زولبیا و بامیه بخوریم یا نخوریم؟

هر سال با شروع ماه مبارک رمضان بازار زولبیا و بامیه داغ شده و مصرف آن بین ایرانی‌ها و برخی کشورهای دیگر زیاد می‌شود البته این سنت از سال‌های دور بین ایرانی‌ها مرسوم بوده و جزو معدود عاداتی است که همچنان با همان قوت ادامه دارد. زولبیا و بامیه که اغلب در سفره‌های افطار جایگاه ویژه‌ای دارد، در کنار طعم خوب و شیرینی که دارد برای سلامت مضر است. برای بررسی وضعیت بازار تولید و توزیع و مضرات این ماده غذایی به سراغ مسوولان وزارت بهداشت وکارشناسان رفتیم تا نظرات آنها را جویا شده و از اقدامات آنها در این حوزه باخبر شویم…

دکتر امامی رضوی: تولید و پخت زولبیا و بامیه مناسب نیست

دکتر حسن امامی رضوی، معاون سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به خبرنگار هفته‌نامه سلامت می‌گوید: «یکی از برنامه‌های وزارت بهداشت در ماه رمضان این است که بر چگونگی تولید و توزیع زولبیا و بامیه نظارت کند تا از این طریق مانع از به خطر افتادن سلامت مردم شود.» وی می‌افزاید: «در حال حاضر تولید و پخت این نوع شیرینی مناسب نیست و باید از سلامت آن آگاه شویم تا با این کار به اطمینان برسیم که این ماده سالم است و مضر نیست.»

هر سال با شروع ماه مبارک رمضان بازار زولبیا و بامیه داغ شده و مصرف آن بین ایرانی‌ها و برخی کشورهای دیگر زیاد می‌شود البته این سنت از سال‌های دور بین ایرانی‌ها مرسوم بوده و جزو معدود عاداتی است که همچنان با همان قوت ادامه دارد. زولبیا و بامیه که اغلب در سفره‌های افطار جایگاه ویژه‌ای دارد، در کنار طعم خوب و شیرینی که دارد برای سلامت مضر است. برای بررسی وضعیت بازار تولید و توزیع و مضرات این ماده غذایی به سراغ مسوولان وزارت بهداشت وکارشناسان رفتیم تا نظرات آنها را جویا شده و از اقدامات آنها در این حوزه باخبر شویم…

دکتر امامی رضوی: تولید و پخت زولبیا و بامیه مناسب نیست

دکتر حسن امامی رضوی، معاون سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به خبرنگار هفته‌نامه سلامت می‌گوید: «یکی از برنامه‌های وزارت بهداشت در ماه رمضان این است که بر چگونگی تولید و توزیع زولبیا و بامیه نظارت کند تا از این طریق مانع از به خطر افتادن سلامت مردم شود.» وی می‌افزاید: «در حال حاضر تولید و پخت این نوع شیرینی مناسب نیست و باید از سلامت آن آگاه شویم تا با این کار به اطمینان برسیم که این ماده سالم است و مضر نیست.» به گفته وی، نظارت بر چگونگی تولید و توزیع این ماده هر ساله انجام می‌شود اما با توجه به اینکه بیشتر مراکز تولید زولبیا و بامیه هویت مشخصی ندارند نمی‌توانیم به صورت کامل آنها را زیر نظر بگیریم.» وی یادآور ‌می‌شود: «در حال حاضر بیشتر زولبیاهای تولیدی در شرایط نامناسبی تولید می‌شود. به همین دلیل باید فکری اساسی برای آن داشته باشیم.»

معاون سلامت وزارت بهداشت با اشاره به اینکه منع کامل مردم از خوردن زولبیا و بامیه کار درست و شدنی نیست، می‌گوید: «نمی‌توانیم به مردم بگوییم که این ماده غذایی را از سبد خانواده خود حذف کنند اما می‌توانیم به آنها توصیه کنیم که در مصرف این ماده غذایی دقت کرده و از مصرف بیش از حد آن پرهیز کنند.»

