مدیریت دانش از طریق فیس بوک

عملیات مدیریت دانش (KM) روی فیس بوک در این مطالعه کاربری پیشنهاد داده شده است. با تبدیل به یک بستر بسیار محبوب ارتباطی و شبکه اجتماعی، فیس بوک می‌تواند انتخابی برتر برای مدیریت دانش باشد. فعالیت‌های مفصل روی فیس بوک برای مفهوم سطح بالای KM نیاز به چهارچوبی برای پوشش این موضوع دارد. در در حالی که چهارچوبی مستحکم برای پیاده‌سازی KM وجود ندارد، این مطالعه چهارچوبی را بعنوان یک مدل راهبردی برای یک سازمان جهت پیاده‌سازی KM در سطح آن سازمان پیشنهاد می‌کند. این مدل با در کنار هم قرار دادن کسب و کار، KM و قابلیت کلیدی دیگر یعنی فناوری اطلاعات (IT)، مدل همترازی استراتژیک کسب و کار، IT و KM را ارائه می‌کند. موارد اساسی این مدل تشریح شده و مدل روی کاربری‌های خود بصورت یک مثال از KM در یک پروژه سازماندهی رویداد نشان داده است. این مدل پیاده‌سازی شده و بطور مقدماتی موثر بودن آن اثبات شده است.

عملیات مدیریت دانش (KM) روی فیس بوک در این مطالعه کاربری پیشنهاد داده شده است. با تبدیل به یک بستر بسیار محبوب ارتباطی و شبکه اجتماعی، فیس بوک می‌تواند انتخابی برتر برای مدیریت دانش باشد. فعالیت‌های مفصل روی فیس بوک برای مفهوم سطح بالای KM نیاز به چهارچوبی برای پوشش این موضوع دارد. در در حالی که چهارچوبی مستحکم برای پیاده‌سازی KM وجود ندارد، این مطالعه چهارچوبی را بعنوان یک مدل راهبردی برای یک سازمان جهت پیاده‌سازی KM در سطح آن سازمان پیشنهاد می‌کند. این مدل با در کنار هم قرار دادن کسب و کار، KM و قابلیت کلیدی دیگر یعنی فناوری اطلاعات (IT)، مدل همترازی استراتژیک کسب و کار، IT و KM را ارائه می‌کند. موارد اساسی این مدل تشریح شده و مدل روی کاربری‌های خود بصورت یک مثال از KM در یک پروژه سازماندهی رویداد نشان داده است. این مدل پیاده‌سازی شده و بطور مقدماتی موثر بودن آن اثبات شده است.

۱- مقدمه
مدیریت دانش (KM) بیش از یک دهه است که بعنوان عامل کلیدی موفقیت در ایجاد ارزش سازمانی شناخته شده است. این مفهوم با بکاربردن دانش در یک سازمان برای بهینه‌سازی مداوم آن سر و کار دارد. فرآیند‌های KM روی مدل‌های پیشنهادی مانند اجتماعی سازی، خارجی کردن، ترکیب و خارجی سازی (۱) متفاوت است. این مفهوم می‌تواند از همگرایی چند مدل ایجاد شود و بصورت تکرارهایی از چهار فرآیند اصلی مشاهده شود: ۱)‌ایجاد دانش، ۲) دریافت و ذخیره‌سازی دانش، ۳) اشتراک دانش و ۴) کاربرد دانش. (۵-۲). این مفهوم، حول مدیریت دانش در سطوح فردی، تیمی، سازمانی و درون سازمانی و هر دو نوع دانش التزامی یا ضمنی و دانش صریح میگردد و جهت افزایش مزایای مشارکت برای شرکت‌ها کارآیی خود را ثابت کرده‌ است. (۱، ۸-۶). با این وجود، KM مفهومی سطح بالا و پیچیده است و در نتیجه، در پیاده‌سازی KM، هر شرکت باید روش خود را در مسیر KM با توجه به وضعیت خود و فناوری‌های موجود پیدا کند.
در دنیای شبکه‌‌های اجتماعی، فیس بوک را می‌توان بعنوان دشمنی برای محیط‌های کاری کارآمد دانست و از این رو چندین شرکت استفاده از فیس بوک را در ساعات کاری ممنوع کرده‌اند، با این وجود، ما باید این عیب را به یک فرصت تبدیل کنیم. با توجه به قابلیت تعامل بالا و نقش فیس بوک بعنوان یک مرکز ارتباطی برای افراد، که از یک ابزار KM در فرآیند KM مورد نیاز است، استفاده از فیس بوک برای KM باید مورد بررسی قرار گیرد. هدف اولیه از مطالعه یافتن روشی مناسب برای تجمیع فیس بوک در فرآیند KM است. البته این هدف به همین سادگی تفکر اولیه قابل دستیابی نخواهد بود.
در کنار آگاهی از اهمیت KM و انتخاب تکنولوژی صحیح برای فرآیند KM، برای یک سازمان حیاتی است تا طبیعت KM را که نه تنها با فناوری بلکه با تعداد زیادی از عوامل اجتماعی نیز سر وکار دارد، درک کند. این عوامل از سطح فردی تا تیمی و سازمانی، اهمیت بسزایی در موفقیت KM دارند. مثال‌هایی از مهمترین این عوامل عبارتند از: هنجارهای ذهنی (۱۲) رضایت شغلی (۱۳)، رهبری (۱۴، ۱۵)، فرهنگ سازمانی (۱۵)، ارتباطات (۱۵)، اعتماد (۱۶) و …. بعلاوه، مشکل اصلی کاربردهای KM این است که مسیر‌های مستحکمی برای استنتاج یا اجتماع تمام عوامل موثر ذکر شده برای موفقیت KM وجود ندارد. در نتیجه، باید چهارچوب ساخت‌یافته‌تری برای پیاده‌سازی KM وجود داشته باشد.
پس، این مطالعه سه هدف عمده دارد: ۱)ایجاد یک چهارچوب ساخت‌یافته برای کاربرد‌های KM، ۲) فراهم نمودن مثالی مفصل در مورد نحوه استفاده از فیس بوک در KM تحت چهارچوب پیشنهادی، و ۳)ارزیابی اولیه چهارچوب در کاربری‌های واقعی. ارزیابی انجام شده جهت روشن‌تر شدن کاربرد این چهارچوب به کمک بررسی آن از طریق دریافت و آنالیز فعالیت‌ها و مصاحبه‌های گروه پروژه روی فیس بوک خواهد بود.
ادامه این مقاله به چهار بخش تقسیم شده است. بازبینی ادبیات و توسعه چهارچوب KM پیشنهادی در بخش بعدی تشریح شده اند و در ادامه تصاویری از کاربرد چهارچوب KM روی فیس بوک آمده است. کاربرد دنیای واقعی و یافته‌های اولیه، در کنار بحث‌ها در ادامه ذکر خواهند شد و بخش نهایی به جمع‌بندی این مطالعه خواهد پرداخت.

