حقیقت در حرف زدن

ـ راه خوب حرف زدن و خوب نوشتن چیست؟
ـ این که گوینده یا نویسنده موضوعی را که می خواهد درباره اش صحبت کند به خوبی بشناسد.
ـ اما بین مردم مشهور است که لازم نیست سخنران موضوعی را که درباره اش حرف می زند به خوبی بشناسد؛ بلکه فقط باید بداند چگونه می شود شنوندگان را قانع کرد. مثلا لازم نیست بداند عدالت در حقیقت چگونه است؛ بلکه باید بداند به نظر شنوندگان چه چیز را می شود موافق عدالت جلوه داد. یا مثلا لازم نیست بداند چه چیزی به راستی خوب و زیبا است، بلکه باید بداند کدام چیزها را می توان در نظر مردم خوب و زیبا نمایش داد. فقط از این راه می شود مردم را با خود موافق ساخت، نه از راه حقیقت گویی.
ـ می دانی این نظر مثل چه چیزی می ماند؟ فرض کن می خواهم تو را قانع کنم که اسبی بخری. ولی نه من می دانم اسب چه جانوری است، نه تو. از سوی دیگر کوشش نمی کنم بفهمم اسب چیست، بلکه فقط توجه می کنم در نظر تو چه چیزی اسب است.
ـ ولی من که نمی دانم اسب چیست!

ـ دقیقا نکته همین جا است! مثلا فرض کن به گمان تو (که گمانی غلط است) اسب چارپایی است که گوشش از همۀ چارپایان درازتر است. اکنون چون من فقط با گمان تو کار دارم و چون در گمان تو اسب چنین جانوری است، تنها کاری که می کنم این است که برای قانع ساختن تو، خطابه ای در ستایش خر ایراد می کنم و خر را اسب می نامم و می گویم اسب جانوری بسیار سودمند است، چون گوش های دراز دارد و می تواند بار جابجا کند!
ـ واقعا مضحک است.
ـ هنگامی که من به دنبال حقیقت نباشم و فقط بخواهم تو را اقناع کنم چنین حالتی پیش می آید. همه ی سخنرانان یا نویسندگانی که بدون شناخت موضوع دربارۀ آن حرف می زنند همین کار را می کنند.