یاد مدیری و عطاران به خیر!

مدتی بود سریال های نوروزی سیما چندان که باید مخاطب را میخکوب نمی کرد تا این که سال قبل مجموعه «پایتخت» بدون ادعا و ژست، با داستانی ساده و شخصیت هایی باورپذیر موفقیت نسبی را نسبت به دیگر مجموعه ها کسب کرد. امسال هم تبلیغات زیادی روی «مسیر انحرافی» شد و مدام خبر می رسید «لاست» ایرانی در ایام نوروز چشم ها را خیره خواهد کرد. هر چند عوامل «دست بالای دست» مدعی هستند که از ابتدا مشخص بوده که اثرشان سریال اصلی شبکه ۳ خواهد بود و این سوال مطرح می شود که اگر قرار بود این چنین باشد این همه هیاهو برای مسیر انحرافی برای چه بود؟ به هرحال بر اساس عوامل تولید جلو و پشت صحنه بیشترین نگاه ها به سریال های شبکه یک و ۳ معطوف بود.

● سلطان سریال سازی و اثری دیگر

موفقیت سال گذشته پایتخت باعث شد زمزمه هایی برای ساخت سری دوم آن شنیده شود. اما از قرار معلوم حضور محسن تنابنده بازیگر اصلی این سریال در مجموعه مجید مجیدی مانع از آن شد که امسال هم پنجعلی و فرزندان میهمان منزل مردم باشند. اما «چک برگشتی» با همان گروه پایتخت از راه رسید. اگر تیتراژ(عنوان بندی) سریال را هم نمی دیدید و هیچ چیزی درباره آن نمی دانستید در همان دقایق اولیه قسمت اول از روی شکل و شمایل فیلم برداری و صحنه آرایی می شد حدس زد که با اثری از سیروس مقدم و رفقا طرف هستیم. مقدم که در نوع خودش پدیده ای است و گویا استراحت ندارد. هنوز زمان زیادی از پایان سریال «تا ثریا» نگذشته که مقدم با اثر دیگری از راه رسیده است. چک برگشتی در زمان کمی آماده شده اما این شتاب زدگی در اثر دیده نمی شود. مقدم به لطف گروه حرفه ای و تجربه ای که از چند سال کار در کنار هم کسب کرده اند و به لطف مشاوران خوب، هوشیاری و شناخت از نیاز مخاطب توانسته اثری استخوان دار ارائه کند که از قضا ترکیب بازیگرانش هم خوب از کار درآمده است. چک برگشتی از نظر نورپردازی به تاریکی سریال های دیگر مقدم نیست اما در بسیاری دیگر امضای کارگردان مسافر، نرگس، ریحانه، زیر هشت و…. را موارد دارد. داستان پیرنگ تلخی دارد اما آن قدر دچار افراط در این ماجرا نشده که شعار زده و تلخ باشد. حتی با ظرافت هر چه تمام با اقتصاد و سیاست و بسیاری از مسائل روز جامعه شوخی می کند. لطیف با آن همه مشکل در بزنگاه های حساس روی تربیت و ارتباط با فرزندش حساس است و با بچه شوخی هم می کند. بازی هومن برق نورد و هدایت هاشمی هم شیرین است؛ هر چند هدایت هاشمی به نوعی شخصیتش در فیلم «لطفا مزاحم نشوید» را با گریمی دیگر تکرار کرده است. پرداخت تازه و هوشمندانه گروه مقدم و صحت با مشاوره تنابنده باعث شده در لابه لای داستان های تکراری طنز فاخر، شوخی های نو و عاری از بزن بزن و الفاظ نامناسب کار شود و مخاطب را راضی نگه دارد. اهمیت این موفقیت وقتی بیشتر می شود که به یاد بیاوریم سیروس مقدم طنزپرداز نیست و در حوزه تخصصی خود گام برنداشته است.

● مسیر انحرافی دست روی دست

عنوان اول «دست روی دست» اثر یوسفی «به سوی خوشبختی» بود. اثری که مسیر انحرافی را برای پخش در نوروز جا گذاشت اما به اثری ناموفق تبدیل شد. حضور یک فیلم نامه نویس شاخص یعنی خشایار الوند و چند بازیگر شاخص انتظارها را از این مجموعه بالا برد. اما با پخش قسمت های اول معلوم شد که مجیدمشیری و بهاره افشاری بی دلیل اعتبار خود را در اثری خرج کرده اند که نه طنز است نه جدی! نه می خنداند نه پیام دارد. مجموعه تلویزیونی «زن بابا» اثر سعید آقاخانی نمونه مناسبی برای سریالی است که اگر در شکل و محتوا حرفی برای گفتن نداشت اما حداقل به لطف بازیگرانی مثل علی صادقی و مهران غفوریان می توانست با یک داستان نیم بند مخاطب را صرفا بخنداند. اما از همین ظرفیت بازیگران هم درست استفاده نشده و جواد عزتی و یوسف تیموری در داستان سرگردان هستند؛ طوری که نه فیلمنامه به داد شخصیت آن ها می رسد نه از بداهه گویی های موفق آن ها خبری است. آدم های مجموعه نه مثل آثار مدیری فانتزی و بدون مابه ازا هستند، نه مثل کارهای عطاران واقعی و ملموس که آدم های غیرقابل باور هستند الکی به هم اعتماد می کنند، بی دلیل سرهم شیره می مالند و به همین راحتی هم یکدیگر را می بخشند.