قصه‏های طنزآمیز در ناکجاآباد تاریخ!

گزارشی از تولید سریال «اوسنه پادشاهی» به روایت امرالله احمدجو
«اوسنه پادشاهی»، قصه است نه داستان
صحبت کردن درباره داستان این مجموعه، کار چندان راحتی نیست چون خود کارگردان کار هم معتقد است سریال، داستان ندارد و به جایش متشکل از پنج قصه است. امرالله احمدجو در این‌باره می‏گوید: «برخلاف خیلی‏ از سریال‏ها و مجموعه‏های تلویزیونی که براساس یک داستان شکل می‏گیرند، این سریال ساختاری داستان‌گونه ندارد.»
به‌نظر او قصه و داستان با هم فرق می‏کنند: «داستان، متکی بر یکسری روابط علت و معلولی است که در سراسرش یک منطق واقعی رعایت می‌شود اما در قصه، اتفاق‏ است که ماجرا را پیش می‏برد و دلیلی هم برای منطقی بودنش وجود ندارد.»
او ادامه می‏دهد: «مثلا وقتی در یکی از قصه‏ها ساکنان یک شهر قرار می‏گذارند کفتری را رها کنند تا روی شانه هر کس که بنشیند شاه قلمدادش کنند و آن‌وقت کبوتر، اتفاقی می‌رود و روی شانه درویشی که از کنار شهر رد می‏شده می‏نشیند، آن موقع است که دیگر منطق جایی ندارد و تکلیف بیننده کاملا روشن است که تا پایان قصه نباید به دنبال روابط علی و معلولی و موقعیت‏های حقیقی بگردد.»

گزارشی از تولید سریال «اوسنه پادشاهی» به روایت امرالله احمدجو
«اوسنه پادشاهی»، قصه است نه داستان
صحبت کردن درباره داستان این مجموعه، کار چندان راحتی نیست چون خود کارگردان کار هم معتقد است سریال، داستان ندارد و به جایش متشکل از پنج قصه است. امرالله احمدجو در این‌باره می‏گوید: «برخلاف خیلی‏ از سریال‏ها و مجموعه‏های تلویزیونی که براساس یک داستان شکل می‏گیرند، این سریال ساختاری داستان‌گونه ندارد.»
به‌نظر او قصه و داستان با هم فرق می‏کنند: «داستان، متکی بر یکسری روابط علت و معلولی است که در سراسرش یک منطق واقعی رعایت می‌شود اما در قصه، اتفاق‏ است که ماجرا را پیش می‏برد و دلیلی هم برای منطقی بودنش وجود ندارد.»
او ادامه می‏دهد: «مثلا وقتی در یکی از قصه‏ها ساکنان یک شهر قرار می‏گذارند کفتری را رها کنند تا روی شانه هر کس که بنشیند شاه قلمدادش کنند و آن‌وقت کبوتر، اتفاقی می‌رود و روی شانه درویشی که از کنار شهر رد می‏شده می‏نشیند، آن موقع است که دیگر منطق جایی ندارد و تکلیف بیننده کاملا روشن است که تا پایان قصه نباید به دنبال روابط علی و معلولی و موقعیت‏های حقیقی بگردد.»
 اتفاق در ناکجا آباد تاریخ
شخصیت‏ها، مکان و زمان شکل گرفتن این مجموعه، همگی خیالی‏اند و هیچ شباهتی به هیچ دوره تاریخی ندارند. به گفته کارگردان، قصه در یک ناکجا آباد تاریخی اتفاق می‏افتد؛ جایی به اسم کولی‏آباد که در هیچ کجای دنیا وجود ندارد: «قصه‏ در یک دنیای فانتزی شکل می‏گیرد و متعلق به هیچ زمان تاریخی نیست. لباس‏ها، مدل موها و حتی دکورها، هیچ کدام کمترین شباهتی به هیچ دوره تاریخی ندارند. برای اینکه حتی این حالت فانتزی در تمام قسمت‏ها حفظ شود، حتی آمده‏ایم مختصری از وسایل امروزی که به اصطلاح برای زندگی در دنیای مدرن تولید شده‏اند را هم وارد صحنه کرده‏ایم تا هم طنزآمیزتر شود و هم بیننده را کاملا متوجه سازد که کار، متعلق به هیچ دوره تاریخی نیست.»
