رمز عبور خود را فراموش کرده اید؟

By registering with this blog you are also agreeing to receive email notifications for new posts but you can unsubscribe at anytime.


رمز عبور به ایمیل شما ارسال خواهد شد.


کانال رسمی سایت تفریحی

دکه سایت


نظر سنجی

نظرسنجی

به نظر شما کدام سریال امسال ماه رمضان بهتر است؟

Loading ... Loading ...

کلیپ روز




logo-samandehi

تصاویری از فرش قرمز اختصاصی برای بازیگران دیر رسیده در جشنواره فجر

عکس از جشن تولد ۳۸ سالگی آزاده صمدی

مصاحبه از زندگی شخصی امیرحسین مدرس و همسر دومش

عکس همسر آزاده نامداری و دخترش گندم

عکس جدید مهناز افشار و دخترش لینانا

نامه عسل پورحیدری در شبکه اجتماعی پس از خاکسپاری پدر

عکسی جالب از تینا آخوندتبار با دستکش بوکس در حال ورزش

تصاویر تبلیغاتی الیکا عبدالرزاقی و همسرش امین زندگانی

رتبه بدهید:

اشتغال زنان در جامعه‏

سنت‏هاى ریشه‏دار اجتماعى و دینى، زنان را به سوى حفظ ارکان خانواده دعوت مى‏کند؛ اما هنجارهاى دنیاى متجدد – از دیگر سو – آنان را به حضور هر چه بیش‏تر در جامعه و همکارى فعال در مراکز اشتغال فرا مى‏خواند. حال چگونه مى‏توان این دو را با هم جمع کرد؟ در صورت به خطر افتادن یکى، اولویت با حفظ کدام است؟ و بالاخره در مهندسى جامعه و در سیاست‏گذارى‏هاى کلان و خرد براى تعیین نقش زنان و مردان، نقشه صحیح کدام است؟ اشتغال بانوان یا عدم اشتغال آنان، کدام‏یک در اولویت قرار دارد؟ موضوع اصلى این نوشتار، «زنانِ داراى همسر و در مجموعه خانواده» است و مقصود از اشتغال نیز هر گونه شغل و حرفه اقتصادى است که منشأ درآمد باشد. «جامعه» نیز در این جستار گستره وسیعى دارد که شامل بازار، کارخانه‏ها، مراکز ادارى و خدماتى و… و حتى خانه و کارهاى خانگى مى‏شود. مفروضات اساسى زیر به وضوح از دیدگاه اسلام قابل استخراج هستند و در این مجموعه به عنوان اصول موضوعه پذیرفته شده‏اند:

