چگونه عزاداری کنیم؟

شبیه خوانی
امام خمینی(ره) و حضرات آیات تبریزی، خامنه ای، فاضل، مکارم و نوری همدانی (دام ظلهم العالی):
اگر مراسم شبیه خوانی، مشتمل بر امور دروغ و باطل نباشد و با توجه به مقتضیات زمان، باعث وهن مذهب حق هم نشود، اشکال ندارد؛ ولی در عین حال، بهتر است به جای آن ها، مجالس وعظ و ارشاد و ذکر مصایب حسینی و مرثیه خوانی برپا شود.
حضرات آیات بهجت، سیستانی، وحیدخراسانی و صافی:
اگر مراسم تعزیه و شبیه خوانی مشتمل بر محرمات نباشد، اشکال ندارد.
علَم عزاداری
استفاده از علَم در مراسم عزاداری سیدالشهدا علیه السلام اشکال ندارد؛ ولی نباید این امور، جزء دین شمرده شود.
استفاده از آلات موسیقی در عزاداری
اگر از آلاتی است که به لهو و حرام اختصاص دارد، نواختن آن (در هر حال) جایز نیست؛ ولی اگر از آلات مشترک باشد، استفاده از آن به منظور مشروع اشکال ندارد؛ تفاوتی بین مراسم عزاداری و جشن در حکم موسیقی نیست.
حضرات آیات بهجت و صافی:
به طور کلی، نواختن با آلات موسیقی (آلات لهو) در هر حال حرام است؛ تفاوتی بین مراسم عزاداری و جشن در حکم موسیقی نیست.

شبیه خوانی
امام خمینی(ره) و حضرات آیات تبریزی، خامنه ای، فاضل، مکارم و نوری همدانی (دام ظلهم العالی):
اگر مراسم شبیه خوانی، مشتمل بر امور دروغ و باطل نباشد و با توجه به مقتضیات زمان، باعث وهن مذهب حق هم نشود، اشکال ندارد؛ ولی در عین حال، بهتر است به جای آن ها، مجالس وعظ و ارشاد و ذکر مصایب حسینی و مرثیه خوانی برپا شود.
حضرات آیات بهجت، سیستانی، وحیدخراسانی و صافی:
اگر مراسم تعزیه و شبیه خوانی مشتمل بر محرمات نباشد، اشکال ندارد.
علَم عزاداری
استفاده از علَم در مراسم عزاداری سیدالشهدا علیه السلام اشکال ندارد؛ ولی نباید این امور، جزء دین شمرده شود.
استفاده از آلات موسیقی در عزاداری
اگر از آلاتی است که به لهو و حرام اختصاص دارد، نواختن آن (در هر حال) جایز نیست؛ ولی اگر از آلات مشترک باشد، استفاده از آن به منظور مشروع اشکال ندارد؛ تفاوتی بین مراسم عزاداری و جشن در حکم موسیقی نیست.
حضرات آیات بهجت و صافی:
به طور کلی، نواختن با آلات موسیقی (آلات لهو) در هر حال حرام است؛ تفاوتی بین مراسم عزاداری و جشن در حکم موسیقی نیست.
قمه زنی
امام خمینی(ره)، حضرات آیات خامنه ای و فاضل(دام ظلهما العالی):
با توجه به این که قمه زدن در زمان حاضر، به علت عدم قابلیت پذیرش و نداشتن هیچ گونه توجیه قابل فهم، باعث وهن و بدنام شدن مذهب می شود، باید از آن خودداری شود.
استفاده از زنجیرهایی که دارای تیغ هستند
امام خمینی(ره)، حضرات آیات خامنه ای، تبریزی، مکارم و فاضل(دام ظلهم العالی):
اگر استفاده از زنجیرهای مزبور، موجب وهن مذهب در برابر مردم شود و یا باعث ضرر بدنی قابل توجهی گردد، جایز نیست.
برهنه شدن در هنگام عزاداری
همه (به جز آیت الله مکارم): اشکال ندارد.
آیت الله مکارم: بنابراحتیاط واجب جایز نیست.
مرثیه خوانی و یا مداحی زنان در مجلس خودشان
اگر صدای آنان با بلندگو به گوش مردان رهگذر برسد،
همه(به جز مکارم): اگر صدای آنان در معرض ریبه، تلذّذ و تهییج شهوت باشد، جایز نیست.
آیت الله مکارم: خیر، جایز نیست.
عزاداری و نماز
اگر بعضی از واجبات، به سبب شرکت در مجالس عزاداری از دست برود؛ مثلاً نماز صبح قضا شود؛
همه: بدیهی است که نمازِ واجب، مقدم بر فضیلت شرکت در مجالس عزاداری اهل بیت علیهم السلام است و ترک نماز و فوت شدن آن به بهانه شرکت در عزاداری امام حسین علیه السلام جایز نیست؛ ولی شرکت در عزاداری به گونه ای که مزاحم نماز نباشد، ممکن و از مستحبات مؤکّد است.
نماز جماعت اول وقت مهم تر است یا ادامه عزاداری امام حسین علیه السلام؟
همه: نماز جماعت مقدم است؛ همان طوری که امام حسین علیه السلام در روز عاشورا، هنگام ظهر، نماز را اقامه کردند، از این رو باید پیروان اهل بیت علیهم السلام در همه حالات سعی کنند تا آنجا که ممکن است، نمازها را اول وقت و به جماعت بخوانند؛ چون هدف عمده از مجاهدت ها و زحمت ها و حتی شهادت ائمه معصومین علیهم السلام و فرزندان و اصحاب آنان، اقامه دین بوده که در رأس آن ها بعد از معرفت خدا، نماز است.
پخش صدای بلند مراسم عزاداری و سلب آسایش همسایگان
همه: اگر چه اقامه مراسم و شعایر دینی در زمان های مناسب، از بهترین کارها و مستحبات است؛ ولی واجب است برگزار کنندگان مراسم و عزاداران تا حد امکان از اذیت و ایجاد مزاحمت برای همسایگان بپرهیزند؛ هر چند با کم کردن صدای بلندگو باشد.
عقد و عروسی در ماه محرم
همه: برگزاری این نوع مراسم، اگر توام با معصیت و یا هتک حرمت حضرت سیدالشهدا علیه السلام نباشد، اشکال ندارد؛ ولی در آن هیچ نوع برکتی نیست و سزاوار است که مسلمانان غیرت مند، سعی کنند این گونه مراسم را در ماه های دیگر و ایام متناسب با خود برگزار کنند.
فراوری: زهره غفوری
بخش احکام اسلامی تبیان