به گفته او حتی از نظر مکانی هم نمی‏توان تشخیص داد کار به کدام شهر یا روستا تعلق دارد: «لهجه شخصیت‏ها آمیخته‏ای از چند گویش فارسی، کرمانی، بختیاری، همدانی و… است. نمی‏توان گفت دقیقا کجایی‏اند و قصه در کدام قسمت کشور درحال شکل گرفتن است در واقع لهجه‏، وابسته به هیچ جایی نیست اما در عین حال اصطلاحاتی از هر شهر را در خود جا داده است؛ کولاژی است از لهجه‏ای مختلف.»
 اوسنه پادشاهی، ادامه روزی روزگاری نیست
خیلی‏ها گفته‏اند که اوسنه پادشاهی در ادامه روزی روزگاری تولید شده و قرار است به نوعی قسمت دوم این مجموعه باشد اما به گفته احمدجو، این دو هیچ ربط محتوایی به هم ندارند و به هیچ وجه در ادامه هم نیستند. او می‏گوید: «شاید اوسنه از نظر لحن، فضا و حتی بعضی شخصیت‏ها با روزی روزگاری مشابه باشد اما اصلا ادامه آن نیست.
این سریال از ۲۵ قصه تشکیل شده که هر کدام در چند قسمت روایت می‌شود. فقط بلندترین این قصه‏ها که ۹ قسمت طول می‏کشد، تا حدی به حال‌وهوای روزی روزگاری نزدیک است و شاید تنها عامل اشتراک محتوایی‌شان در همین قسمت‏ها باشد.این قصه «خاله‌لیلا» است و در همان لوکیشن اجرا شده و تا حدی قرار است خاطرات آن دوره را تداعی کند.»
کارگردان این سریال درباره استفاده از بازیگران روزی روزگاری توضیح می‏دهد: «درست است حسام بیگ و بسیم بیگ سریال روزی روزگاری الان در این مجموعه همراهی‏مان می‏کنند اما نقش‏های مشابه قبل را ندارند. محمود پاک نیت دیگر نقش قبلی را ندارد، پادشاه است و محمد فیلی، تلخکش اما روابط و بحث‏های طنزآمیزی که در روزی روزگاری داشتند، هنوز هم پابرجاست.»
 جای خالی رفتگان
به گفته کارگردان، قرار بوده برای قصه خاله لیلا، همه بازیگران روزی روزگاری، هرچند در نقش‏های کوتاه، دور هم جمع شوند اما هیچ وقت این اتفاق نمی‏افتد چون جای خالی خسرو شکیبایی، حسین پناهی و جمشید اسماعیل خانی، هرگز پرشدنی نیست. احمدجو می‏گوید: «قصه خاله لیلا را بیشتر به یادبود مرادبیگ و خود خاله لیلا آوردم و به‌عنوان طولانی‏ترین قسمت، انتخابش کردم. خسرو شکیبایی کنار ما نبود و ژاله ‌علو هم به‌دلیل کهولت سن، نمی‏توانست گروه را بیشتر از چند قسمت همراهی کند. چون بیشتر قسمت‏ها در فضای باز اطراف اصفهان فیلم‏برداری می‏شد و صلاح نبود در کنار گروه قرار گیرد و نقشی طولانی داشته باشد. متاسفانه ما خیلی از بازیگران اصلی شخصیت‏هایمان را در این چند سال از دست دادیم.» اما همانطور که از صحبت‏هایش پیداست گویا قرار است جمشید مشایخی به جمع بازیگران قصه ۹ قسمتی بپیوندد و نقش رئیس راهزنان را ایفا کند.
 قصه‏ها به‌دنبال هم نیستند
قصه‏های این مجموعه در عین وحدتی که دارند، دنبال هم نیستند و در کنار هم معنا پیدا نمی‏کنند. به گفته احمدجو، استقلال قصه‏ها به صورتی است که هرکس بدون اینکه قسمت‏های قبل را دیده باشد، به‌راحتی می‌تواند از ابتدای هر قصه با مجموعه همراه شود. او می‏گوید: «علاوه بر اتفاق‏هایی که مخصوص هر قصه است، روایتی هم در کل این ۵۰ قسمت، پی گرفته می‌شود. مثلا رقابت عشقی بین پهلوان و ولیعهد پادشاه خیالی، روایت اصلی این مجموعه است که سایر قصه‌ها در متن آن اتفاق می‌افتند اما هر قصه، مجزا از دیگری استقلال دارد.»