سنت‏هاى ریشه‏دار اجتماعى و دینى، زنان را به سوى حفظ ارکان خانواده دعوت مى‏کند؛ اما هنجارهاى دنیاى متجدد – از دیگر سو – آنان را به حضور هر چه بیش‏تر در جامعه و همکارى فعال در مراکز اشتغال فرا مى‏خواند. حال چگونه مى‏توان این دو را با هم جمع کرد؟ در صورت به خطر افتادن یکى، اولویت با حفظ کدام است؟ و بالاخره در مهندسى جامعه و در سیاست‏گذارى‏هاى کلان و خرد براى تعیین نقش زنان و مردان، نقشه صحیح کدام است؟ اشتغال بانوان یا عدم اشتغال آنان، کدام‏یک در اولویت قرار دارد؟ موضوع اصلى این نوشتار، «زنانِ داراى همسر و در مجموعه خانواده» است و مقصود از اشتغال نیز هر گونه شغل و حرفه اقتصادى است که منشأ درآمد باشد. «جامعه» نیز در این جستار گستره وسیعى دارد که شامل بازار، کارخانه‏ها، مراکز ادارى و خدماتى و… و حتى خانه و کارهاى خانگى مى‏شود. مفروضات اساسى زیر به وضوح از دیدگاه اسلام قابل استخراج هستند و در این مجموعه به عنوان اصول موضوعه پذیرفته شده‏اند: ف) تساوى زن و مرد در اصل آفرینش و گوهر اصلى انسانیت (روح) یا أیها الناس اتّقوا ربّکم الّذى خلقکم من نفس واحده و خلق منها زوجها وبثَّ منهما رجالاً کثیراً و نساءً؛(پاورقی ۱ . نساء (۴) آیه ۱ و ر.ک: زمر (۳۹) آیه ۶، اعراف (۷) آیه ۱۸۹٫) اى مردم! از پروردگارتان که شما را از نفس (گوهر) واحدى آفرید و جفتش را نیز از آن خلق نمود و از آن دو مردان و زنان بسیارى پراکنده کرد، پروا دارید. ب) تساوى در وصول به بالاترین مراتب کمال و معنویت‏ من عمل صالحاً من ذکر او انثى و هو مؤمن فلنحیینّه حیاه طیبه؛(پاورقی ۲ . نمل (۲۷) آیه ۹۷ و ر.ک: احزاب (۳۳) آیه ۳۵ و توبه (۹) آیه ۷۲٫) هر مرد یا زن مؤمنى که عمل شایسته انجام دهد، قطعاً او را با زندگى پاکیزه‏اى حیات (حقیقى) بخشیم. ج) مشارکت زنان و مردان در مسئولیت اجتماعى پیامبر اکرمصلى الله علیه وآله وسلم فرمودند: آگاه باشید که همگى شما چون چوپان و همگى در برابر هم مسئولید.(پاورقی ۳ . میزان الحکمه، ج ۴، ص ۳۲۷٫) و المؤمنون و المؤمنات بعضهم اولیاء بعض یأمرون بالمعروف و ینهون عن المنکر.(پاورقی ۴ . توبه (۹) آیه ۷۱٫) د) استقلال اقتصادى زنان و مردان‏ للرجال نصیب ممّا اکتسبوا و للنساء نصیب ممّا اکتسبن.(پاورقی ۵ . نساء (۴) آیه ۳۲ و ر.ک: المیزان، ج ۴، ص ۳۳۷ و ۳۳۸٫) براى مردان از آن‏چه کسب کرده‏اند بهره‏اى است و براى زنان نیز از آن‏چه کسب کرده‏اند بهره‏اى است اصول دیگرى از جمله حاکمیت معنویت و قرب خدا در ارزشگذارى‏ها، اهمیت خانواده در تعالى وتربیت انسان‏ها و… را مى‏توان در نظر گرفت که در صورت نیاز به آن‏ها اشاره مى‏کنیم. پس از پذیرش اصول فوق، مدعاى اصلى مقاله اولویت حضور جدّى زنان در اداره امور داخلى خانواده است و اشتغال به طور کلى و به ویژه در خارج از خانه، مرتبه ثانوى دارد و پس از فراغت از مسئولیت اولیه مطلوبیت مى‏یابد. از جمله ادله ما در این استنتاج عبارتند از: ۱٫ تحلیل ساختارى خانواده و توجه به تفاوت نقش‏ها ساخت خانواده مجموعه نامرئى انتظارات عملکردى است که شیوه‏هاى مراوده یا میان کنش‏هاى اعضاى خانواده را سامان مى‏دهد. خانواده سیستمى است که عملکرد آن از طریق الگوهاى مراوده‏اى صورت مى‏گیرد. مراودات یا میان کنش‏هاى تکرارى، الگوهایى به