مهریه‌، کمربند ‌ایمنی‌ ‌زندگی نیست‌!

رفتارها و برخوردهای خانواده «عروس» و «داماد» از زمان آشنایی تا روزی که دو خانواده در مجلسی به نام‌« بله بران» بر سر مسائل و موضوع‌های مختلف مرتبط با تشکیل زندگی مشترک زوج‌های جوان بحث می‌کنند ، معمولا شکل و شمایلی مودبانه دارد. هر دو خانواده با مهربانی با هم تعامل می‌کنند.
آن ها فقط به دنبال خوشبختی دو جوان هستند و می‌خواهند هرچه زودتر زندگی مشترک آن ها «سر» بگیرد ، اما وقتی پای مسائل مالی به میان می‌آید ، معمولا شکل رفتارها تغییر می‌کند و هر یک از طرفین تلاش می‌کنند تا شرایط خود را به شکلی مودبانه و محترمانه به طرف مقابل تحمیل کنند.این وضعیت معمولا در اغلب خانواده‌ها تکرار می‌شود و البته تعداد محدودی از خانواده‌ها نیز در شرایطی عاقلانه و برابر با هم به تفاهم می‌رسند و دیگر کار به چانه زنی بر سر میزان مهریه و تعداد و نوع سکه و… نمی‌رسد. یکی از مهم ترین مباحثی که در چنین جلساتی مایه دردسر و گاه اختلاف میان خانواده داماد و عروس می‌شود مساله تعیین مهریه است. در شرایطی که قانون در زمینه ازدواج تنها به مسائلی کلی توجه دارد و همچنین ثابت کردن هر یک از مشکلات و مسائل خانوادگی در زمان بروز اختلاف، نیاز به طی کردن مسیری سخت و دشوار دارد ، طبیعی است که زنان به عنوان بخش آسیب‌پذیرتر در مشکلات خانوادگی تلاش می‌کنند تا در همان ابتدای زندگی که آقا داماد محو جمال و خلق و خوی عروس‌خانم شده و حاضر است برای او « جان» فدا کند ، از داماد یک تضمین درست و حسابی بگیرند.

رفتارها و برخوردهای خانواده «عروس» و «داماد» از زمان آشنایی تا روزی که دو خانواده در مجلسی به نام‌« بله بران» بر سر مسائل و موضوع‌های مختلف مرتبط با تشکیل زندگی مشترک زوج‌های جوان بحث می‌کنند ، معمولا شکل و شمایلی مودبانه دارد. هر دو خانواده با مهربانی با هم تعامل می‌کنند.

آن ها فقط به دنبال خوشبختی دو جوان هستند و می‌خواهند هرچه زودتر زندگی مشترک آن ها «سر» بگیرد ، اما وقتی پای مسائل مالی به میان می‌آید ، معمولا شکل رفتارها تغییر می‌کند و هر یک از طرفین تلاش می‌کنند تا شرایط خود را به شکلی مودبانه و محترمانه به طرف مقابل تحمیل کنند.این وضعیت معمولا در اغلب خانواده‌ها تکرار می‌شود و البته تعداد محدودی از خانواده‌ها نیز در شرایطی عاقلانه و برابر با هم به تفاهم می‌رسند و دیگر کار به چانه زنی بر سر میزان مهریه و تعداد و نوع سکه و… نمی‌رسد. یکی از مهم ترین مباحثی که در چنین جلساتی مایه دردسر و گاه اختلاف میان خانواده داماد و عروس می‌شود مساله تعیین مهریه است. در شرایطی که قانون در زمینه ازدواج تنها به مسائلی کلی توجه دارد و همچنین ثابت کردن هر یک از مشکلات و مسائل خانوادگی در زمان بروز اختلاف، نیاز به طی کردن مسیری سخت و دشوار دارد ، طبیعی است که زنان به عنوان بخش آسیب‌پذیرتر در مشکلات خانوادگی تلاش می‌کنند تا در همان ابتدای زندگی که آقا داماد محو جمال و خلق و خوی عروس‌خانم شده و حاضر است برای او « جان» فدا کند ، از داماد یک تضمین درست و حسابی بگیرند. البته برخلاف خود داماد ، معمولا خانواده او که آخر و عاقبت کار را می‌بینند ، کمی‌ معقولانه فکر می‌کنند و به همین دلیل به سادگی ممکن است زیر بار مهریه سنگین نروند اما در نهایت و در اغلب خانواده‌ها نیز آنچه که به عنوان مهریه تعیین می‌شود ، چندان منطقی نیست و به همین دلیل در زمان بروز اختلاف‌های خانوادگی نمی‌تواند مشکل چندانی را از هر دو طرف حل کند و معمولا تبدیل به گرهی کور می‌شود که بر شدت مشکلات نیز اضافه می‌کند.
مهریه بر خلاف تصور بسیاری از زوج‌های جوان تضمین زندگی مشترک نیست بلکه به لحاظ دینی و مذهبی، هدیه‌ای است که در زمان عقد داماد به عروس می‌دهد.
آنچه که سبب شده تا وجود مهریه در عقدنامه کارکردی تضمینی پیدا کند ، از یک طرف رقم بالای مهریه‌های امروزی و از سوی دیگر وجود عبارت « عندالمطالبه » در مقابل میزان مهریه است و این به آن معنی است که از زمان عقد و وقوع نکاح آقا داماد به میزان مهریه درج شده در عقدنامه به همسرش بدهکار است و زن هر زمانی که بخواهد می‌تواند این حق را با بهانه و بی‌‌بهانه مطالبه کند و کسی هم حق ندارد او را از مطالبه این حق منع کند. اگر داماد قصد پرداخت مهریه‌ای که تعیین می‌کند را نداشته باشد آن ازدواج شرعا مشکل دارد. بسیاری از افراد تصور می‌کنند تعیین مهریه سنگین مساله‌ای دینی است و این مساله مورد تاکید و تایید دین اسلام هم هست، اما اسلام به عنوان دینی که به ازدواج خیلی بها می دهد ، شرایط بسیار ساده‌ای را برای ازدواج در نظر گرفته و از نظر این دین، ازدواج در حد یک قرارداد ساده اما مقدس است. با این نگاه تاکید اسلام نیز بر مساله مهریه تنها در حد و اندازه یک هدیه است و البته دین ما مانعی برای این‌که مرد بخواهد در ابتدای زندگی هدیه‌ای بزرگ به همسرش بدهد و یا این‌که طرفین تضمین‌های دیگری را هم برای ازدواج تعیین کنند ایجاد نکرده است.

