاشته میشوند.
نمایش رایگان
جشنواره تورنتو به مناسبت سى و پنجمین سال برگزاریاش بخشى را به صورت نمایش رایگان تقدیم عاشقان سینما میکند. فیلمهایى منتخب از دورههاى قبل فستیوال همچون «زیبایى آمریکایى» (سام مندس)، «دور از او» (سارا پولى)، «تصادف» (پل هیگس)، «شاهزاده عروس» و «آب» برخى از آثار منتخب در این بخش هستند.