وجود مى‏آورند مبنى بر این‏که چطور، چه وقت و با چه کسى رابطه برقرار مى‏شود و همین الگوها زیر بناى سیستم را هم تشکیل مى‏دهند. الگوهاى مراوده‏اى، رفتار اعضاى خانواده را منظم مى‏کند. دو سیستم مقید کننده باعث تداوم این الگوهاست. اوّلى همگانى و مستلزم قواعد جهانى است که بر سازمان خانواده حکومت مى‏کند؛ مانند سلسله مراتب قدرت که باید وجود داشته باشد و در آن والدین و فرزندان از سطوح متفاوت اقتدار برخوردار باشند. هم چنین باید نقش‏هاى مکمل وجود داشته باشد؛ زن و شوهرى که اتکاى متقابل را پذیرفته و به صورت یک تیم عمل مى‏کنند. دومین سیستم مقید کننده خاص و مستلزم انتظارات متقابل اعضاى هر خانواده از یکدیگر است. سیستم خانواده وظایف خود را از طریق زیر منظومه‏هاى خود متمایز و اجرا مى‏کند. اعضا، زیر منظومه‏هاى خانواده را تشکیل مى‏دهند. جفت‏هایى از قبیل زن و شوهر، یا مادر و فرزند مى‏توانند زیر منظومه باشند. زیر منظومه زن و شوهرى متشکل از دو بزرگسال با جنسیت‏هاى مخالف است که با هدف تشکیل خانواده به هم ملحق شده‏اند. زیر منظومه زن و شوهرى داراى تکالیف یا نقش‏هایى است که براى عملکرد خانواده حیاتى است. مهارت‏هاى اصلى لازم براى به ثمر رسیدن تکالیف این زیر منظومه عبارت از «مکملیت» و «برون سازى متقابل» است؛ یعنى زن و شوهر باید الگوهایى به وجود آورند که در آن هر کدام عملکرد دیگرى را در بسیارى زمینه‏ها حمایت و تکمیل کند. هم زن و هم شوهر باید بخشى از مجزا بودن خود را براى کسب تعلق از دست بدهند. پافشارى زن و شوهر در حفظ حقوق مستقل خود ممکن است زیر بار «به هم وابستگى» رفتن را در یک رابطه قرینه مختل کند.(پاورقی ۱ . ر.ک: مینوچین، خانواده و خانواده درمانى، ص ۸۱ – ۸۷ .) سالوادور مینوچین(پاورقی ۲ . Minuchin,s.)، روان‏شناس امریکایى و متخصص خانواده درمانى، با تحلیل ساختارى فوق از خانواده معتقد است تداوم به هنجار یک خانواده در گرو انجام تکالیف مکمل از سوى هر یک از زن و شوهر است و الّا استرس‏هاى ناشى از عدم توجه به نقش‏ها، منشأ اختلال در خانواده مى‏شود. بنابراین یکى از مبانى استنتاج‏ها در نهایت توجه به این موضوع است که خانواده منظومه واحدى است و هر یک از اعضاى خانواده (در این‏جا منظور زن و شوهر است) داراى تکالیف و نقش‏هاى ویژه است. با توجه به کارکردهاى موجود در خانواده و تکالیفى که در بین هست – مانند رفتار جنسى و تولید مثل، حمایت و مراقبت، جامعه پذیرى، عاطفه و همراهى، کارکردهاى اقتصادى، تربیت و… – برخى از آن‏ها منوط به مشارکت طرفینى است، مانند رفتار جنسى و برخى از آن‏ها با نوعى تقسیم کار در انجام وظایف نیز ممکن است، مانند تربیت و کارکرد اقتصادى. مک مستر(پاورقی ۳ . Mcmaster.) نیز مدل خود را براى خانواده مطلوب ارائه مى‏دهد و معتقد است کارکردهاى ضرورى خانواده نقش‏هایى است که باید براى کارکرد سالم‏تر خانواده‏ انجام گیرند. نقش‏ها در قالب رفتارهاى توصیه شده و تکرارى موجود در مجموعه‏اى از فعالیت‏هاى دو جانبه با سایر اعضاى خانواده تعریف شده‏اند. انجام وظیفه نیازمند این است که تخصیص نقش متناسبى وجود داشته باشد و اعضاى خانواده فعالیت‏هاى خواسته‏شده را بر اساس تخصیص نقش انجام دهند. نقش‏ها باید تخصیص یابند، توافق صورت گیرد و به عمل درآیند، هم‏چنین باید با یکدیگر یکپارچه گردند. کارکردهاى ضرورى شامل تأمین امور مادى، تغذیه، حمایت اعضاى خانواده، ارضاى جنسى زن و شوهر، ایجاد مهارت‏هاى زندگى و حفظ و کنترل سیستم خانواده مى‏شود.