رمز عبور خود را فراموش کرده اید؟

By registering with this blog you are also agreeing to receive email notifications for new posts but you can unsubscribe at anytime.


رمز عبور به ایمیل شما ارسال خواهد شد.


کانال رسمی سایت تفریحی

دکه سایت


نظر سنجی

نظرسنجی

به نظر شما کدام سریال امسال ماه رمضان بهتر است؟

Loading ... Loading ...

کلیپ روز




logo-samandehi

تصاویری از فرش قرمز اختصاصی برای بازیگران دیر رسیده در جشنواره فجر

عکس از جشن تولد ۳۸ سالگی آزاده صمدی

مصاحبه از زندگی شخصی امیرحسین مدرس و همسر دومش

عکس همسر آزاده نامداری و دخترش گندم

عکس جدید مهناز افشار و دخترش لینانا

نامه عسل پورحیدری در شبکه اجتماعی پس از خاکسپاری پدر

عکسی جالب از تینا آخوندتبار با دستکش بوکس در حال ورزش

تصاویر تبلیغاتی الیکا عبدالرزاقی و همسرش امین زندگانی

رتبه بدهید:

نام «خلیج‌فارس» در درازای تاریخ

درسال ۱۳۸۴ بود که گروه اینترنتی” خلیج فارس روی خط” Persian Gulf on line به منظور جلب توجه جهانی به اهمیت خلیج فارس و اهمیت تثبیت نام تاریخی این دریا که تضمین کننده هویت تاریخی منطقه است پیشنهاد تعیین روزی روز تقویم ملی ایران به عنوان “روز خلیج فارس” را به دولت ایران داد و بنا بر خواست دولت مجلس شورای اسلامی ایران روز ۱۰ اردیبهست را به عنوان روز خلیج فارس تصویب و تایید کرد. در پنجمین سالگرد تعیین این روز تاریخی برای نگارنده که از فعالان بثمر رساندن پیشنهاد یاد شده بوده ام، جای مباهات دارد که نوشته پژوهشی کوتاهی را در چگونگی پیدایش، تطور و تکوین این نام تاریخی تقدیم خوانندگان ارجمند این سایت خبری کنم.

پیشینه ها

خانوده بشر، از آغاز تاریخ‌نویسی و جغرافیا نگاری علمی تاکنون، دریای جداکننده فلات ایران از شبه جزیره عرب را به نامی جز “دریای فارس” یا “خلیج‌فارس” نشناخته است، جز امروز که برخی محافل دلبسته به ناسیونالیزم افراطی عربی، به دلایل خاص خود در تلاش تغییر این نام افتاده و ضرورت مقابله با این تلاش را نزد همه صاحبان اندیشه و دانش، به ویژه تاریخ دانان و جغرافیا نویسان تحریک کرده اند.

درسال ۱۳۸۴ بود که گروه اینترنتی” خلیج فارس روی خط” Persian Gulf on line به منظور جلب توجه جهانی به اهمیت خلیج فارس و اهمیت تثبیت نام تاریخی این دریا که تضمین کننده هویت تاریخی منطقه است پیشنهاد تعیین روزی روز تقویم ملی ایران به عنوان “روز خلیج فارس” را به دولت ایران داد و بنا بر خواست دولت مجلس شورای اسلامی ایران روز ۱۰ اردیبهست را به عنوان روز خلیج فارس تصویب و تایید کرد. در پنجمین سالگرد تعیین این روز تاریخی برای نگارنده که از فعالان بثمر رساندن پیشنهاد یاد شده بوده ام، جای مباهات دارد که نوشته پژوهشی کوتاهی را در چگونگی پیدایش، تطور و تکوین این نام تاریخی تقدیم خوانندگان ارجمند این سایت خبری کنم.

پیشینه ها

خانوده بشر، از آغاز تاریخ‌نویسی و جغرافیا نگاری علمی تاکنون، دریای جداکننده فلات ایران از شبه جزیره عرب را به نامی جز “دریای فارس” یا “خلیج‌فارس” نشناخته است، جز امروز که برخی محافل دلبسته به ناسیونالیزم افراطی عربی، به دلایل خاص خود در تلاش تغییر این نام افتاده و ضرورت مقابله با این تلاش را نزد همه صاحبان اندیشه و دانش، به ویژه تاریخ دانان و جغرافیا نویسان تحریک کرده اند.

دانشمندان خاور و باختر جهان متمدن ، بابلیان را قدیمترین قومی دانسته اند که مطالعات اولیه چهره زمین را به گونه ای جدی آغاز کردند. آنان در آثاری که از سه هزار سال پیش برجای نهاده اند، چهره زمین را عرصه مسطحی فرض کردند محاط در دریای پارس که آن را به شیوه آشوریان نارمراتو nar marratu یا “رودخانه آب شور” نام نهادند. پس از بابلیان، پژوهش های علمی به دست یونانیان و ایرانیان رونق تازه ای پیدا کرد.

