شکم و گوارش: چه طور تورم و باد را برطرف کنیم؟

هضم موادغذایی از یک مرحله تخمیر باکتریایی می‌گذرد. در برخی موارد، در جریان این فرآیند، حجم زیادی گاز تولید و باعث بروز نفخ و باد شکم می‌شود. چرا گاهی اوقات هضم غذا دشوار است و برای اجتناب از مشکلات آن باید چه کار کرد؟
تجمع گازها
در مراحل پایانی گوارش، هنگامی که موادغذایی به رودۀ بزرگ یا کولون می‌رسند، براساس فرآیند طبیعی تخمیر باکتریایی، گازهایی تولید می‌شوند. تجمع این گازهای روده‌ای می‌تواند باعث ایجاد نفخ، باد و ورم بشود. برخی پدیده‌ها باعث بروز این مشکلات می‌شوند.
برخی موادغذایی بیشتر از بقیه گاز تولید می‌کنند
این موادغذایی حاوی قند، هیدرات‌های کربن (قندهای ملایم) و فیبرهای غذایی هستند. مصرف مقدار زیاد محصولات لبنی در کوتاه مدت ممکن است باعث تولید گاز و ایجاد نفخ شود. کسانی که برای مدت زیادی (چندین ماه) از محصولات لبنی استفاده نکرده‌اند، عدم تحمل در برابر لاکتوز، در آنها ممکن است به صورت نفخ و تورم بروز پیدا کند. شایان ذکر است که غذای زیاد و چرب نیز روند هضم شدن غذا را مشکل می‌کند و می‌تواند باعث بروز ناراحتی شود زیرا این غذاها فعالیت روده را کند می‌کنند.

هضم موادغذایی از یک مرحله تخمیر باکتریایی می‌گذرد. در برخی موارد، در جریان این فرآیند، حجم زیادی گاز تولید و باعث بروز نفخ و باد شکم می‌شود. چرا گاهی اوقات هضم غذا دشوار است و برای اجتناب از مشکلات آن باید چه کار کرد؟
تجمع گازها
در مراحل پایانی گوارش، هنگامی که موادغذایی به رودۀ بزرگ یا کولون می‌رسند، براساس فرآیند طبیعی تخمیر باکتریایی، گازهایی تولید می‌شوند. تجمع این گازهای روده‌ای می‌تواند باعث ایجاد نفخ، باد و ورم بشود. برخی پدیده‌ها باعث بروز این مشکلات می‌شوند.
برخی موادغذایی بیشتر از بقیه گاز تولید می‌کنند
این موادغذایی حاوی قند، هیدرات‌های کربن (قندهای ملایم) و فیبرهای غذایی هستند. مصرف مقدار زیاد محصولات لبنی در کوتاه مدت ممکن است باعث تولید گاز و ایجاد نفخ شود. کسانی که برای مدت زیادی (چندین ماه) از محصولات لبنی استفاده نکرده‌اند، عدم تحمل در برابر لاکتوز، در آنها ممکن است به صورت نفخ و تورم بروز پیدا کند. شایان ذکر است که غذای زیاد و چرب نیز روند هضم شدن غذا را مشکل می‌کند و می‌تواند باعث بروز ناراحتی شود زیرا این غذاها فعالیت روده را کند می‌کنند.  
یبوست، آئروفاژی و برخی بیماری‌های کبدی و روده‌ای
در زمان یبوست، مدفوع جمع شده در رودۀ بزرگ فرآیند تخمیر باکتریایی و در نتیجه تولید گازها را افزایش می‌دهد. آئروفاژی نیز منشأ بروز نفخ و باد است. برخی بیماری‌های کبدی و روده‌ای مستعد به همراه داشتن افزایش حجم روده (سرطان، بیماری‌های کرُن) هستند، به حدی که سیروز کبدی ممکن است باعث جمع شدن آب در شکم شوند.
چند توصیه
درمان معجزه آسایی برای این مشکلات وجود ندارد اما می‌توان بر علائم آنها مسلط شد. در اینجا چند توصیۀ بسیار ساده ارائه می‌شود که می‌توانند مشکلات تورم روده‌ای را بهبود بخشند.
غذاهایی کمتر و با چربی‌های کمتری بخورید.
وعده‌های غذایی کوچک را در الویت قرار دهید.
زمانی را برای خوب جویدن غذا اختصاص دهید.
از نوشابه‌های گازدار و آب جو پرهیز کنید.
حبوبات را به مدت طولانی خیس کنید و بپزید.
بعد از غذا یک ربع راه بروید.
بعد از غذا دم کرده‌ (بابونه، نعناع، رازیانه) بنوشید.
از داروساز مشورت بگیرید:
داروهایی برای کاهش نفخ و گاز وجود دارند که بدون نسخه هم به فروش می‌رسند، مانند کربن فعال، سیمتکُن، … .
برای درمان یبوست، مصرف فیبرهای غذایی را افزایش دهید، البته این افزایش باید به تدریج و به مرور زمان باشد تا روده به آن عادت کند.
در صورت ناراحتی‌های شدید و یا علائم بیماری، با پزشک تان مشورت کنید.
مهم‌ترین غذاهایی که باعث ایجاد نفخ و باد می‌شوند:
غذاهای چرب (گوشت خوک، چیپس، شکلات، …)
آب جو و نوشابه‌های گازدار
غلاتی مانند گندم، برنج و جو که تصفیه و شیرین شده باشند
سبزیجات خام
میوه‌ها (اکثر میوه‌ها خصوصاً زردآلو و موز)
سبزیجات خانوادۀ کلم‌ها (بروکلی، کلم سبز، گل کلم، کلم چینی، کلم بروکسل)
حبوبات (لوبیا، عدس، نخود … )
پیاز
نان سفید
سیب زمینی
نخود فرنگی
مصرف لبنیات در حجم زیاد و در مدت کوتاه