(پاورقی ۱ . فیلیپ بارکر، خانواده درمانى پایه، ص ۱۰۰٫) ۲٫ تفاوت‏هاى تکوینى زن و مرد حلقه دوم از استنتاج در این مجموعه بر پایه وجود تعدادى از تفاوت‏هاى روانى و جسمانى است، این تفاوت‏ها عبارتنداز: الف) تفاوت‏هاى زیستى: از نظر بیولوژیک (ساختار بدن) و فیزیولوژیک (کارکرد اعضا) تفاوت‏هاى زیر بین زن و مرد وجود دارد: یک، دستگاه تولید مثل:تمایز دستگاه تناسلى زن و مرد خاستگاه تفاوت‏هاى بسیارى است؛ مانند دوران قاعدگى، باردارى و زایمان، یائسگى، تفاوت هورمون‏هاى جنسى (تستوسترون در مرد و استروژن در زن غلبه دارد) و… همین امر منشأ برخى تفاوت‏هاى زیستى و روانى دیگر هم مى‏شود؛ مثلاً زن در طول بارورى حدود ۴۰۰ تخمک تولید مى‏کند، امّا در هر بار انزال مرد ۴۰۰ میلیون اسپرم وجود دارد.(پاورقی ۲ . کلیات فیزیولوژى پژشکى، ج ۲، ص ۸۱۵ .) بلوغ جنسى به طور معمول در جنس زن زودتر از مرد رخ مى‏دهد و صفات ثانویه جنسى در دختران حدود دو سال زودتر از پسران پدید مى‏آید.(پاورقی ۳ . روان‏شناسى رشد، ج ۱، ص ۲۸۷٫) توان بارورى مرد بسى بیش‏تر از زن است و تا هشتاد سالگى مى‏تواند ادامه یابد، در حالى که بارورى زن بایائسگى در حدود پنجاه سالگى پایان مى‏یابد.(پاورقی ۱ . کلیات فیزلوژى پزشکى، ج ۲، ص ۷۸۴٫) در مراحل مختلف آمیزش جنسى (مرحله تحریک، میل به جنس مخالف، تهییج و استمرار شهوت، اوج لذت جنسى و ارضا) نیز تفاوت‏هایى وجود دارد. از جمله میل جنسى مرد شدیدتر از زن و جنبه شهوانى دارد، زن براى آمیزش به عوامل روانى، احساسى، ذهنى و فیزیکى نیازمند است و توان آمیزش مرد با انزال پایان مى‏یابد، ولى در زن مى‏تواند بارها تکرار شود.(پاورقی ۲ . روان‏شناسى اختلافى زن و مرد، ص ۱۰۷ و خلاصه روان پزشکى، ج ۳، ص ۱۸٫) این تفاوت‏ها به طور طبیعى بر مسائل روانى و رفتارى تأثیر گذار است و منشأ تفاوت در انتظارات مى‏گردد. دو، هورمون‏ها: تفاوت هورمون‏هاى زنانه (استروژن) و مردانه (تستوسترون) که از غدد درون ریز ترشح مى‏شود و در سراسر بدن انتشار مى‏یابد، موجب اختلاف اندام‏هاى زن و مرد مى‏گردد. از جمله تستوسترون اثر سازنده پر قدرتى در تولید پروتئین در سراسر بدن دارد، رشد بافت‏هاى عضلانى را تحریک مى‏کند و بر قدرت بدنى مرد مى‏افزاید. توده عضلانى مرد به طور متوسط پنجاه درصد بیش‏تر از بدن زن است. نیز تستوسترون از عوامل رسوب کلسیم در استخوان‏هاست و بر اندازه و استحکام آن‏ها مى‏افزاید. از این‏رو مرد براى انجام کارهاى سنگین توانایى بیش‏ترى مى‏یابد.(پاورقی ۳ . فیزیولوژى پزشکى، ج ۲، ص ۱۵۸۷ و غدد درون ریز، ص ۵۲۸ .) تستوسترون حالات تهاجمى، رقابتى و پرخاشگرى را برمى‏انگیزاند.(پاورقی ۴ تفاوت‏هاى فردى، ص ۱۴۸٫) سختى بافت زیر جلدى و پوست سراسر بدن مرد ضخیم‏تر است.(پاورقی ۵ . زمینه زیست شناختى روان‏شناسى، ص ۳۹۳٫) تستوسترون در اعتماد به نفس و تمرکز فکر اثر دارد، از خستگى مى‏کاهد و ادامه فعالیت‏ها و اجراى کارها را آسان مى‏کند.