چرا کار رضا داوود نژاد به پیوند کبد کشید؟

درست همان روزهایی که می توانست سوپراستار تناسب اندام باشد، همان روزهایی که همه از دیدن هیبت جدید رضا داوودنژاد در سریال «فراموشی» در شبکه ۵ شگفت زده شده بودند، همان روزهایی که در پاسخ به سؤال تکراری «چطور لاغر شدی؟» لبخند می زد و می گفت: «با رژیم غذایی و ورزش سخت!»، ناگهان خبری رسید عجیب: رضا داوودنژاد در بیمارستان بستری شد. چند روز اول کسی جدی نگرفت. شایع شد که دلیل بستری اش « ضعف ناشی از رژیم سنگین غذایی» است. اما بعد، خبر وحشتناکی رسید: رضا داوودنژاد ۳۲ ساله، پسر علیرضا داوودنژاد، فیلمساز مشهور، دچار نارسایی کبد شده و نیازمند پیوند کبد است.

چه اتفاقی افتاده بود؟ هنوز هم کسی دقیقا نمی داند. پزشکان معالج او رسما گفته اند حق ندارند درباره علت بیماری او چیزی بگویند. خانواده اش ترجیح می دهند تقصیر را به گردن عوارض رژیم و داروهای لاغری بیندازند. شاید تا زمانی که این صفحات را می خوانید اطلاعات دقیق تری منتشر شده باشد اما این مطلب قصد دارد فرضیه های مختلف را بررسی کند. شاید بعد از اینکه این مطلب را خواندید خودتان بتوانید درباره آنچه گفته می شود و می شنوید، بهتر قضاوت کنید.

● سه شنبه ۲۹ فروردین ۹۱

قصه از کجا شروع شد؟

روزنامه بانی فیلم نوشت: رضا داوودنژاد بازیگر سینما و تلویزیون شنبه شب هفته جاری به دلیل ضعف ناشی از رژیم سنگین غذایی در بیمارستان لاله بستری شده است. با توجه به مشکل پیش آمده برای این بازیگر و به تشخیص پزشک متخصص، داوودنژاد چند روزی را در این بیمارستان تحت نظر خواهد بود.

همان روز باشگاه خبرنگاران با داوودنژاد بستری در بیمارستان گفت وگو کرد: مدتی پیش هنگام بازی در سریال «فراموشی» مشکلاتی برایم پیش آمد که دلیل آن رژیم بسیار سنگینی بود که گرفته بودم. این مشکلات یکباره برای من پیش نیامد بلکه از چند سال گذشته و به دلیل کاهش وزن آغاز و به مرور بیشتر شد و من تا به امروز حدود ۷۰ کیلو وزن کم کرده ام. عده ای از دوستان شایعاتی مطرح کرده اند که من معتاد شده ام که به هیچ وجه چنین چیزی صحت ندارد.

داوود نژاد با بیان اینکه تا امروز ۱۸ میلیون برای درمانش هزینه کرده گفت: تمامی هزینه های درمان من طی چند سال اخیر را خودم پرداخت کرده ام. من عضو هیچ صنفی نیستم اما شنیده بودم که چیزی به نام بیمه تکمیلی وجود دارد که قبل از عید برای بیمه شدن اقدام کردم اما متأسفانه شرایط مهیا نشد.

● دوشنبه ۴ اردیبهشت۹۱

به کما رفتن داوودنژاد، شایعه بود!

خبرگزاری مهر نوشت: رضا داوودنژاد بازیگر سینما و تلویزیون در بخش آی سی یو بیمارستان لاله بستری و در انتظار کبد پیوندی از شیراز است. فرخ زادی سرپرستار بخش جراحی عمومی بیمارستان لاله در ارتباط با وضعیت رضا داوودنژاد گفت: هم اکنون بیلی روبین خونش در حال بالا و پایین رفتن است به همین دلیل تحت مراقبت های ویژه در بخش آی سی یو قرار دارد. وی افزود: هم اکنون مدارک پزشکی این بازیگر سینما برای پیوند کبد به شیراز ارسال شده است زیرا شیراز یکی از منابع پیوند کبد را در ایران دارد. فرخ زادی درباره شایعه احتمال به کما رفتن این هنرمند در ۴۸ ساعت آینده درصورت عدم پیوند کبد گفت: به دلیل اینکه ایشان در آی سی یو تحت مراقبت ویژه قرار دارند، این احتمال وجود ندارد. اما به هر حال باید به زودی عمل پیوند کبد صورت بگیرد. وی عنوان کرد: هم اکنون وضعیت جسمی وی خوب است و در هوشیاری کامل به سر می برد.

