درمان گلودرد

گوش به زنگ باشید
در بعضی شرایط لازم است کودک را نزد پزشک ببرید. مثلا اگر کودک مکررا دچار گلودرد می‌شود و بیماری او زیاد عود می‌کند، ممکن است سیستم ایمنی بدن این کودک ضعیف باشد و لازم است که علت این مشکلات بررسی شود؛ در ضمن اگر کودک شما پس از تماس با یک فرد بیمار- که گلودرد استرپتوککی (آنژین) داشته- دچار گلودرد شده، لازم است توسط پزشک معاینه شود.

در هر کدام از حالات زیر هم باید کودک را نزد پزشک ببرید: اگر گلودرد کودک به‌قدری شدید است که در بلع و تنفس مشکل جدی دارد؛ اگر در بچه‌های زیر شش ماه، تب بیش از ۵/۳۸ درجه و در بچه‌های بزرگ‌تر، بیش از ۵/۳۹ درجه است؛ اگر غدد لنفاوی گردن او متورم شده؛ در ته حلق او چرک دیده می‌شود؛ خشونت صدای او بیش از ۲ هفته طول کشیده؛ در بزاق یا خلط او خون وجود دارد؛ روی پوست بدنش جوش زده یا علائم از دست رفتن آب بدن (چشمان گود رفته، ضعف شدید و کاهش دفع ادرار) دارد.

گوش به زنگ باشید
در بعضی شرایط لازم است کودک را نزد پزشک ببرید. مثلا اگر کودک مکررا دچار گلودرد می‌شود و بیماری او زیاد عود می‌کند، ممکن است سیستم ایمنی بدن این کودک ضعیف باشد و لازم است که علت این مشکلات بررسی شود؛ در ضمن اگر کودک شما پس از تماس با یک فرد بیمار- که گلودرد استرپتوککی (آنژین) داشته- دچار گلودرد شده، لازم است توسط پزشک معاینه شود.

در هر کدام از حالات زیر هم باید کودک را نزد پزشک ببرید: اگر گلودرد کودک به‌قدری شدید است که در بلع و تنفس مشکل جدی دارد؛ اگر در بچه‌های زیر شش ماه، تب بیش از ۵/۳۸ درجه و در بچه‌های بزرگ‌تر، بیش از ۵/۳۹ درجه است؛ اگر غدد لنفاوی گردن او متورم شده؛ در ته حلق او چرک دیده می‌شود؛ خشونت صدای او بیش از ۲ هفته طول کشیده؛ در بزاق یا خلط او خون وجود دارد؛ روی پوست بدنش جوش زده یا علائم از دست رفتن آب بدن (چشمان گود رفته، ضعف شدید و کاهش دفع ادرار) دارد.

و بترسیم از عوارض

با اینکه اکثر عفونت‌های گلو خطرناک نیستند، اما ممکن است بعضی از آنها عوارض جدی‌ای ایجاد کنند، به همین علت هم در بعضی شرایط ذکر شده لازم است که حتما پزشک کودک را معاینه کرده و آنژین را از علل ویروسی افتراق دهد.

اگر آنژین استرپتوککی، درمان نشود، می‌تواند عفونت‌های دیگری مانند التهاب لوزه‌ها، سینوزیت، عفونت گوش و مخملک (تب، گلودرد شدید و جوش دانه پوستی) ایجاد کند.

دو عارضه بسیار مهم‌تر آنژین استرپتوککی- یعنی تخریب کلیوی و تب روماتیسمی- ‌نسبت به گذشته کمتر شایع هستند، اما باز هم باید مراقب آنها بود. تب روماتیسمی‌ در بافت‌های مختلف مانند عضلات، پوست و مفاصل، گره‌های التهابی ایجاد می‌کند.

اگر این نقاط التهابی در عضله قلب یا دریچه‌های آن ایجاد شود، در عبور جریان خون قلب اختلال ایجاد می‌کند. با وجود اینکه گاهی جراحی دریچه‌ها را ترمیم می‌کند، اما تخریب اغلب دائمی‌ است.

به همین دلیل، درمان گلودرد استرپتوککی قبل از ایجاد عوارض اهمیت زیادی دارد. اگر چه عفونت‌های ویروسی از باکتریایی کم‌خطرتر هستند، اما بدون عارضه نیستند؛ مثلا منونوکلئوز عفونی می‌تواند موجب تورم لوزه‌ها و گاهی انسداد راه هوایی و تنفس شود. همچنین ممکن است بزرگی بیش از حد و گاهی پارگی طحال را سبب شود.

دارو را تا آخر بخورید

باز هم تاکید می‌کنیم؛ بیشتر گلودرد‌ها ویروسی هستند و نیازی به داروی چرک خشک‌کن یا همان آنتی‌بیوتیک ندارند. درمان این نوع گلودرد چیزی نیست به جز مصرف مایعات فراوان و استراحت و خواب بیشتر.

به همین دلیل توصیه می‌شود به کودک در دوره بیماری، سوپ و آب زیاد بدهید؛ البته دقت کنید که نوشیدنی‌های کافئین‌دار و آبمیوه‌های آماده، بی‌آبی بدن را تشدید می‌کنند. اگر گلودرد کودک خیلی شدید است، به او اجازه بدهید که آب‌گوشت ولرم را با نی بمکد.

زمانی بود که پزشکان همه گلودردها را با آنتی‌بیوتیک درمان می‌کردند تا هم عفونت را درمان کرده باشند و هم از عوارض جدی آن مانند تب روماتیسمی‌ پیشگیری کرده‌ باشند، اما امروزه به دلیل مصرف بیش از حد آنتی‌بیوتیک‌ها و ایجاد مقاومت نسبت به دارو در گروه زیادی از باکتری‌ها، تمایل به تجویز آنتی‌بیوتیک مانند گذشته وجود ندارد.

لازم است بدانید آنتی‌بیوتیک مانند پنی‌سیلین، تأثیر کمی‌ در کاهش علائم گلودرد و تسریع بهبودی دارد و نمی‌تواند از عود عفونت جلوگیری کند، ولی اگر پزشک برای کودکتان آنتی‌بیوتیک تجویز کرده، حتما آن را تا انتهای دوره دارو به کودک بدهید؛ حتی اگر حالش زودتر خوب شد. این کار از عود و ایجاد مقاومت دارویی در باکتری جلوگیری می‌کند.

اگر تب کودک در طول مصرف دارو قطع شد و حال عمومی ‌خوبی داشت، می‌تواند به مهد‌کودک یا مدرسه برود، زیرا معمولا بعد از ۲۴ ساعت از شروع درمان، امکان سرایت بیماری وجود نخواهد داشت.

دکتر مهشید چایچی