(پاورقی ۶ . آیا به راستى مردان از زنان برترند، ص ۱۳۵٫) در مقابل، ترشح هورمون استروژن در زنان از رشد زیاد استخوان‏ها جلوگیرى‏مى‏کند، از این رو به طور نسبى قد زن کوتاه‏تر از مرد است و کاهش ترشح آن عامل پوکى استخوان است، تحرک و نرمى مفاصل و انعطاف‏پذیرى بیش‏تر بدن زنان را مى‏توان ناشى از آن دانست.(پاورقی ۱ . غدد درون ریز، ص ۱۳۲، ۳۸ و ۵۳۷ .) از عوامل اصلى تغییر حالات زنان، نوسان سطح استروژن در خون آن‏هاست که در رفتار زن اثر مى‏گذارد. وقتى ترشح استروژن تنزل مى‏یابد، زن بى‏تاب مى‏شود و آرامش روانى‏اش به هم مى‏خورد.(پاورقی ۲ . ژانت، روان‏شناسى زنان، ص ۳۲ و ۱۳۱٫) سه، مغز و اعصاب: از آن‏جا که کروموزوم‏ها در زن و مرد متفاوت است و سلول‏هاى مغز زن داراى کروموزوم XX و سلول‏هاى مغز مرد داراى کروموزوم XYاست؛ مغز مرد، مردانه و مغز زن زنانه است.(پاورقی ۳ . همان، ص ۱۸۷٫) به طور متوسط وزن مغز زن یک دهم کمتر از وزن مرد است.(پاورقی ۴ . فیزیولوژى اعصاب و غدد درون ریز، ص ۳۱۹٫) تمایز غده هیپوتالاموس در زنان و مردان با توجه به ارتباط آن‏ها با سیستم عصبى مرکزى به نوعى تفاوت در مغز زن و مرد محسوب مى‏شود.(پاورقی ۵ . سیامک رحیمى، روان‏شناسى زنان، ص ۳۳۴٫) در مورد نیم‏کره‏هاى مغز در پسران، یک طرفه شدن کارهاى فضایى (تجسّم فضایى) در شش سالگى پدید مى‏آید ولى در دختران این کنش‏ها تا سیزده سالگى در هر دو نیم‏کره رشد یکسان دارد. اختلالات زبانى ناشى از آسیب دیدن نیم‏کره چپ در مردها شدیدتر است و در مجموع مغز زن از نظر کنش با قرینه تراز مغز مرد است و براى پردازش‏هاى کلامى آمادگى بیش‏ترى دارد.(پاورقی ۶ . روان‏شناسى رشد بزرگسالان، ص ۲۵۱٫) در مورد تفاوت‏هاى زیستى دیگر نیز نکاتى قابل توجه است: عضلات یک مرد بالغ چهل درصد بیش از زن هم سن اوست و قدرت بدنى یک پسر هجده ساله به طور متوسط دو برابر نیروى یک دختر هجده ساله است و از این رو مردان در توانایى‏هاى بدنى و جسمى از زنان ماهرترند.(پاورقی ۷ . سیامک رحیمى، روان‏شناسى زنان، ص ۱۳۴٫) حس بینایى مردان از زنان بهتر است، و برخى‏ گزارش‏ها از حساس‏تر بودن حس شنوایى زنان نسبت به مردان حکایت دارد. در حس لامسه پوست زن از مرد لطیف‏تر و نسبت به درد و تحمل فشار حساس‏تر است، زنان در کارهاى دستى چابک‏ترند.(پاورقی ۱ . ژانت، روان‏شناسى زنان، ص ۱۱ و ۱۱۰٫) بنابراین در بخش تفاوت‏هاى زیستى، آمادگى بیش‏تر مردان براى کارهاى سنگین تردیدناپذیر است؛ به ویژه آن‏که این بخش از تفاوت‏ها قابل تقلیل به یادگیرى، فرهنگ، تربیت و انتظارات نیست. ب) تفاوت‏هاى روانى: تفاوت‏هاى روانى بسیارى میان زن و مرد وجود دارد که از نظر علم روان‏شناسى به اثبات رسیده است. این تفاوت‏ها را نمى‏توان به سادگى تنها زاییده تربیت و محیط دانست. بدیهى است شناخت و توجه به این تفاوت‏ها، هر یک از دو جنس زن مرد و به طور کلى بشر را به سوى سعادت هر چه بیش‏تر رهنمون مى‏سازد. تلقین تحمیلى زیست مردانه به زن – چنان‏که برخى فمنیست‏هاى افراطى دنبال مى‏کردند نابودى انسانیت و هستى وى را در پى دارد و روان و جسم او را در معرض هلاکت و بى هویتى و استعدادهایش را به سمت انحراف و نقصان سوق مى‏دهد. برخى تمایزات روانى زن و مرد را چنین مى‏توانیم برشماریم: شکل‏گیرى هویت دختران براى صمیمیت و در پسران براى استقلال و رقابت و فردیت است،(پاورقی ۲ . ژانت، روان‏شناسى زنان، ص ۳۹ – ۴۰٫) از جهت شخصیتى زنان از مردان حسودتر و کنجکاوترند، اعتماد به نفس کمترى دارند امّا پرخاشگرى در مردان بیش‏تر از زنان است.