دکتر حسینی: بسته‌بندی زولبیا و بامیه باید کد بهداشتی داشته باشد

دکتر هدایت حسینی، رییس مرکز نظارت بر مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز با اشاره به اقدامات نظارتی این وزارتخانه به خبرنگار هفته‌نامه سلامت می‌گوید: «هر سال در ماه رمضان وزارت بهداشت بر تولید و عرضه زولبیا و بامیه نظارت می‌کند و در این نظارت بر روغن مصرفی و بسته‌بندی دقت می‌شود.» وی می‌افزاید: «وزارت بهداشت نظارت شدیدی بر چگونگی بسته‌بندی این ماده دارد زیرا بیشتر این بسته‌بندی‌ها نامعلوم و غیراستاندارد است.» حسینی تصریح کرد: «بسته‌بندی زولبیا و بامیه باید استاندارد و بهداشتی باشد که متاسفانه در واقعیت چنین نیست و بسته‌بندی این ماده غذایی غیربهداشتی است.» رییس مرکز نظارت بر مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، تصریح می‌کند: «باید بسته بندی زولبیا و بامیه کد بهداشتی داشته باشد و این بسته‌ها پروانه‌های بهداشتی داشته باشند.» وی خاطرنشان می‌کند: «اگر این بسته‌بندی‌ها پروانه بهداشتی نداشته باشد سلامت زولبیا و بامیه را به مخاطره می‌اندازد.» حسینی می‌افزاید: «البته نظارت وزارت بهداشت فقط بر بسته‌بندی متمرکز نیست بلکه بر نوع روغن مصرفی و شیوه مصرف آن نیز نظارت داریم تا مراکز تولیدی از روغن‌ها به طور مناسب و بهداشتی استفاده کنند.»

دکتر رمضانخانی: مردم مراقب مراکز غیراستاندارد تولید زولبیا و بامیه باشند

دکتر رمضانخانی، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز با اشاره به اینکه تولید سالم زولبیا و بامیه می‌تواند از مضرات این ماده غذایی بکاهد، می‌گوید: «اگر این ماده در شرایط بهداشتی تولید شود و روغن مصرفی آن مناسب باشد، مضرات آن کمتر خواهد شد و سلامت به مخاطره نخواهد افتاد.» وی می‌افزاید: « سلامت این ماده غذایی به مواد اولیه تولیدی نیز بستگی دارد و اگر روغن و دیگر مواد آن سالم باشد این ماده غذایی سالم‌تر خواهد بود.» به گفته رمضان‌خانی، سلامت مواد اولیه تولیدی، چگونگی نگهداری، نوع طبخ، نوع عرضه و سلامت روغن مصرفی جزو مهم‌ترین موارد در تامین سلامت زولبیا و بامیه است.» وی یادآور می‌شود: «نظارت بر طبخ و نوع عرضه این ماده به عهده ما است اما مردم نیز باید توجه داشته باشند که زولبیا و بامیه را از هر جایی تهیه نکنند و به بسته‌بندی آن توجه داشته باشند.» معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به آمادگی گروه ضربت در ماه رمضان می‌گوید: «با شروع ماه مبارک رمضان گروه ضربت، یعنی همان گروه نظارتی ما آماده نظارت بر این مراکز شده و بر طبخ و عرضه این ماده نظارت خواهند کرد.»