ابوریحان محمد ابن احمد البیرونی الخارزمی در کتاب “التفهیم لاوائل صناعت التنجیم” ضمن شرح تقسیم بندی هائی که تا آن زمان در مورد چهره جغرافیائی زمین متداول بود، در باره تقسیم بندی های یونانیان می گوید که آنان خشکی های جهان را به قاره ایسیا “آسیا”، لوبیه یا لیبیه “آفریقا” و اوربی “اروپا” تقسیم کرده و آبهای زمین را عبارت از یک اقیانوس کناری دانستند که کره خشکی را دور زده و چهار دریا به شرح زیر و با نام های زیر از آن به داخل صفحه مسطح خشکی پیش رفته اند:

۱- دریای متوسط Mediterranean که در عصر رومیان خلیج روم Roman Gulf نام گرفت.

۲- دریای خزر Caspian Sea که دریائی باز و متصل به اقیانوس کناری فرض می شد.

۳- خلیج پارس Sinus Persicus که در عصر رومیان، به شیوه ایرانیان “دریای پارس =Mare Persicum نام گرفت.

۴- خلیج عربی یا Sinus Arabicus که به دریای سرخ کنونی اطلاق می شد.

آثار باقی مانده از یونان باستان تردیدی بر جای نمی گذارد که این گونه تقسیم بندی میان همه تاریخ و جغرافیا نویسان یونان باستان مانند تالس ملتی Thales of Melitus (546 تا ۶۴۰ پیش از میلاد)، آناکسی ماندر Anaximender (546 تا ۶۱۲)، کوسماس ایندیکوپلوتس Indicopleutes (حدود ۵۳۵ پیش از میلاد)، هکاتوس Hecataus (حدود ۵۰۰ پیش از میلاد)، اراتوستن Eratosthenes (حدود ۲۰۰ پیش از میلاد)، و استرابو Straboکه مقارن تاریخ میلادی می زیست، متداول بود.

با توجه به آثار بسیار اندکی که از ایران باستان برجای مانده است، از جمله کتیبه “حجر الرشید” که از داریوش بزرگ هخامنشی در محل زقازیق نزدیک کانالی که میان رود نیل و دریای سرخ در مصر حفر شد، ایرانیان باستان از عصر هخامنشی این بدنه پراهمیت آبی را “دریای پارس” می خواندند.

داریوش شاه هخامنشی در این کتیبه اشاره دارد: درایا تیا هچا پارسا آیتی = draayaa tyaa hachaa paarsaa aayiti یعنی دریایی که از پارس به اینجا می آید. همین جمله از داریوش شاه اشاره به این فرض دارد که برخلاف دیدگاه یونانیان باستان که آبهای داخلی جهان را چهار گانه دانسته و یکی از آن ها را “خلیج فارس = Sinus Persicus” می خواندند، ایرانیان باستان آب های داخلی کره خاکی را دو گانه فرض می کردند: “دریای پارس” و “دریای غرب” که بعدها دریای متوسط و دریای روم و سرانجام مدیترانه نام گرفت که به همان معنی “وسط خشکی ها” است.

این فرضیه هنگامی جامه واقعیت می پوشد که توجه کنیم آثار تاریخی و جغرافیائی عصر اسلامی بحث گشترده ای در اطراف تقسیم آب هاب داخلی کره خاکی به دو دریای فارس و روم ارائه می دهند.
در این برخورد آثاری مانند “صور الاقالیم” از ابوزید بلخی (حدود ۳۲۱ هجری)، “المسالک و الممالک” از ابو اسحق ابراهیم بن محمد استخری (حدود ۳۴۶ هجری)، “صوره الارض” از ابوالقاسم محمد بن حوقل النصیبی البغدادی (حدود ۳۶۷ هجری)، و شمار دیگری از آثار معتبر قرون اولیه اسلامی به تفصیل فرضیه ایرانی دوگانه بودن آب های درونی کره خاکی و به “پارس” موسوم بودن بدنه عظیم آب های خاوری جهان که امروز اقیانوس هند و منشعباتش شناخته می شوند شرح مفصلی را ارائه می دارند.

فرضیه ایرانی دوگانه بودن آب های درونی کره خاکی حتی در قرآن کریم مورد اشاره است، چنان که ابوبکر احمد ابن محمد معروف به ابن الفقیه در صفحه ۹ “مختصر البلدان” که در سال ۲۷۹ هجری تالیف شد، منظور از دو دریایی که در آیات شریفه ۲۰ و ۲۱ و ۲۲ سوره مبارکه الرحمن را دو دریای فارس و روم می داند و می گوید: “قال الله عز و جل: مرج البحرین یلتقیان…
یروی عن الحسن قال بحر فارس و الروم… “.

جغرافیا نویسان یاد شده از قرون اولیه اسلامی، به ویژه دانشمندانی مانند ابن حوقل و استخری (الاصطخری) در مجموع دلیل نامیدن خلیج فارس را شکوه و عظمت سرزمین فارس دانسته اند.