چگونه در زندگی خانوادگی تضمین به دست بیاوریم؟
مطالبه مهریه در بسیاری از خانواده‌های ایرانی تنها زمانی صورت می‌گیرد که کارد به یکی از استخوان‌های زن رسیده باشد و او برای رهایی از شرایط مشقت بار زندگی، مهریه خود را به اجرا می‌گذارد تا بتواند در مقابل بخشش آن، از همسر خود طلاق بگیرد البته در موارد متعددی نیز به اجرا گذاشتن مهریه با هدف کسب درآمد مالی از سوی زن صورت می‌گیرد. در موارد بسیار محدودی نیز زن و شوهر با توافق مهریه را پرداخت و دریافت می‌کنند ، اما زمانی که کار به دادگاه می‌رسد معمولا مهریه برای درخواست طلاق و یا گرفتن حضانت فرزندان به اجرا گذاشته می‌شود. حالا اگر از همین مسیر به عقب بازگردیم و به زمان تعیین مهریه برسیم می‌توان نکات فراوانی را در این زمینه بیان کرد.

یکی از این نکات این است که در دنیایی که انسان‌ها برای حفاظت از اموال و اشیای قیمتی و جان خود انواع و اقسام بیمه نامه‌ها را تهیه می‌کنند ، مهریه هم می‌تواند یک بیمه‌نامه برای حفظ زندگی مشترک و یا مانند کمربند ایمنی زندگی مشترک باشد.

مهریه در واقع مالی است که مرد طبق توافق با همسرش برای او تعیین می‌کند.
یکی از ویژگی‌های مال خوب و واقعی هم این است که به سرعت و به سادگی و با راحتی وصول شود و اگر قرار باشد فردی برای دریافت چیزی که از نظر شرع و قانون از شیر مادر هم برای او حلال تر است به زحمت بیفتد ، قطعا یک جای کار مشکل دارد.

ویژگی دیگر مهریه این است که در اثر گذشت زمان از ازرش آن کاسته نشود. در کشوری مانند ایران چیزهایی مانند سکه طلا و زمین به عنوان مهریه می‌تواند قابل توجه باشد زیرا این چیزها نیز اغلب با افزایش تورم به اندازه آن و یا کمی‌ بیشتر رشد می‌کند .

اما این مساله که زنی یک چک مثلا ۲۰۰ میلیونی از همسر خود داشته باشد و هر زمان که بخواهد بتواند آن را به اجرا بگذارد و علاوه بر ضبط اموال همسرش، قطع کردن تلفن همراهش، توقیف اتومبیل و خانه‌اش، مانع از خروج او از کشور شود و او را به زندان بیندازد؛ مساله‌ای است که با توجه به اتفاق‌هایی که در سال‌های اخیر در دادگاه‌های خانواده رخ داده، می‌تواند آرامش روانی مردان را به خطر بیندازد و حتی سبب شود برخی از آنها برای فرار از خطر احتمالی پرداخت مهریه هیچ‌گاه وسیله یا خانه‌ای به اسم خود خریداری نکنند یا این‌که بخشی از اموال خود را از همسرشان پنهان کنند. ضمن این‌که چنین مساله‌ای برای برخی زنان نیز زمینه سوءاستفاده‌ای جدی را فراهم می‌کند.

تعیین تکلیف مساله‌ای مانند مهریه و مسائل مالی در ازدواج ، به اندازه تعیین تکلیف مساله‌ای مانند تعیین خط مرزی در میان کشورها مهم و حساسیت برانگیز است.

به همین دلیل بهتر است هر دو طرف با نگاهی واقع‌ بینانه نسبت به این مساله تصمیم گیری کنند. تجربه نشان داده مردان و زنانی که درباره مهریه تصمیم احساسی می‌گیرند خیلی زود لطمه می‌خورند و شیوه مناسب در این مقطع این است که هر دو طرف، به هر اندازه هم که عاشق هم باشند بهتر است عاقلانه فکر کنند و پس از آن عاشقانه زندگی کنند.