کمبود بازیگر در تلویزیون ‌جدی است

جام جم آنلاین: با فرارسیدن فصل تابستان موج سریال‌های شبانه‌ آغاز می‌شود و مجموعه‌های داستانی بیشتری مهمان خانه‌های بینندگان تلویزیونی می‌شوند. در فصل گرما بازار این سریال‌ها نیز گرم می‌شود و مردم بخشی از اوقات فراغتشان را به پیگیری ماجراهای پرفراز و نشیب مجموعه‌های نمایشی اختصاص می‌دهند.
کارگردان‌ها هر یک سعی می‌کنند با بهره‌گیری از مولفه‌های جذاب، از میدان رقابت تابستانه سربلند بیرون بیایند. در این میان برخی از سریال‌ها بی‌آن‌که دست‌اندرکارانشان بخواهند نقاط اشتراکی با یکدیگر پیدا می‌کنند.
به عنوان مثال برخی بازیگران در چند سریال مختلف جلوی دوربین می‌روند و پخش همزمان این سریال‌ها باعث می‌شود، مردم در همذات پنداری با نقش دچار مشکل شوند.
به عنوان یک بیننده تلویزیونی فلان بازیگر را به عنوان یک شخصیت شرور در یک سریال بپذیرید و در همان شب و با چند ساعت تاخیر سریالی پخش می‌شود که بازیگر می‌خواهد او را به عنوان یک شخصیت خوب و نیکوکار باور کنید.
این مساله وقتی محسوس‌تر می‌شود که خود بازیگر هم نمی‌تواند تفاوت‌های دو نقش را خوب اجرا کند. این جور وقت‌ها مخاطبان تلویزیونی دچار سرگیجه می‌شوند و برخی وقت‌ها یادشان می‌رود که الان با کدام وجه از ویژگی یک نقش‌ مواجه شده‌اند.

جام جم آنلاین: با فرارسیدن فصل تابستان موج سریال‌های شبانه‌ آغاز می‌شود و مجموعه‌های داستانی بیشتری مهمان خانه‌های بینندگان تلویزیونی می‌شوند. در فصل گرما بازار این سریال‌ها نیز گرم می‌شود و مردم بخشی از اوقات فراغتشان را به پیگیری ماجراهای پرفراز و نشیب مجموعه‌های نمایشی اختصاص می‌دهند.
کارگردان‌ها هر یک سعی می‌کنند با بهره‌گیری از مولفه‌های جذاب، از میدان رقابت تابستانه سربلند بیرون بیایند. در این میان برخی از سریال‌ها بی‌آن‌که دست‌اندرکارانشان بخواهند نقاط اشتراکی با یکدیگر پیدا می‌کنند.
به عنوان مثال برخی بازیگران در چند سریال مختلف جلوی دوربین می‌روند و پخش همزمان این سریال‌ها باعث می‌شود، مردم در همذات پنداری با نقش دچار مشکل شوند.
به عنوان یک بیننده تلویزیونی فلان بازیگر را به عنوان یک شخصیت شرور در یک سریال بپذیرید و در همان شب و با چند ساعت تاخیر سریالی پخش می‌شود که بازیگر می‌خواهد او را به عنوان یک شخصیت خوب و نیکوکار باور کنید.
این مساله وقتی محسوس‌تر می‌شود که خود بازیگر هم نمی‌تواند تفاوت‌های دو نقش را خوب اجرا کند. این جور وقت‌ها مخاطبان تلویزیونی دچار سرگیجه می‌شوند و برخی وقت‌ها یادشان می‌رود که الان با کدام وجه از ویژگی یک نقش‌ مواجه شده‌اند.
به نظر شما در این جور مواقع چه کسی مقصر است؟ آیا تهیه‌کننده در انتخاب بازیگر دچار اشتباه شده است؟ آیا سطح توانایی بازیگر پایین بوده که نتوانسته دو نقش را خوب از آب درآورد؟ آیا ریشه‌های این مشکل به بازیگران برمی‌گردد که چند پیشنهاد بازی را همزمان با هم می‌پذیرند؟ یا…
قرار نبود پخش ۲ سریال همزمان شود
از شفیعی‌ تهیه‌کننده سریال فاصله‌ها درباره حضور یک بازیگر مشترک در دو سریال تاوان‌ و فاصله‌ها می‌پرسیم. سوال اصلی این است: مردم نمی‌توانند یک بازیگر را در دو نقش همزمان باور کنند. چرا برای ایفای آن نقش فرد دیگری را انتخاب نکردید؟ این تهیه‌کننده پاسخ می‌دهد:‌ قرار نبود تاوان در تیرماه پخش بشود. بنا بود در فصل پاییز روی آنتن برود. اگر من و تهیه‌کننده تاوان می‌دانستیم که زمان پخش سریال‌هایمان با هم تداخل دارد، قطعا یک کدام کار را اصلاح می‌کردیم. یعنی طوری بازیگران را انتخاب می‌کردیم که تکراری نباشند.
مشکل کمبود بازیگران باعث شده که بازیگران در نقش‌هایی به کار گرفته شوند که مناسب آن نیستند. البته این که فلان بازیگر چقدر به درد فلان نقش می‌خورد، بحثی تخصصی است و باید با در نظر گرفتن تمامی جوانب به آن پرداخت. اما برخی وقت‌ها این انتخاب‌های غلط آنقدر واضح‌اند که توی ذوق بیننده می‌زنند. به عنوان مثال در برخی سریال‌ها می‌بینیم که بازیگر جوانی با سن و سال کم بدون گریم در نقش یک مادر میانسال بازی می‌کند. جالب این است که خود بازیگر نیز تلاشی برای مسن نشان دادن خودش نمی‌کند.