(پاورقی ۳ . روان‏شناسى کودک از دیدگاه معاصر، ج ۲، ص ۴۲۳٫) علایق زیبایى شناختى، اجتماعى و دینى زن‏ها بیش‏تر از مردهاست. مردها بیش‏تر به جنبه‏هاى سیاسى و نظرى علاقه دارند و زن‏ها بیش‏تر به مسائل اخلاقى تمایل نشان مى‏دهند. زن‏ها با حرارت به بى عدالتى اعتراض مى‏کنند و نسبت به آداب و رسوم اجتماعى و ضوابط اخلاقى تلقین پذیرترند.(پاورقی ۴ . روان‏شناسى تفاوت‏هاى فردى، ص ۲۱۰ و ۲۱۱٫بر اساس تحقیقات، مردان بیش‏تر از زنان به امور مادى و اقتصادى گرایش دارند.(پاورقی ۱ . همان، ص ۴۲۳٫) زن از مرد عاطفى‏تر است و به روابط عاطفى علاقه بیش‏تر نشان مى‏دهد. احساس محبت در دختران بیش از پسران است امّا مردان بیش‏تر بر ارتباطهاى فعالیت مدار توجه دارند و دنیاى بیرون را هدف قرار مى‏دهند و انرژى خود را صرف آن مى‏کنند.(پاورقی ۲ . روان‏شناسى اختلافى زن و مرد، ص ۹۲٫) جنس زن هیجانى‏تر از مرد است و کیفیت هیجان او نیز با مرد فرق مى‏کند. بر اساس تحقیقات، پانزده درصد مردان از فشار روانى رنج مى‏برند، این رقم در مورد زنان به ۲۱ درصد مى‏رسد، از نظر واکنش در برابر عوامل فشارزا نیز بین دو جنس تفاوت‏هایى مشاهده مى‏شود.(پاورقی ۳ . روان‏شناسى رشد: مفاهیم بنیادى در روان‏شناسى کودک، ص ۴۵٫) وابستگى زن به مرد و استقلال خواهى مرد از نظر وضعیّت جسمانى یک امر طبیعى است. روان زن به وابستگى گرایش دارد، از تنهایى مى‏ترسد و در ارتباط با دیگران کار آمدتر مى‏شود و از آن سو مرد استقلال طلب است؛ زمانى که نیازمندى دیگران را به خود دریابد احساس توانمندى مى‏کند.(پاورقی ۴ . روان‏شناسى رشد کودک از دیدگاه معاصر، ج ۲، ص ۱۹۱٫) به طور کلى مرد برون گرا و زن درون گراست و این ویژگى از کودکى در جنس زن وجود دارد.(پاورقی ۵ . روان‏شناسى نوجوانى، ص ۱۳۴٫) در ناحیه هیجانات و عواطف، مطابق مطالعات «ترمن و میلز»(پاورقی ۶ . Terman, l. M. and miles, c. c.) بر روى صدها نفر تفاوت‏هاى زیر قابل تردید نیست: تشخص، ستیزه جویى، جسارت، استقامت و پرخاشگرى در بیان احساسات در مردان بیش‏تر از زنان است. در مقابل در زنان دلجویى و همدردى بیش‏تر است و اینان ریز کارتر و از نظر ذوقى حساس‏ترند. مردان به عملیات بر جسته، حادثه آفرینى، فعالیت در هواى آزاد و کارهاى مستلزم کوشش بدنى تمایل بیش‏ترى دارند و به ماشین، ابزار و داد و ستد بیش‏تر علاقه‏مندند، امّا زنان به کارهاى خانه، اشیا و اعمال ذوقى، مواظبت و دل سوزى کودکان و… علاقه دارند.(پاورقی ۱ . روان‏شناسى اجتماعى، ج ۱، ص ۳۱۶، بسیارى از مطالعات و تحقیقات میدانى داخلى نیز نتایج فوق را به طور اجمالى تأیید مى‏کند از جمله ر.