ترجمه : مهیار خلیلی فرد

[۱] I. Nonaka and H. Takeuchi, “The knowledge-creating company,” New York, vol. 1, p. 995, 1995.
[2] K. Wiig, “Knowledge management: where did it come from and where will it go?,” Expert systems with applications, vol. 13, pp. 1-14, 1997.
[3] M. McElroy, The new knowledge management: Complexity, learning, and sustainable innovation: Butterworth-Heinemann, 2003.
[4] J. Liebowitz, Knowledge management handbook: CRC, 1999.
[5] J. Xu, et al., “Macro process of knowledge management for continuous innovation,” Journal of Knowledge Management, vol. 14, pp. 573-591, 2010.
[6] T. Davenport and S. Völpel, “The rise of knowledge towards attention management,” Journal of Knowledge Management, vol. 5, pp. 212-222, 2001.
[7] D. Cohen and L. Prusak, “British petroleum’s virtual teamwork program,” Case study, Ernst & Young Center for Business Innovation, 1996.
[8] K. Ellis, “Sharing the best practices globally,” Training, vol. 38, pp. 32-38, 2001.
[9] M. Rao, Leading with knowledge: knowledge management practices in global infotech companies: Tata McGraw-Hill Publishing Company, 2003.
[10] C. Gorelick, et al., Performance through learning: Knowledge management in practice: Butterworth-Heinemann, 2004.
[11] M. Shukla, Competing through Knowledge: Building a Learning Organisation SAGE Publications, 1997.
[12] G. Bock, et al., “Behavioral intention formation in knowledge sharing: Examining the roles of extrinsic motivators, social-psychological forces, and organizational climate,” Mis Quarterly, vol. 29, pp. 87-111, 2005.
[13] K. Dirani, “Measuring the learning organization culture, organizational commitment and job satisfaction in the Lebanese banking sector,” Human Resource Development International, vol. 12, pp. 189-208, 2009.
[14] A. Srivastava, et al., “Empowering leadership in management teams: Effects on knowledge sharing, efficacy, and performance,” Academy of Management Journal, vol. 49, p. 1239, 2006.
[15] J. Song, “The effects of learning organization culture on the practices of human knowledge creation: an empirical research study in Korea,” International Journal of Training and Development, vol. 12, pp. 265-281, 2008.
[16] J. Song, et al., “The effect of learning organization culture on the relationship between interpersonal trust and organizational commitment,” Human Resource Development Quarterly, vol. 20, pp. 147-167, 2009.
[17] S. Zyngier, et al., “Knowledge management governance: A multifaceted approach to organisational decision and innovation support,” 2004, pp. 1-3.
[18] A. Gold, et al., “Knowledge management: An organizational capabilities perspective,” Journal of Management Information Systems, vol. 18, pp. 185-214, 2001.
[19] B. Rosendaal, “Sharing knowledge, being different and working as a team,” Knowledge Management Research & Practice, vol. 7, pp. 4-14, 2009.
[20] D. Avison, et al., “Using and validating the strategic alignment model,” The Journal of Strategic Information Systems, vol. 13, pp. 223-246, 2004.
[21] E. Abou-Zeid, “Alignment of business and Knowledge Management strategies,” Knowledge Management and Business Strategies: Theoretical Frameworks and Empirical Research, 2008.
[22] A. Tiwana and M. Williams, The Essential Guide to Knowledge Management:: E-Business and Crm Applications: Prentice Hall PTR Upper Saddle River, NJ, USA, 2000.
[23] M. Gibbert, et al., “Five styles of customer knowledge management, and how smart companies use them to create value,” European Management Journal, vol. 20, pp. 459-469, 2002.
[24] Facebook. (2010, 1 Dec 2010). Press Room – Statistics.