● سه شنبه ۵ اردیبهشت ۹۱

چشم انتظار عمل پیوند

علیرضا داوود نژاد پدر رضا داوودنژاد به خبرآنلاین گفت: در حال حاضر منتظر تصمیم کمیسیون پزشکی برای پیوند کبد هستیم و احتمالا ظرف چند روز آینده این عمل انجام خواهد شد. او مشکل رضا داوودنژاد را عوارض ناشی از رژیم لاغری اعلام کرد و گفت: تمام این اتفاقات ناشی از رژیم نادرستی است که رضا ظرف این یکسال انجام داد. او به دستورات پزشک متخصص اش گوش نکرد و بیش از حد لازم وزن کم کرد.

● چهارشنبه ۶ اردیبهشت۹۱

«لاغری» بی تقصیر است!

خبرگزاری فارس در مصاحبه با فردی به نام محمد طالب پور که او را پزشک رژیم درمانی رضا داوودنژاد معرفی کرد اعلام کرد بیماری رضا داوودنژاد ربطی به گرفتن رژیم های لاغری ندارد. محمد طالب پور گفت: مشکل الان آقای داوودنژاد هیچ ربطی به رژیم های لاغری ایشان ندارد. از لحاظ اخلاق پزشکی و حرفه ای هم من نمی توانم موارد خصوصی بیماران خود را به دیگران اعلام کنم. ایشان حدود ۸ سال پیش عملی روی دستگاه گوارش خود داشتند که خوردن را محدود می کرد. به تدریج هم لاغر شدند اما اخیرا و حدود ۲ ماه پیش به دلیل دیگری و مشکلی که برایشان پیش آمد دچار نارسایی حاد کبد شدند. این نارسایی دو حالت دارد، یا ممکن است خوب بشوند و همه چیز به حالت عادی برگردد و یا ممکن است این اتفاق نیافتد که کار را به پیوند کبد می رساند. جریان لاغری ایشان در ۸ سال اخیر ادامه داشته و طی سال های اخیر بیشتر مشهود شده است. او درباره وضعیت بیماری داوودنژاد نیز توضیح داد: حدود ۱۰ درصد امکان عدم بازگشت بیمار وجود دارد ولی آنزیم های امروز ایشان نشان داده که حالشان بهتر شده است و اگر روند درمانی همین طور پیش برود نیازی به پیوند کبد نخواهند داشت.

● شنبه ۹ اردیبهشت ۹۱

بهبودی بدون پیوند کبد

«رضا داوودنژاد بازیگر سینما و تلویزیون در وضعیت بهتری نسبت به روزهای گذشته قرار دارد و به احتمال زیاد عمل پیوند کبد منتفی خواهد شد.» این را خبرگزاری مهر اعلام کرد. مسئول بخش آی سی یو با بیان اینکه هم اکنون تیمی برای بررسی وضعیت وی تشکیل شده و تا چند روز آینده وضعیت جراحی و پیوند کبد ایشان مشخص خواهد شد، افزود: خوشبختانه وضعیت این بازیگر رو به بهبود است و با بررسی های انجام شده احتمالا عمل پیوند کبد منتفی خواهد شد و با همین شرایط فعلی بهبود نهایی حاصل می شود.

● آیا ربطی به جراحی بای پس معده داشت؟

لاغری داوودنژاد آنقدر سریع و غیرمنتظره بود که خیلی ها برایش حرف درآوردند و شایعه کردند معتاد شده است. اما خودش در گفت وگویی که همان زمان انجام داد، گفت: «به خدا من سیگار هم نمی کشم. دو سال زحمت کشیدم تا به این وضع برسم. این شایعه باعث نگرانی خانواده هم شد، آنقدر که می خواهند از من آزمایش اعتیاد بگیرند!»

به جز رژیم غذایی و ورزش سخت، شایعاتی هم درباره جراحی معده داوودنژاد به گوش رسید که البته نه خود او، نه خانواده اش در این باره صحبتی نکرده اند.

جراحی بای پس معده یکی از پرطرفدارترین راه هایی است که به دنیای لاغری بدون زحمت، میانبر می زند.