ک: محمد بشیرى، «بررسى ویژگى‏هاى شخصیتى طلاب و دانشجویان» (پایان‏نامه کارشناسى ارشد روان‏شناسى بالینى، مؤسسه پژوهشى امام خمینى، ۱۳۷۹) و مسعود آذربایجانى، آزمون جهت‏گیرى مذهبى با تکیه بر اسلام (پژوهشکده حوزه و دانشگاه).) ج) تفاوت‏هاى رفتارىِ اقتصادى: در زمینه تفاوت‏هاى رفتارى میان زنان و مردان، مطالعات «مردوک»(پاورقی ۲ . Murdock) از دفاتر بایگانى دانشگاه ییل، توزیع فعالیت‏هاى اقتصادى بین زنان مردان را این‏گونه ترسیم مى‏کند: در ۷۵ درصد از ۲۲۴ قبیله سراسر دنیا چنین بوده است: مردان به کارهایى مثل گله بانى، صید ماهى، بریدن درختان، تله گذارى، کار در معادن، شکار، جنگ و… مى‏پرداخته‏اند و امّا زنان به امورى مانند آسیاب دانه‏ها، آب کشى، آشپزى، جمع‏آورى مواد سوختى و محصولات گیاهى، دوختن، بافتن لباس، تهیه ظروف سفالى و غیر آن‏ها مى‏پرداخته‏اند.(پاورقی ۳ . روان‏شناسى اجتماعى، ص ۳۲۲٫) «مارگارت مید»(پاورقی ۴ . Mead,M.) با مطالعات مردم‏شناسى خود برخى از تفاوت‏هاى روانى و رفتارى را زیر سؤال مى‏برد و مى‏گوید: در قبیله «مندوگمرها» مردان و زنان هر دو افرادى خونخوار و ستیزه جو هستند و بالعکس در قبیله «آراپش» مرد کامل مردى است ملایم و حساس که با زن مهربان و حساسى ازدواج کرده است. بنابراین، در این دو قبیله هیچ‏کدام از اختلاف بین زن و مرد استفاده نمى‏کردند. در قبیله «چامبولى» شیوه رفتار زن و مرد درست به عکس شیوه رفتارى است که در جوامع ما رایج است؛ زن تسلّط جو و بى عاطفه است و اداره کارها به عهده اوست؛ مرد با مسئولیت کمتر و از نظر عاطفى وابسته به زن مى‏باشد.(پاورقی ۵ . همان، ص ۳۲۳٫) تحقیقات «مکوپى و جاکلین» نیز مى‏گوید: بررسى دقیق بیش از ۲۰۰۰ کتاب و مقاله پژوهشى نشان مى‏دهد که بسیارى از فرض‏هاى رایج مبنى بر تفاوت‏هاى جنسیتى بین زن و مرد افسانه‏اى بیش نیست.(پاورقی ۱ . زمینه روان‏شناسى، ج ۱، ص ۱۶۴٫) قبل از همه این‏ها «افلاطون» در استدلال‏هاى خود بر نفى تفاوت بین زن و مرد چنین مى‏گوید: هیچ حرفه اجتماعى نیست که خاص جنس زن باشد یا مرد. استعداد پرداختن به کارها و فنون گوناگون در مرد و زن برابر است و این‏که از جهت نطفه گذارى و زایمان متفاوتند، موجب تفاوت استعدادها نمى‏شود. پس زنان و مردان باید از تربیت برابر بهره‏مند بشوند و چون براى مردان تربیت روحى و بدنى را ضرورى شمردیم، پس زنان نیز باید از هر دو بهره‏مند شوند و فنون جنگ را نیز بیاموزند تا از هر حیث با مردان برابر باشند.(پاورقی ۲ . کتاب جمهورى افلاطون (کتاب پنجم)، ص ۴۵۰٫) در جمع بندى مجموعه تفاوت‏هاى تکوینى – اعم از زیستى، روانى و رفتارى – ممکن است برخى تفاوت‏ها را ناشى از فرهنگ و تربیت ویژه بدانیم. امّا مى‏توان گفت اوّلاً، شواهد محدود مارگارت مید در مقابل مطالعات وسیع مردوک (۷۵ درصد از ۲۲۴ قبیله دنیا) نتیجه را چندان تغییر نمى‏دهد. ثانیاً، در مورد تفاوت‏هاى بسیار زیستى که ناشى از ترشحات هورومونى، ساختمان بدنى، مغز و اعصاب و… است و همین‏ها آثار و پیامدهاى روانى نیز دارند، مسئله کاملاً بدیهى و روشن است و توصیه افلاطون نیز تحمیلى شاق و ناگوار بر طبیعت انسان (=زنان) است. ۳٫ تفاوت‏هاى تشریعى‏ ادیان الهى نیز در قالب احکام و تکالیف، بین زنان و مردان تفاوت‏هایى قائل شده‏اند. این تفاوت‏ها به ویژه در ادیان زرتشت، یهود و اسلام قابل مشاهده است. از آن جا که‏مخاطبان این نوشته تعالیم اسلام را به عنوان چارچوبى ارزشى – اعتقادى براى خود پذیرفته‏اند، برخى از احکام اختصاصى زنان از دیدگاه اسلام که این تفاوت‏ها را آشکارتر مى‏کند بیان مى‏شود:(پاورقی ۱ . ر.