دکتر آگاه: مصرف زولبیا و بامیه یعنی مصرف قند با حجم زیاد

دکتر شهرام آگاه، فوق تخصص گوارش و کبد نیز می‌گوید: «مصرف زولبیا و بامیه به معنای مصرف قند با حجم زیاد است که همه می‌دانند مصرف بالای قند چه مضراتی برای سلامت دارد.» وی می‌افزاید: «افطار کردن با حجم بالای قند در بیماران رفلاکسی موجب تشدید علایم رفلاکس شده و سلامت آنها را به خطر می‌اندازد.» به گفته آگاه، این ماده موجب سیری زودرس می‌شود. به همین دلیل فرد نمی‌تواند دیگر مواد مورد نیاز بدن خود را تامین کند زیرا سیر شده و تمایل به غذا نخواهد داشت. وی تصریح می‌کند: «چربی موجود در این ماده نیز زیاد است و همین موضوع سبب کندی تخلیه معده می‌شود که برای سلامت مضر است.» وی در مورد مصرف و تولید بسیار بالای زولبیا، بامیه و نقل و نبات در ماه رمضان یادآور می‌شود: «باید مصرف شیرینی به خصوص شیرینی‌های مصنوعی متعادل باشد چون مصرف بیش از حد قند در بروز بیماری‌های قلبی‌عروقی نقش دارد و به نسبت افزایش مصرف آن، بدن از دریافت مواد غذایی دیگر محروم می‌شود.»

افزایش یک هزار و ۱۰۰ تومانی قیمت زولبیا و بامیه

البته گذشته از همه این هشدارها به تازگی اعلام کردند که قیمت این ماده غذایی افزایش نیز یافته است به طوری که محمد نصرتی، عضو هیات رییسه اتحادیه قنادان و شیرینی‌فروشان تهران با انتقاد از اینکه مواد اولیه زولبیا و بامیه از سوی قنادان به صورت آزاد خریداری می‌شود اما قیمت آن را دولت تعیین می‌کند، می‌گوید: «قیمت مواد اولیه زولبیا و بامیه از سال ۸۵ تاکنون با افزایش چند برابری مواجه بوده است. این در حالی است که قیمت زولبیا و بامیه نسبت به سال گذشته تنها هزار و ۱۰۰ تومان افزایش داشته است.» وی می‌افزاید: «قیمت انواع مواد اولیه زولبیا و بامیه همچون روغن با رشد سه برابری مواجه شده است اما وزارت بازرگانی بدون اختصاص یارانه خواهان تعیین دستوری قیمت است.» وی یادآور می‌شود: «با وجود تاکید وزارت بازرگانی برتعیین قیمت زولبیا و بامیه تاکنون قنادان هیچ گونه یارانه‌ای برای خرید مواد اولیه این محصول دریافت نکرده‌اند.» وی با بیان اینکه وزارت بازرگانی قیمت ۲۵۰۰ تومان را برای هر کیلو زولبیا و بامیه پیشنهاد داده است، تصریح می‌کند: «قیمت پیشنهادی اتحادیه برای زولبیا و بامیه کیلویی ۲۹۰۰ تومان است. این در حالی است که وزارت بازرگانی مخالف این قیمت است.»

کشمش و خرما بهترین جایگزین زولبیا و بامیه

دکتر کیمیاگر، متخصص تغذیه معتقد است: «مصرف زیاد زولبیا و بامیه برای سلامت مضر است و در یک لحظه میزان زیادی از کالری، چربی و قند را وارد بدن می‌کند.» وی می‌گوید: «اگر مصرف این ماده غذایی در حد مناسبی باشد مشکلی نیست ولی در ایران استفاده از این ماده در ماه رمضان بسیار زیاد است.» به گفته وی کنترل روغن‌های مصرفی در تهیه این ماده بسیار ضروری است و اگر این مورد تحت نظر باشد باز هم مضرات کمتر خواهد شد. کیمیاگر خاطرنشان می‌کند: «بسته‌بندی این ماده غذایی نیز بسیار مهم است، البته بیشتر قنادی‌ها زولبیا و بامیه خود را از مرکز دیگری که هویت درستی ندارند تهیه می‌کنند. به همین دلیل سالم بودن این ماده مورد شک است.» این متخصص تغذیه می‌گوید: « به مردم توصیه می‌کنیم به جای مصرف زولبیا و بامیه در ماه مبارک رمضان، کشمش و خرما را که از سودمندترین قندهای طبیعی هستند، مصرف کنند که آثار جانبی بسیار کمی هم دارند.»