اما این جراحی پر هزینه و به ظاهر ساده، ۳ سال قبل جان سنگین وزن ترین مرد ایرانی را گرفت. داریوش بایمانی، چاق ترین مرد ایران بود که در سال ۸۸، وقتی ۴۳ ساله بود تصمیم گرفت این عمل را انجام دهد. چاقی بیش از حد بایمانی باعث شده بود او که در سال های نه چندان دور کشتی گیر مدال آوری بود، در دو سال آخر عمرش خانه نشین شود. عمل بایمانی ظاهرا موفقیت آمیز بود اما ۴۵روز بعد، با عفونت داخلی درگذشت.

اصغر هاشمی کارگردان سینما هم یکی دیگر از کسانی بود که بای پس معده، زندگی خانوادگی اش را زیر و رو کرد. حدود سه سال قبل، همسر هاشمی برای جراحی معده راهی بیمارستان شد اما دو سه روز بعد از عمل، هوشیاری اش را از دست داد و از دنیا رفت. هاشمی روایت مرگ همسرش را اینطور می گوید: «نهاله کم کم طی سال ها افزایش وزن پیدا کرد. برای کم کردن وزن راه های مختلفی را رفت. طب سوزنی، سونا و … اما با هیچ کدام به آن نتیجه مطلوب نرسید. ازچند ماه قبل از این عمل، نهاله به خاطر آسیب دیدگی مجبور شد یک ماه پایش را گچ بگیرد.

در این مدت وزنش بالاتر رفت و راه رفتن با گچ و عصای زیر بغل را برایش سخت تر کرد و این مشکل، تصمیم جراحی را قطعی تر کرد. روز بعد از منتقل شدن به بخش، وقتی رفتم پیش اش، از تهوع، استفراغ و درد شاکی بود. قرار شد فردا سی تی اسکن کنند اما نیمه شب، دکترش گفت من اتاق عمل را آماده کردم. تصمیم گرفتم دوباره عمل اش کنم.» عملی که این بار هم موفقیت آمیز نبود و نهاله را به کام مرگ برد.

● نام بیماری رضا داوودنژاد چه بود؟

نارسایی حاد کبد را در اصطلاح Fulminant Hepatic failure یا به اختصار FHF می گویند. تعریفش هم این است: ایجاد علایم آسیب مغزی ناشی از نارسایی کبد ظرف ۸ هفته بعد از شروع نارسایی. اما شروع نارسایی را از کجا می شود فهمید؟ ایجاد زردی (یرقان) مهم ترین علامت بالینی است که با آزمایش خون و افزایش بیلی روبین خون و آنزیم های کبدی ثابت می شود.

حالا اگر تا ۸ هفته بعد از شروع نارسایی، بیمار دچار علایم مغزی شود؛ علایمی مثل کاهش سطح هوشیاری که می تواند پیشرفت کند و بیمار را به کما ببرد، FHF اتفاق افتاده. بیماری ای خطرناک که بیمار را تا پای مرگ می برد.

وقتی کبد از کار بیفتد، چه می شود کرد؟ واقعیت این است که مثل بقیه اعضای بدن، راه حلی جز پیوند وجود ندارد. بدی اش این است که حتی دستگاهی شبیه دیالیز که بتواند تا مدتی بیمار را نگه دارد هم وجود ندارد. به لطف دیالیز، بیماران مبتلا به نارسایی کلیه تا سال ها می توانند در انتظار پیوند بمانند. ولی در مورد کبد این کار ممکن نیست.

● یک پیشگویی: رضا خوب می شود!

آیا همه بیماران مبتلا به FHF راهی جز پیوند ندارند؟ این طور نیست. درصد بالایی از آنها بهبود می یابند و به قولی می شود گفت کبدشان بر می گردد. شایع ترین علت های این بیماری یعنی مسمومیت با استامینوفن و هپاتیت های A وB (علت ها را در صفحه بعد به تفصیل دنبال کنید) اتفاقا از سایر علت های FHF خوش خیم ترند و اصطلاحا پیش آگهی بهتری دارند. بیمارانی که بدون پیوند کبد زنده می مانند، پیش آگهی عالی دارند و اغلب بدون مشکل تا پایان عمر باقی می مانند. همچنین بیمارانی که علایم مغزی شان سریع بروز نمی کند هم پیش آگهی بهتری دارند. هردوی این ویژگی ها ظاهرا در رضا داوودنژاد هست. یعنی هم تا امروز علایم عصبی پیش رفته نداشته و هم تا امروز نیاز به پیوند کبد پیدا نکرده. اینها یعنی امیدواری خیلی خیلی زیاد!