ک: بحارالانوار، ج ۱۰۳، باب جوامع احکام النساء و نوادرها.) ۱٫ حجاب یعنى پوشاندن بخشى از بدن مانند موى سر و زینت‏ها بر زن واجب است.(پاورقی ۲ . نور (۲۴) آیه ۳۱ و احزاب (۳۳) آیه ۵۹ .) ۲٫ شهادت دو زن معادل شهادت یک مرد است.(پاورقی ۳ . بقره (۲) آیه ۲۸۲٫) ۳٫ سهم ارث زن نصف سهم مرد است.(پاورقی ۴ . نساء (۴) آیات ۱۱ و ۱۲ و ۱۷۶٫) ۴٫ مرد مى‏تواند تا چهار زن دائمى اختیار کند ولى زن نمى‏تواند بیش از یک مرد را به همسرى برگزیند.(پاورقی ۵ . همان، آیه ۳٫) ۵٫ دیه زن نصف دیه مرد است.(پاورقی ۶ . وسائل الشیعه، ج ۱۹، کتاب الدیات، باب ۵ .) ۶٫ طلاق به دست مرد است.(پاورقی ۷ . همان، ج ۱۵، کتاب الطلاق، باب ۴۲) ۷٫ برخى مناصب اجتماعى مانند قضاوت، مرجعیت و… اختصاص به مردان دارد.(پاورقی ۸ . همان ج ۱۸، ابواب صفات القاضى، باب ۲٫) ۸٫ شرکت در جهاد براى زنان واجب نیست.(پاورقی ۹ . همان ج ۱۱، ابواب جهاد العدو، باب ۴٫) ۹٫ شرکت در مراسم مذهبى عمومى مانند نماز جماعت و جمعه، نماز عید، تشییع جنازه و… براى زنان واجب نیست.(پاورقی ۱۰ . همان ج‏۵، ابواب صلاه الجمعه، باب ۱٫) ۱۰٫ خروج زن از خانه بدون اجازه شوهر جایز نیست.(پاورقی ۱۱ . همان، ج ۱۴، ابواب مقدمات النکاح، باب ۷۹٫) البته برخى علما ممنوعیت خروج را در حدى مى‏دانند که با حقوق زناشویى منافات داشته باشد. مجموعه احکام فوق و برخى موارد دیگر بر اساس دیدگاه عدلیه که احکام تشریعى را مبتنى بر مصالح و مفاسد تکوینى مى‏داند، به طور کلى بر عدم لزوم حضور اجتماعى زنان و عدم حضور وسیع در مسئولیت‏هاى اجتماعى تأکید مى‏ورزد. نتیجه این‏که تقسیم وظایف و کارکردهاى موجود در منظومه خانواده به صورتى که مکمل یکدیگر باشند، بر اساس تفاوت‏هاى تکوینى اعضاى این سازمان (زن و شوهر) و بر اساس قانونمندى‏ها و هنجارهایى رقم مى‏خورد که مبتنى بر تفاوت‏هاى تشریعى متخذ از تعالیم اسلام است و همین‏ها در حقیقت الگوهاى مراوده‏اى را تعیین مى‏کنند. ۴٫ اداره مالى خانواده‏ از دیدگاه تعالیم اسلام اداره مالى خانواده به طور کلى به عهده مرد است: ۱٫ در قرآن کریم آمده است: الرّجال قوّامون على النساء بما فضّل اللَّه بعضهم على بعض و بما انفقوا من اموالهم فالصاحات قانتات حافظات للغیب بما حفظ اللَّه…؛(پاورقی ۱ . نساء (۴) آیه ۳۴ و ر.ک: المیزان، ج ۴، ص ۳۶۵ – ۳۶۷٫) مردان سرپرست زنانند به دلیل آن که خدا برخى از ایشان را بر برخى برترى داده و نیز به دلیل آن‏که از اموالشان خرج مى‏کنند. پس زنان شایسته، فرمانبردار (همسرانند) و به پاس آن‏چه خدا براى آنان حفظ کرده اسرار (شوهران خود) را حفظ مى‏کنند. ۲٫ نفقه زن در ازدواج دائمى بر عهده مرد است. منظور از نفقه مسکن، لباس،

تصاویر جدید بنیامین بهادری در کنار زن سال هند

تصاویر و حواشی حضور سحر قریشی و بازیگران در جشن پیراهن استقلال

عکسی جدید از آنا نعمتی و برادرش در رستوران

تصاویر جدید از هدیه تهرانی و مهران مدیری در سری جدید «قلب یخی»

عکس هایی از عروسی گلزار و النازشاکردوست در یک فیلم عروسی

دو عکس متفاوت الناز شاکردوست با عروسک گوفی و در آمبولانس

تصاویر نرگس محمدی به همراه مادرش در کنسرت موسیقی

تصاویری از حضور هنرمندان در کنسرت بابک جهانبخش

تبلیغ فروشگاهی

مطالب مرتبط با این موضوع

اجباری اجباری، ایمیل شما هرگز منتشر نخواهد شد