شهاب الدین احمد بن عبدالوهاب النویری، از جغرافیانویسان عصر اسلامی در کتاب نهایت الارب نیز نظر ابن الفقیه را تایید کرده و می گوید: یتفرع من البحر المحیط خلیجان: احدهما من جهت المغرب و یسمی الرومی و الاخر من جهت المشرق و یسمی البحر السینی و هندی و الفارسی و الیمنی و الحبشی بحسب مایمر علیه من البلاد.

یعنی: از اقیانوس کناری جهان دو خلیج منشعب می شوند: یکی از آنها دریای روم است و آن دیگری موسوم به دریای چین و هند و فارس یمن و حبشه به اعتبار سرزمین هائی که این دریا از کنارشان می گذرد.

این بحث النویری که در اواسط قرون اولیه اسلامی مطرح شده است نشان از آن دارد که نام همه دریاهای خاور گیتی مورد اشاره در سوره مکرمه الرحمن از قرآن مجید که در قرون اولیه اسلامی به پیروی از جغرافیا نگاری ایران باستان “دریای فارس” شناخته می شد، به مرور زمان تغییر وضعیت داده و به گفته مقدسی البشاری در قرن چهارم هجری کلمه “فارس” شامل بدنه آبی می شد که از فارس تا یمن ادامه داشت.

این وضعیت در نامگذاری دریاها درونی جهان تا قرن بیستم ادامه یافت و در حالی که باختر زمین به پیروی از جغرافیا نگاری یونانی و روم باستان دریای جدا کننده فلات ایران از شبه جزیره عرب را “خلیج فارس = Sinus Persicus” می خواند، خاور اسلامی به پیروی از جغرافیا نگاری ایران باستان و قرون اولیه اسلامی آن را “البحر الفارسی = دریای پارس” خوانده است. از آغاز قرن بیستم رفته رفته کلمه “خلیج فارس = Persian Gulf” در ادبیات جغرافیائی شرق اسلامی مانند دیگر نقاط جامعه بشری به جای “البحر الفارسی = دریای پارس” می نشیند و متداول می شود.

اگرچه در دهه ۱۹۳۰ سر چارلز بلگریو Sir Charles Belgrave ، نماینده سیاسی دولت بریتانیا در خلیج فارس، پس از تبدیل طوایف جنوب خلیج فارس به امارات عربی و تکمیل برنامه ایران زدائی جنوب خلیج فارس که از تاریخ ورود استعمار بریتانیا به منطقه در سال ۱۸۲۰شروع شده بود، پرونده ای را برای دگرگون کردن نام این دریا به “خلیج عربی” تهیه کرد که مورد توجه دولت بریتانیا قرار نگرفت، و در سال ۱۹۵۶ به عنوان مشاور حاکم بحرین شیخ سلمان الخلیفه را وادار کرد که از نام عربی به جای خلیج فارس استفاده کند، در حقیقت پیروزی کودتاهای ۱۹۵۸ و ۱۹۶۸بعثی در عراق سرآغاز اقدامات جدی بوده است برای تغییر این نام جغرافیائی که جنبه ای کاملا نژاد پرستانه داشته است و بعث عراق در توضیحات خود جای تردیدی بر جای نگذارده است که هدف اصلی از تغییر نام های جغرافیائی و ادعاهای سرزمینی علیه ایران در منطقه خلیج فارس ابراز انزجار ایدئولوژیک نسبت به ایران بوده است.

برخلاف تلاش های گسترده مالی و تبلیغاتی رژیم بعثی پیشین عراق و برخی از شیوخ عربی جنوب خلیج فارس در تبلیغ منطقه ای و بین المللی این تغییر نام که نخستین و آخرین نمونه از تغییر اسامی جغرافیائی به دلایل سیاسی است، این اقدام خلاف مغررات و اصول علمی نتوانسته است مقبولیت ضروری را درمیان ملل جهان کسب کند. نه تنها ‘گروه متخصصان سازمان ملل متحد برای یکسان سازی اسامی جغرافیائیUNGOGN پیوسته فارسی بودن نام خلیج فارس را تایید می کند، بلکه دبیرخانه سازمان ملل متحد در چند بیانیه (دستور العمل) رسمی در سال های مختلف نام خلیج فارس را مورد تاکید قرار داده است.

تصاویر جدید بنیامین بهادری در کنار زن سال هند

تصاویر و حواشی حضور سحر قریشی و بازیگران در جشن پیراهن استقلال

عکسی جدید از آنا نعمتی و برادرش در رستوران

تصاویر جدید از هدیه تهرانی و مهران مدیری در سری جدید «قلب یخی»

عکس هایی از عروسی گلزار و النازشاکردوست در یک فیلم عروسی

دو عکس متفاوت الناز شاکردوست با عروسک گوفی و در آمبولانس

تصاویر نرگس محمدی به همراه مادرش در کنسرت موسیقی

تصاویری از حضور هنرمندان در کنسرت بابک جهانبخش

تبلیغ فروشگاهی

مطالب مرتبط با این موضوع

اجباری اجباری، ایمیل شما هرگز منتشر نخواهد شد