● آیا می شود پیشگیری کرد؟

FHF به طور کلی قابل پیش گیری است. ویروس هپاتیت B که یکی از سردسته علت های این بیماری است، اغلب از طریق تبادل مایعات بدن یعنی رابطه جنسی محافظت نشده، به اشتراک گذاری تجهیزات تزریق مواد مخدراسترلیزه نشده، استفاده از تجهیزات غیراستریل خال کوبی و یا سوراخ کردن بدن، گسترش می یابد که همه اینها قابل پیشگیری است.

البته بیماری های ارثی کبد مثل بیماری «ویلسون» و «هموکروماتوز» هم می توانند علت FHFباشد که اینها را دیگر هیچ جوری نمی شود پیشگیری کرد. قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی هم ممکن است برای کبد سمی باشد. مصرف بیش از حد داروهایی مانند استامینوفن ازشایع ترین علل نارسایی کبد است.

● شاید برای شما هم اتفاق بیفتد!

اگر کبد از کار بیفتد یا به عبارتی نارسا شود، قادر به سوخت و ساز مواد زاید نخواهد بود. در نتیجه سطح بالای آمونیاک خون باعث مسمومیت مغز یا همان انسفالوپاتی کبدی می شود. اما انسفالوپاتی یعنی قسمت آخر سریال! اغلب، شروع یک بیماری کبدی تدریجی است و هیچ علامت خاصی وجود ندارد که فرد مبتلا را وادار به جست وجوی مراقبت های پزشکی کند. شاید تنها خستگی، ضعف و کاهش وزن باشد که فرد را برای مراجعه به ارزیابی های پزشکی تحریک کند. البته یرقان یا زردی پوست شاه علامت بیماری کبدی است و پس از ظاهر شدن باید بی درنگ با یک پزشک مشاوره کرد. نباید فراموش کرد که هر بیماری کبدی می تواند به سیروز و نارسایی کبد پیش برود. آنچه برای رضا داوودنژاد اتفاق افتاد، برای هرکدام از ما هم می توانست اتفاق بیفتد.

● کدام باعث نارسایی کبد رضا شد ؟

▪ ویروس های هپاتیت

لابد می دانید که ویروس های هپاتیت از A تا E نامگذاری شده اند. بیشترین ویروسی که ممکن است باعث نارسایی حاد کبد یا همان FHF شود، یکی از نادرترین نوع آنها یعنی هپاتیت D است. بعد از آن هپاتیت E و بعد از آن، هپاتیت B است. شایع ترین نوع هپاتیت همین آخری است. پس با اینکه احتمال نارسا کردن کبد توسط این ویروس کمتر از بقیه است اما چون شایع است، ۵۰ درصد موارد FHF ناشی از هپاتیت Bاست. یک جور دیگر هم می شود گفت: اگر با یک بیمار مبتلا به FHF روبه رو شدید، به احتمال ۵۰درصد مشکلش ناشی از هپاتیت B است. درباره هپاتیت B زیاد شنیده اید. اما هپاتیت D چطور؟ تقریبا ۱۵ میلیون نفر در دنیا آلوده به ویروس هپاتیت D هستند. هپاتیت D در کودکان و افراد بالغ مبتلا به هپاتیت B ایجاد می شود. به عبارت دیگر روی هپاتیت B سوار می شود و وضع را بدتر می کند. این ویروس انتشار جهانی دارد و تا کنون هم درمان اختصاصی برای هپاتیت D پیشنهاد نشده؛ اما چون همیشه روی هپاتیت B سوار می شود، پیشگیری از هپاتیت B در پیشگیری از این ویروس هم مؤثر است.

▪ سندرم ویلسون

بیماری ویلسون یک اختلال ارثی در متابولیسم مس است که در آن تجمع مس در ارگانها و بافت های مختلف دیده می شود. شیوع نسبی آن ۱ درصد هزار تا ۱ در پانصد هزار تولد است. در این بیماری مس در کبد، مغز، کلیه، چشم و سایر بافتها رسوب می کند. پزشکان بیماری ویلسون را در تمام کودکانی که بیماری کبدی دارند درنظر دارند. مخصوصا اگر بیش از یک کودک در فامیل، مبتلا به بیماری کبدی باشد. رسوب مس در مغز منجر به تظاهرات عصبی شبه پارکینسون می شود. می شود گفت ویلسون مثل پارکینسون (همان بیماری معروف محمدعلی کلی) است اما در بچه ها.