 مفرح در عین حال با معنا
چگونگی شکل‌گیری این مجموعه، به سفارش شبکه سوم سیما برای ساخت یک کار طنز برای پخش هرشبی بر می‏گردد. اما اینکه کارگردان این مجموعه پس از روزی روزگاری و تفنگ سر پر، چگونه توانسته است سراغ کار طنز رود، مسئله‏است که در باره‏اش می‏گوید:« من از اول با کار طنز، به معنایی که اخیرا شاهدش هستیم موافق نبودم. اینها کار طنز نیستند، کمدی‏هایی‏اند که مقداری به لودگی اشتباه گرفته می‏شوند و هیچ معنا و مفهومی‌درون‌شان نیست. وقتی به من پیشنهاد شد کاری را با درون مایه طنز انجام دهم، به این فکر افتادم دنبال کاری مفرح اما در عین حال با معنا بروم که صرفا برای سرگرمی ‌ساخته نشده و بیشتر از هرچیز به اخلاق، پایبند باشد.
از سوی دیگر سعی کردم در این کار، جوانان امروز را با فرهنگ وسیعی از عبارت‌ها و ضرب‌المثل‌های اصیل ایرانی آشنا کنم». به گفته او کسانی که کارهای قبلی‏اش را دیده باشند خوب می‏دانند که او با طنز و کمدی غریبه نیست و در تمام کارهایش، لحن طنزآمیزی به کار می‏گیرد که هم برای مخاطب جالب است و هم او را می‏خنداند: «استفاده از تکه کلام‏های ساده مثل «التماس نکن» که در زمان پخش روزی روزگاری، میان مردم باب شده بود و در هر جمعی تکرار می‏شد می‌تواند نمودی از همان طنز باشد که در این مجموعه‏ هم به تعداد زیادی وجود دارد.»
 اواخر تابستان پخش می‌شود
سریال، اوایل اردیبهشت امسال در شهر اصفهان کلید خورد و از همان ابتدا هم قرار بود تمام لوکیشن‌هایش در شهر اصفهان و اطراف آن انتخاب شود.
کارگردان در این باره توضیح می‏دهد: «لوکیشن اصلی سریال، محلی به نام «باغ بهادران»؛ یکی از توابع نزدیک اصفهان در کنار زاینده‌رود است و به‌جز چند بازیگر اصلی و شناخته شده سریال، باقی بازیگران، که چیزی حدود ۸۰ درصد را تشکیل می‏دهند، همگی اصفهانی‏اند.»
به گفته احمدجو، کار تدوین سریال، همزمان با تصویربرداری در حال انجام است و تا الان، بخش بیشتری از کار، تدوین شده است: «در حال حاضر، حدود دو سوم کار به اتمام رسیده و یک تدوین ابتدایی هم رویش انجام شد. به عبارتی ما تقریبا ۱۵۰۰ دقیقه آماده برای پخش داریم. براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده، کل کار باید ۲۰۰۰ دقیقه باشد و تا تابستان، به اتمام برسد.» به گفته او اوسنه پادشاهی در ۵۰ قسمت ۴۰ دقیقه‌ای اواخر تابستان و اوایل مهر، از شبکه سوم سیما پخش خواهد شد.
 عوامل سریال «اوسنه پادشاهی»
این مجموعه به نویسندگی و کارگردانی «امرالله احمدجو» تهیه شده است و انوشیروان ارجمند، محمود پاک‌‌نیت، محمد فیلی، آتش تقی‌پور، پرویز بزرگی، حسن اکلیلی، فریدون سورانی، بهروز مسروری، فردوس کاویانی و سیف‌الله نامداری در آن بازی می‌کنند. جالب اینجاست که گویا فردوس کاویانی، قرار است در قسمت‏های مختلف این مجموعه در چهار نقش با گریم‏های متفاوت ظاهر شود و باری از دوش طنز کار را به‌عهده بگیرد.
به گفته کارگردان این مجموعه، ژاله علو، برزو ارجمند، جمشید مشایخی، فریبا کوثری و رضا بابک نیز قرار است در بخش‌هایی از این مجموعه ایفای نقش کنند. گویا جدا از این بازیگران، تعدادی از بازیگران اصفهانی مانند: اکبر دباغیان، بهزاد داوری، فاضل فاضلی، پری کربلایی، آسیه کلانی، سپیده مظاهری، شمس، جبیری و راحیل گلکار هم به کار اضافه شده‌اند تا کار، بیشتر رنگ و بوی محلی پیدا کند.
دیگر عوامل این مجموعه هم عبارتند از: مدیر تصویربرداری: محمد افسری، طراح صحنه و لباس: محسن نوروزی، طراح چهره‌پردازی: احسان روناسی، صدابردار: حسین حجازی، تدوین: مهدی جودی و مجری طرح: موسسه فرهنگی میثاق فیلم.