از شفیعی می‌پرسم،‌ چرا در برخی از نقش‌های سریال فاصله‌ها مساله تناسب سن نقش و بازیگر رعایت نشده است؟ یعنی چرا بازیگری که خیلی جوان به نظر می‌رسد، نقش مادر یک پسر جوان را بازی می‌کند؟
او در این رابطه توضیح می‌دهد: آن بازیگری که مد نظر شماست حدود ۴۰ سال دارد. پس طبعا می‌تواند در این سریال پسری بیست و چند ساله داشته باشد. یعنی مادر بودنش خیلی عجیب نیست. مساله این است که او در کارهای قبلی‌اش بیشتر نقش دختران در آستانه ازدواج را بازی کرده. بینندگان تلویزیونی از او چنین ذهنیتی دارند. این طوری است که مشکل ایجاد می‌شود.
بشدت مشکل کمبود بازیگر داریم
این تهیه‌کننده، کلیشه‌های ذهنی را یکی از مشکلات در زمینه انتخاب بازیگر معرفی می‌کند. اما به اعتقاد او ریشه همه این مسائل به جای دیگری برمی‌گردد. او می‌گوید: ما در سینما و تلویزیون بشدت مشکل کمبود بازیگر داریم. این طوری نیست که دست ما تهیه‌کننده‌ها باز باشد و بتوانیم برای یک نقش چند نفر را انتخاب کنیم. الان به خاطر زیاد شدن تولیدات سینمایی و تلویزیونی و رونق گرفتن ساخت تله فیلم‌ها، بیشتر بازیگران درگیر کارهای مختلف هستند.
تازگی‌ها در تیتراژ خیلی از سریال می‌بینم که نام فردی با عنوان مسوول انتخاب بازیگر آمده است. احتمالا یکی از وظایف این افراد سنجیدن جوانب مختلف کار بازیگران و رسیدن به گزینه‌های مناسب است.
اما شفیعی حضور مسوول انتخاب بازیگر را هم چاره‌ساز نمی‌داند و می‌گوید: در شرایط فعلی استفاده از چنین افرادی، یک بستر نامطلوب ایجاد می‌کند. گروه کارگردانی می‌توانند کار انتخاب بازیگر را انجام دهند و نیازی نیست که یک نفر مسوولیت مستقل این کار را داشته باشد.
سریال نباید بازیگر‌محور باشد
شفیعی به یک نکته دیگر هم اشاره می‌کند. او توضیح میدهد: داشتن فیلمنامه خوب خیلی مهم است. بازیگر یکی از عوامل جذب مخاطب است. نباید بازیگر همه چیز یک سریال بشود. برخی شش، هفت بازیگر آنچنانی می‌آورند و به همین اکتفا می‌کنند. باید این دو اصل را با هم تلفیق کرد. ضمن این که باید هم بازیگر چهره داشته باشیم و هم بازیگران جدیدی که قرار است به مرور معرفی بشوند. اگر دایره بازیگران ما وسیع‌تر بشود، دست تهیه‌کننده‌ها در انتخاب بازتر می‌شود.
پرهیز از بازیگران ویترینی
الهام غفوری، تهیه‌کننده سریال‌های چاردیواری و زیر هشت نیز در بیشتر کارهایش موفق شده بازیگران مطرح و توانایی همچون امیر جعفری، پانته‌آ بهرام و آتیلا پسیانی را جذب کند. او در صحبت‌هایش به نقش ترکیب بازیگران در موفقیت سریال اشاره می‌کند و می‌گوید: سیروس مقدم خیلی به دنبال بازیگران ویترینی نبود. یعنی زیاد دنبال بازیگرانی که چهره باشند نیست. بیشتر بازیگری می‌خواهد که توانایی نقش آفرینی مناسب را داشته باشد.
نظر این تهیه‌کننده را درباره مساله حضور تکراری بازیگران در سریال‌ها می‌پرسیم. او می‌گوید: خود بازیگران باید روی این قضیه حساس باشند. هر بازیگر باید براساس زمانی که کارهایش پخش می‌شود، پیشنهادهایش را بررسی کند. نمی‌توان تقصیر را گردن تهیه‌کننده‌ها انداخت.
او نیز چون دیگر تهیه‌کنندگان به مشکل کمبود بازیگر‌ اشاره می‌کند و می‌گوید: وقتی می‌خواهی کاری را شروع کنی، برای انتخاب بازیگر واقعا به مشکل برمی‌خوری. ما به تعداد فیلم‌ها و سریال‌ها، منشی صحنه و تدوینگر و… داریم اما به این تعداد بازیگر نداریم. در نتیجه مشکل بازیگران دو کاره پیش می‌آید. کار با این بازیگر‌ها واقعا سخت است. بازیگران ما نباید بازی همزمان در دو کار را بپذیرند.
غفوری مشکل کمبود بازیگر را در سنین بالا حادتر می‌داند و تاکید می‌کند: یک نفر جوان را می‌شود به‌عنوان بازیگر تازه کار جذب کرد. اما نمی‌شود برای یک نقش مرد ۶۰ ساله کسی را جلوی دوربین برد که سابقه بازیگری نداشته است.