▪ هپاتیت اتوایمیون

هپاتیت اتوایمیون وقتی مطرح می شود که التهابی در بافت کبد دیده می شود اما عفونتی در کار نیست. یعنی به دلایل نامشخص بدن سلولهای دفاعی خودش را که قاعدتا برای از بین بردن مواد مضر بدن باید بکار برده شود علیه اجزای خودی بسیج می کند. این بیماری چندین نوع دارد که تشخیص نوع آن با سنجش های خونی خاصی که صرفا توسط پزشک فوق تخصص گوارش باید انجام شود. در این بیماران، تظاهرات خارج کبدی مثل اختلال قاعدگی، بثورات جلدی و آکنه و همین طور سندرم خشکی چشم ممکن است مشاهده شود. درمان با کورتون مؤثر است و در بسیاری از موارد میزان بقای عمر را افزایش می دهد. با این حال پیش آگهی این بیماران قابل پیش بینی نیست و احتمال نارسا شدن کبد و نیاز به پیوند کبد…وجود دارد.

▪ کبد چرب حاملگی

کبد چرب با رسوب قطرات چربی درکبد بیماران مشخص می شود. البته این مشکل معمولا در سونوگرافی خودش را نشان می دهد. کبد چرب در کشورهای غربی معمولا در کسانی دیده می شود که سابقه مصرف طولانی مدت الکل داشته اند. درواقع ۹۰درصد الکلی ها کبد چرب دارند. اما کبد چرب در کشورما اغلب ناشی از چاقی مفرط است. دیابت، چربی خون بالا و تغذیه نامناسب مهم ترین علت های کبد چربند. این مشکل گاهی هم در خانم های باردار خودش را نشان می دهد. فقط در همین نوع آخر هم هست که می تواند باعث FHF شود. اگر یادتان باشد، ۵ سال قبل، بابک بیات هم به دلیل نارسایی کبدی جانش را از دست داد که به دلیل همین مسئله بود.

▪ سموم شیمیایی

۴ داروی مشهور هستند که ممکن است مسمومیت کبدی بدهند و بیمار را مبتلا به نارسایی برق آسای کبد کنند. معروف ترین آنها استامینوفن است. در آمریکا این علت، شایع ترین علت FHF است. ۳ داروی دیگر اینها هستند: ایزونیازید که یک داروی مهم برای درمان سل است؛ هالوتان که یک داروی بیهوشی است و در جراحی ها استفاده می شود؛ سدیم والپروات که یک داروی مهم در درمان بعضی بیماری های عصبی مثل صرع است.

▪ ایسکمی کبدی

ایسکمی یعنی نرسیدن اکسیژن به بافت. و چطور می شود به بافت کبد اکسیژن نرسد؟ وقتی رگ های خون رساننده به کبد دچار مشکل شوند. پاره شدن رگ ها در آسیب به شکم می تواند یک علت باشد. در سالمندان گرفتگی عروق هم می تواند مطرح باشد. به هرحال، این علت شایعی نیست و در مورد رضا داوود نژاد جوان هم بدون هیچ سابقه ای نمی تواند مطرح باشد.

▪ سندرم ری

شنیده اید که می گویند به بچه ها آسپرین ندهید؟ سندرم ری (reye&#۰۳۹;s syndrome) در کودکان رو به بهبود از یک بیماری ویروسی مانند آنفلوانزا، سرماخوردگی یا آبله مرغان بروز می کند. مطالعات نشان داده اند کودکانی که به بیماری ویروسی مبتلا هستند و از آسپیرین استفاده می کنند، احتمال بیشتری دارد که به سندرم ری مبتلا شوند. البته سندرم ری می تواند در هر فردی و در هر سنی بروز کند اما معمولا کودکان ۴ تا ۱۲ ساله را مبتلا می کند و میزان بروز آن در ماه های شیوع آنفلوانزا (دی، بهمن و اسفند) بیشتر است. سندرم ری به همه اندام های بدن آسیب می رساند اما بدترین آسیب را به کبد و مغز می زند. اگر این سندرم درمان نشود، می تواند به سرعت باعث از کار افتادن کبد، آسیب مغزی و حتی مرگ شود. بیش از ۳۰ درصد کودکان و نوجوانانی که مبتلا به سندرم ری می شوند فوت می کنند. آن هایی هم که زنده می مانند ممکن است دچار آسیب مغزی دائمی شوند.
مجله سیب سبز