انحراف از مسیر در مسیر انحرافی و سیروس مقدم در تلویزیون

کارگردان های بسیاری مدیوم تلویزیون و سینما را در کنار هم تجربه کرده اند، هرکدام از این رسانه ها ویژگی های خاص خود، مخاطبان و قاب های متفاوت خود را دارند و از آنجایی که کار کردن در هر کدام از آنها مهارت های خاص خود را می طلبد، کمتر کارگردانی است که در هر دو این رسانه ها موفق بوده باشد. سیروس مقدم یکی از کارگردان هایی است که هم در سینما فیلم ساخته، هم رسانه تلویزیون را برای بیان دغدغه هایش انتخاب کرده. او در مورد یکی از دلایلی که باعث شده از سینما به سمت تلویزیون کشیده شود در گفت وگو با خبرآنلاین گفت: «تلویزیون نسبت به سینما فضای فرهنگی تری دارد و برای این حرفم هم دلیل دارم. در سینما سرمایه حرف اصلی را می زند؛ یعنی در حالت کلی باید فیلمنامه ای را دست بگیرید که مطمئن به برگشت آن باشید، از بازیگرانی باید استفاده کنید که گیشه داشته باشند، باید از تیم فنی ای استفاده کنید که امتحان پس داده باشد. به نظر من در چند سال اخیر سینما به ورطه تکرار دچار شده است. خانه من پر از فیلمنامه های تکراری و ساخته نشده است که خودم هم رغبتی برای ساخت آنها ندارم. در تلویزیون اوضاع طور دیگری است.

در این رسانه برگشت سرمایه اهمیت ندارد، در این فضا قدرت ریسک وجود دارد. شخصی مثلا می تواند این ریسک را بکند و بازیگر جوانی مثل شهاب حسینی را در نقش اول سریال «پلیس جوان» بگذارد و اتفاقا جواب بگیرد، بعد هم حسینی تبدیل شود به محبوب ترین بازیگر ۱۰ سال اخیر تلویزیون. از سوی دیگر، در تلویزیون این حق انتخاب را دارم که سوژه های کار هایم را خودم انتخاب کنم و به من دیکته نشود. وقتی در سینما کار می کردم، فقط ۲۰درصد خودم بودم و ۸۰ درصد اتفاقاتی بود که تهیه کننده یا شرایط برای من به وجود می آورد.

به همین دلیل در تلویزیون موفق تر از سینما شدم.» مقدم اعتقاد دارد می توان با شناخت خطوط قرمز، سلیقه و ذایقه مردم، سریال های زیادی را ساخت. البته او هم اشاره می کند که در تلویزیون با دشواری هایی روبه روست تا آنجایی که هر وقت بخواهیم حرف تازه ای بزنیم طبعا با یک سری محدودیت ها مواجه می شود. «گاهی جماعتی یا نهاد هایی یا مسوولانی که آستانه صبر پایین دارند و نمی گذارند سریال تمام شود و بعد تصمیم بگیرند، فشارهایی به ما وارد می کنند و دوست و دشمن هم سرشان نمی شود که این کارگردان سیروس مقدم است که ۱۴ سریال ساخته که برای تلویزیون عاقبت بخیر بوده، پس یک درصد هم امکان دارد کار بعدی اش هم موفق باشد.» اما مقدم اعتقاد دارد که این دشواری ها در نهایت به پخته شدن او منجر شده است تا جایی که در سریال «چک برگشتی» به سراغ موضوعات حساسیت برانگیزی چون مجلس و کاندیدای انتخاباتی رفته است و توانسته در جذب مخاطبان موفق باشد. در شرایطی که مقدم از کار کردن با رسانه ملی راضی است و اعتقاد دارد که در جذب ۷۰ درصد مخاطبان موفق بوده است، اما به نظر می رسد سریال دیگری که این روزها روی آنتن است، با وجود بهره گیری از بازیگران مشهور نتوانسته تا این لحظه ارتباط خوبی با مخاطبان برقرار کند. سریال «مسیر انحرافی» با بازی پوریا پورسرخ، شقایق دهقان، عزت الله مهرآوران، فرزاد حسنی، علی کاظمی ، اکرم محمدی ، ساعد هدایتی و رضا کریمی این روزها از شبکه ۳ سیما در حال پخش است. داستانی که روایت آن بسیار شبیه به سریال «لاست» است سریالی که در پی سقوط یک هواپیما مسافران در جزیره ای دورافتاده رها می شوند و در طول مدت شش سال از شبکه ای بی سی آمریکا پخش شد و در بین ۱۰ سریال برتر دنیا قرار گرفت.

در شرایطی که این سریال در روزهای اول پخش نتوانسته چندان در جذب مخاطبان موفق باشد فرزاد حسنی بازیگر این سریال در مورد «مسیر انحرافی» به ایسنا گفت: «این کار، در راستایی حرکت کرده که به مخاطب احترام بگذارد و قرار نیست در آن با شلختگی مواجه شویم. این کار به لحاظ تکنیکی و درام یک کار بسیار فاخر است و از سبک های مختلف کمدی در آن استفاده شده است؛ یعنی در عین حال که در فضای رئال کار می کنیم، ناگهان لحظات سوررئال هم داریم.» جزیره ناشناخته ای که هواپیمای سریال «مسیر انحرافی» در آن سقوط می کند ، در واقع مکانی در جنگل های حفاظت شده خُجیر، ۱۵ کیلومتری انتهای اتوبان شهید بابایی است. حتی اگر یکی از بازیگران (بخوانید فرزاد حسنی) داستان شباهت های این سریال با سریال «لاست» را منکر شود، مخاطبان با مقایسه مضمون اصلی این سریال به ضعف های «مسیر انحرافی» پی می برند. کارگردانان تلویزیون باید توجه داشته باشند که مخاطبان این روزها قدرت انتخاب بالایی دارند و در صورتی که مجموعه ای نتواند با مخاطبانش ارتباط برقرار کند، به آسانی فشار دادن یک دکمه کنترل تلویزیون، اتصال شان با مخاطب منفصل می شود.